Mısır'da krallığı gizemli "deniz insanlarından" koruyan 3 bin yıllık kale keşfedildi

Eserler, Mısırlı askerlerin günlük yaşamlarına, dini inançlarına ve askeri faaliyetlerine dair bilgi veriyor.

Tell Al-Abqain kazı alanında, Antik Mısır'a ait mimari birimler keşfedildi (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Tell Al-Abqain kazı alanında, Antik Mısır'a ait mimari birimler keşfedildi (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
TT

Mısır'da krallığı gizemli "deniz insanlarından" koruyan 3 bin yıllık kale keşfedildi

Tell Al-Abqain kazı alanında, Antik Mısır'a ait mimari birimler keşfedildi (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Tell Al-Abqain kazı alanında, Antik Mısır'a ait mimari birimler keşfedildi (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Arkeologlar, antik bir krallığı Doğu Akdeniz yakınlarındaki işgalci "deniz insanları" kabilelerine karşı koruyan 3 bin yıllık bir kale keşfetti.

Araştırmacılar, Mısır'ın kuzeybatısında MÖ 1550'den MÖ 1070'e dek süren Yeni Krallık döneminden kalma ordu barakalarıyla silah, yemek ve erzakların saklandığı depolar da dahil olmak üzere bir dizi kerpiç bina harabesi buldu.

Araştırmacılar, Nil Nehri'nin Batı Deltası'ndaki Tell Al-Abqain bölgesinde görevlendirilmiş Mısırlı askerlere ait bir dizi eser ve kişisel eşyaya da ulaştı.

Geçmişteki araştırmalar, MÖ 1200'lerde bir dizi egemen uygarlığın çöküşünün deniz insanları diye tabir edilen kabilelerin donanma baskınlarıyla kısmen bağlantılı olabileceğine işaret etmişti.

Mısır'ın kuzeyindeki ilk işgal dalgasının ardından kabile koalisyonunun Akdeniz'in küçük bir bölgesine yerleşmeyi başardığı düşünülüyordu.

Son bulgular Libyalı kabilelerin ve deniz insanlarının işgallerinden korunmakta kuzey Mısır'daki antik krallığı koruyan kalelerin tarihi önemini artık doğruluyor gibi görünüyor.

Araştırmacılar, bu binaların Antik Mısırlı mühendislerin ustalığını yansıtacak derecede özenle tasarlandığını ve dar bir geçitle birbirinden ayrılan iki eş gruba ayrıldığını söylüyor.

Bu kalelerin bazı bölümleri, askerlerin günlük erzak tedariği için depo olarak kullanılıyor ve büyük bireysel tahıl ambarları içeriyordu.

Bina birimlerinde önemli sayıda kırık çömlek parçalarıyla balık ve hayvan kemiği kalıntıları bulundu.

trhyju
Bazı bölümler, Antik Mısırlı askerlere erzak tedariği için depo odaları işlevi görüyordu (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Arkeologlar kazı alanında yemek yapmak için kullanılan silindir çömlek fırınlar da keşfetti.

Yeni kazıda keşfedilen eserler, çoğunluğu asker olan kale sakinlerinin günlük yaşamlarına, dini inançlarına ve askeri faaliyetlerine dair bilgi veriyor.

yujkı
II. Ramses'in bronz kılıcı (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Kazı alanındaki başka bir önemli keşif de II. Ramses'in kabartmasıyla süslenmiş uzun bronz bir kılıçtı.

Arkeolojik alanda kireçtaşından iki blok da keşfedildi.

Bloklardan birinde II. Ramses'in unvanlarının sıralandığı hiyeroglifler yer alırken diğeri de "Bay" adındaki bir yetkiliye aitti.

hyj6uk
Kazı alanında bulunan kişisel süs eşyası (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Araştırmacılar, savaşlarda kullanılan silahlarla av aletlerinin yanı sıra fildişi sürme aplikatörleri, akik ve fayans boncuklar, bokböceği mühürler ve koruyucu muskalar gibi kişisel süs ve hijyen eşyaları da buldu.

Bilim insanlarının güç, bolluk ve refahı temsil ettiğini düşündüğü bir inek mezarlığı da keşfedildi.

hynj
Arkeoloji alanında keşfedilen bokböceği eserleri (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Kazılarda üzerine "Amun - Gökyüzünün Efendisi" ve bir nilüfer çiçeği oyulmuş bir bokböceği eseri de bulundu.

