Bataryada çığır açıcı karbon fiber atılımı: Elektrikli uçaklar yakında havalanabilir

Dünyanın en güçlü bataryası, telefonların kredi kartı kadar ince hale gelmesini sağlayabilir

Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
TT

Bataryada çığır açıcı karbon fiber atılımı: Elektrikli uçaklar yakında havalanabilir

Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)

Karbon fiber kullanarak ultra güçlü ve hafif bir batarya icat eden bilim insanları, bunun elektrikli uçaklara güç sağlayacak kadar enerji yoğunluğuna sahip olduğunu iddia ediyor. 

İsveç'teki Chalmers Teknik Üniversitesi'nden bir ekip, dünyanın en güçlü bataryası diye lanse edilen malzemenin yük taşıyıcı bir yapı olarak hizmet verebilecek kadar sağlam olduğunu, yani bir aracın tasarımına entegre edilerek ağırlığı ciddi miktarda azaltıp menzili artırabileceğini söylüyor.

Chalmers'tan bilim insanı Richa Chaudhary, liderliğini üstlendiği araştırma hakkında "Alüminyum kadar sert ve ticari düzeyde kullanılabilecek kadar enerji yoğunluğuna sahip, karbon fiber kompozitten yapılmış bir batarya üretmeyi başardık" diyor.

Tıpkı insan iskeleti gibi, bu batarya da çok işlevli.

Çok çeşitli uygulamalarda kullanılabilecek yeni batarya tasarımı, dizüstü bilgisayarların ağırlığını yarıya indirebilir veya cep telefonlarını kredi kartı kadar ince hale getirebilir. Araştırmacılar ayrıca elektrikli araçların menzilini yüzde 70 oranında artırabileceğini iddia ediyor.

Batarya yapımında karbon fiber kullanımı ilk kez 2018'de denenmiş ancak enerji yoğunluğu, ticari uygulamalarda kullanılması için yeterli olmamıştı. Son batarya tasarımı 30 Wh/kg enerji yoğunluğuna sahip, bu da muadili bir lityum iyon bataryanın kapasitesinin yaklaşık 4'te birine denk geliyor. Öte yandan aracın bataryayla birlikte inşa edilebilmesi, çok daha az yer kaplayacağı ve daha hafif olacağı anlamına geliyor.

Chalmers Teknik Üniversitesi'nde öğretim üyesi olan Leif Asp, "Yeni batarya, çok işlevli özellikler açısından öncülünden iki kat daha iyi ve aslında dünyada bugüne kadar yapılmış en iyisi" diyerek otomotiv ve havacılık sektörlerinin ilgisini şimdiden çektiğini belirtiyor.

Kredi kartı inceliğindeki cep telefonlarının veya bugünkünün yarısı kadar ağırlığa sahip dizüstü bilgisayarların yakın gelecekte üretileceği düşünülebilir. Ayrıca arabalardaki ya da uçaklardaki elektronikler gibi bileşenler, yapısal bataryalardan güç alabilir. Taşımacılık sektörünün zorlu enerji ihtiyaçlarını karşılamak için büyük yatırımlar gerekecek fakat teknolojinin en büyük farkı yaratabileceği yer de burası.

Kütlesiz enerji depolama denen konuya dair araştırma, Advanced Materials adlı hakemli dergide salı günü yayımlanan "Unveiling the multifunctional carbon fibre structural battery" (Çok işlevli karbon fiber yapısal bataryanın ortaya çıkışı) başlıklı çalışmada detaylandırılıyor.

Independent Türkçe



Yapay zeka, insanların zihnine sahte hatıralar yerleştirebiliyor

Araştırmacılar, görüntülerdeki küçük değişikliklerin insanların bir resmi farklı anımsamasına yol açabileceğini söylüyor (Pixabay)
Araştırmacılar, görüntülerdeki küçük değişikliklerin insanların bir resmi farklı anımsamasına yol açabileceğini söylüyor (Pixabay)
TT

Yapay zeka, insanların zihnine sahte hatıralar yerleştirebiliyor

Araştırmacılar, görüntülerdeki küçük değişikliklerin insanların bir resmi farklı anımsamasına yol açabileceğini söylüyor (Pixabay)
Araştırmacılar, görüntülerdeki küçük değişikliklerin insanların bir resmi farklı anımsamasına yol açabileceğini söylüyor (Pixabay)

Yapay zekanın, insanların belleğine sahte hatıralar yerleştirebileceği öne sürüldü. 

Son yıllarda gittikçe yaygınlaşan yapay zeka araçlarının zaman zaman yanıltıcı bilgiler verdiği veya "halüsinasyon" ürettiği biliniyor. 

Yakın zamanda yapılan bazı çalışmalarda insanların da halüsinasyon görmesine yol açabildikleri kaydedildi.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve Kaliforniya Üniversitesi Irvine kampüsünden araştırmacılar, yapay zeka tarafından değiştirilen görsellerin, insanların hafızasını etkileyip etkilemediğini test etti.

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de geçen hafta yayımlanan çalışmada 200 katılımcıya birtakım resimler gösterildi.

Daha sonra 4 gruba ayrılan katılımcılara aynı resimler, resimlerin yapay zeka tarafından düzenlenmiş hali, yapay zekanın ürettiği videolar veya yapay zekanın düzenlediği resimleri içeren videolar sunuldu. 

Ardından katılımcılardan asıl resimdeki bazı detayları anlatması istendi. 

Araştırmacılar, yapay zeka tarafından düzenlenmiş görsellerin, katılımcıların sahte anılarını kayda değer derece artırdığını gözlemledi. 

Ayrıca yapay zekanın düzenlediği resimleri içeren videoların sahte anı oluşturmakta en büyük etkiyi yarattığı kaydedildi. Bu gruptaki katılımcılarda sahte hatıra oluşma oranı, kontrol grubunun 2,05 katıydı.

Bu gruptaki katılımcıların, görüntüleri doğru hatırladığına inancı da diğerlerine kıyasla en yüksek seviyedeydi. 

Aynı araştırma ekibi geçen ay, yapay zeka sohbet botlarının sahte anılar oluşturabileceğini bulmuştu.

Yine arXiv'de yayımlanan araştırmada, yapay zeka sohbet botlarının yanıltıcı soru sormasının bile insanların videosunu izledikleri bir olayı yanlış hatırlamasına yol açtığı gözlemlenmişti.

Bulguların başka çalışmalarla desteklenmeye ihtiyacı var. Ancak yine de bu iki çalışma, yapay zekanın yarattığı potansiyel tehditlerden birine dikkat çekiyor.

Sahte hatıralar oluşturulması örneğin mahkemede yanlış ifade verilmesine yol açabilir. 

Araştırmacılar, yapay zeka etkileşimlerinin insan belleği üzerinde önemli bir etki yaratabileceğini ve bu tür teknolojik araçların hassas bağlamlarda dikkatli bir şekilde kullanılması gerektiğini savunuyor.

Independent Türkçe, AZoAi, Register, arXiv