"Ptah" adlı tanrının görselinin yer aldığı başka bir bokböceği eseriyle birlikte, bronz bir yüzüğün yarısı ve nar çiçekleri şekli verilmiş fayans ve akikten yapılmış iki kolye de keşfedildi.

Independent Türkçe

 



Küçük kertenkeleler, doğal "dalış tüpü" sayesinde yem olmaktan kurtuluyor

Dr. Swierk, çok fazla hayvan tarafından avlanan su anollerine "ormanın nuggetları" diyor (Lindsey Swierk)
Dr. Swierk, çok fazla hayvan tarafından avlanan su anollerine "ormanın nuggetları" diyor (Lindsey Swierk)
TT

Küçük kertenkeleler, doğal "dalış tüpü" sayesinde yem olmaktan kurtuluyor

Dr. Swierk, çok fazla hayvan tarafından avlanan su anollerine "ormanın nuggetları" diyor (Lindsey Swierk)
Dr. Swierk, çok fazla hayvan tarafından avlanan su anollerine "ormanın nuggetları" diyor (Lindsey Swierk)

Su anolü denen bir kertenkele türünün, burun deliklerinde oluşturduğu bir baloncuk sayesinde hayatta kalabildiği ortaya kondu. Su altında en az 20 dakika kalmalarını sağlayan baloncuk sayesinde avcılardan kaçarak yem olmaktan kurtuluyorlar. 

Kalem uzunluğundaki su anolleri akarsu ve şelalelerin yakınlarındaki kaya ve bitkilerin etrafında yaşıyor. Kuşlardan yılanlara kadar çeşitli hayvanlara yem olan bu kertenkeleler, hayatta kalabilmek için kamuflaj gibi beceriler geliştirmiş.

Ayrıca tehlike durumunda suya atlayan bu hayvanlar, burun deliklerinin üstünde bir baloncuk oluşturarak gizleniyor. Bilim insanları bu özelliğin farkında olsa da baloncukların su altında daha uzun süre kalmalarını sağlayıp sağlamadığı net değildi.

New York'taki Binghamton Üniversitesi'nde anoller üzerine çalışan Dr. Lindsey Swierk, "Suyun altında çok uzun süre kalabildiklerini biliyoruz" diyerek ekliyor: 

Bu baloncuğun solunumda gerçekten işlevsel bir rolü olup olmadığını bilmiyorduk.

Bu belirsizliği gidermek isteyen Dr. Swierk, 30 su anolü yakalayarak bir deney yürüttü. 

Su anolleri suya girdikten sonra nefes vererek küçük bir baloncuk üretiyor. Kertenkelenin derisinin hidrofobik olması yani sudan kaçınması sayesinde baloncuk büyüyerek muhtemelen hayvanın nefes almasını sağlıyor. 

Biology Letters adlı hakemli dergide dün (18 Eylül) yayımlanan çalışmayı yürüten Dr. Swierk, yakaladığı su anollerinin yarısının burnuna nemlendirici sürerek baloncuk oluşturmalarını engelledi. 

Daha sonra hayvanları akvaryuma bırakan bilim insanı, baloncuk üretebilenlerin su altında yüzde 32 daha uzun süre kaldığını gözlemledi. 

Bulgular, bu kertenkele türünün baloncukları hayatta kalmak için kullandığına işaret ediyor.

Dr. Swierk makalede, "Yarı suda yaşayan anollerin içinde ve hidrofobik vücut yüzeyinde taşınan fazla hava, insanların dalış tüpü gibi çalışıp ekstradan hava sağlayarak dalış süresini uzatıyor" diye yazıyor.

Çalışmadaki anoller suda birkaç dakika kaldı ancak doğadakilerin en az 20 dakika kalabildiği biliniyor. 

Avcılarla karşılaşan su anolleri ilk başta olduğu yerde kalarak kamuflajının kendisini gizlemesini umuyor. Eğer bunda başarılı olmazsa kayalardaki çatlaklara saklanmayı deniyor.

Dr. Swierk suya dalmanın son seçenek olduğunu ama diğerlerinden çok daha etkili bir strateji olduğunu belirtiyor:

Suyun altına girmelerinden sonra, akıntının hareketli yüzeyinde tespit edilmeleri çok zor oluyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Guardian, Biology Letters