Bir dönüm noktası: Televizyon tarihini değiştiren dizi 30 yaşında

Bazı eleştirmenler, Friends'in çeşitlilikten yoksun olduğunu ve günümüzün kültürel meselelerine karşı modası geçmiş tutumlar sergilediğini dile getiriyor (AP)
Bazı eleştirmenler, Friends'in çeşitlilikten yoksun olduğunu ve günümüzün kültürel meselelerine karşı modası geçmiş tutumlar sergilediğini dile getiriyor (AP)
TT

Bir dönüm noktası: Televizyon tarihini değiştiren dizi 30 yaşında

Bazı eleştirmenler, Friends'in çeşitlilikten yoksun olduğunu ve günümüzün kültürel meselelerine karşı modası geçmiş tutumlar sergilediğini dile getiriyor (AP)
Bazı eleştirmenler, Friends'in çeşitlilikten yoksun olduğunu ve günümüzün kültürel meselelerine karşı modası geçmiş tutumlar sergilediğini dile getiriyor (AP)

30 yıl önce, New York'ta Central Perk adlı bir kafede 20'li yaşlarda 6 genç... 

Monica "şarapçı"yla ilişkisinden bahsediyor. Ross'un eşi onu bir kadın için terk etmiş. Rachel, sevmediği nişanlısıyla evlenmekten son anda vazgeçmiş. Gelinliğiyle, üstü başı perişan bir halde kafeye geliyor.

Herkesin favori 6'lısı

Marta Kauffman ve David Crane tarafından yaratılan Friends'in ilk bölümünün açılış sahnesinde Monica (Courteney Cox), Ross (David Schwimmer), Rachel (Jennifer Aniston), Chandler (Matthew Perry, geçen yıl ketamin zehirlenmesi nedeniyle yaşamını yitirdi), Joey (Matt LeBlanc) ve Phoebe (Lisa Kudrow) yer alıyor. Çok geçmeden bu ekip, herkesin favori 6'lısı haline geliyor.

22 Eylül 1994, günlerden perşembe. Yeni sezonun ilk haftasıydı ve NBC, televizyon tarihinin en popüler komedilerinden biri olacak Friends'i yayına sokmak üzereydi. 

Prömiyerini perşembe günleri saat 20.30'da, Mad About You ve Seinfeld'den sonra yaptı ve anında hit oldu.

Birinci sezonun ortalarında Friends, yüksek izlenme oranlarıyla rakiplerini bir bir geride bırakmaya başladı. Ve 2001-2002 sezonuna gelindiğinde, tüm televizyon kanallarındaki yapımlar arasında en çok izlenen dizi oldu.

Final bölümü 52,5 milyon izleyici çekti

Televizyon yazarlarına göre "küresel fenomen" ifadesinin bile yetersiz kaldığı, komediyi ve hatta insanların konuşma tarzlarını bile değiştiren Friends, halen milyonlarca dolar kazandırıyor. 

10 yıl ve 10 sezon boyunca devam eden dizi, Warner Bros'a tahmini 4,8 milyar dolar kazandırdı. 2004'teki final bölümüyse 52,5 milyon izleyici çekti.

Ana kadronun "hepimiz birimiz için" dediği meşhur maaş pazarlığı anlaşması, her birine bölüm başına 1 milyon dolar ödenmesi anlamına geliyordu.

30. yıldönümüne özel içerikler

Yayın platformu Max, Friends'in 30. yıldönümü şerefine hayranların en sevdiği bölümler, özel görüntüler, uygulama içi sürprizler ve daha fazlasını içeren geniş kapsamlı bir küresel kampanya başlattı. Max'in Friends koleksiyon sayfasında ayrıca meşhur dizinin hayranlarını memnun edecek pek çok belgesel de yer alıyor.

Manhattan'da yaşayan 6 arkadaşın etrafında dönen Friends, 1994'ten 2004'e kadar NBC'de ekranlara gelmişti.

Dizi, 10 sezon boyunca 62 Emmy'ye aday gösterildi ve 2002'de 8. sezonuyla En İyi Komedi Dizisi ödülünü kazanmayı başarmıştı.

"Çocuğunuz 30 yaşına geldiğinde..."

Friends'in ortak yaratıcısı David Crane, 20 Eylül'de Marta Kauffman ve yönetici yapımcı Kevin Bright'la birlikte Today'de yayımlanan röportajda şunları söyledi:

Çocuğunuz 30 yaşına geldiğinde ve 'Bu nasıl oldu?' dediğinizde hissettiğiniz gibi bir şey olduğunu düşünüyorum.

Independent Türkçe, Forbes, Guardian, Deadline, Today, The Conversation



At binmenin kökenine dair ezber bozuldu

20. yüzyılın başlarında ortaya atılarak kabul gören Kurgan hipotezi, adını Yamna halkının yaptığı mezarlarda toprak yığılarak oluşturulmuş tepeciklerden alıyor (William Taylor/University of Colorado Boulder)
20. yüzyılın başlarında ortaya atılarak kabul gören Kurgan hipotezi, adını Yamna halkının yaptığı mezarlarda toprak yığılarak oluşturulmuş tepeciklerden alıyor (William Taylor/University of Colorado Boulder)
TT

At binmenin kökenine dair ezber bozuldu

20. yüzyılın başlarında ortaya atılarak kabul gören Kurgan hipotezi, adını Yamna halkının yaptığı mezarlarda toprak yığılarak oluşturulmuş tepeciklerden alıyor (William Taylor/University of Colorado Boulder)
20. yüzyılın başlarında ortaya atılarak kabul gören Kurgan hipotezi, adını Yamna halkının yaptığı mezarlarda toprak yığılarak oluşturulmuş tepeciklerden alıyor (William Taylor/University of Colorado Boulder)

At binmek vücudu zorlasa da iskeletin görünümünü de değiştirebilir mi? Bu sorunun yanıtı "evet" ama Colorado Boulder Üniversitesi'nden arkeologlar, insanlığın atlarla ilişkisinin tarihine yönelik bir itirazı yine de geliştirdi.

Yeni çalışmada konuya dair güncel araştırmalarla birlikte binlerce yıllık insan kalıntıları incelendi. Ata binmenin kalça ekleminin şeklini değiştirmek gibi izler bıraktığı bulundu. 

Ancak bu emarelerin bir insanın ata binip binmediğini anlamak için tek başına yeterli olamayacağı, zira uzun süre oturmak gibi eylemlerin de iskelet sistemini değiştirdiği bildirildi. 

Araştırmanın sonuçları Science Advances adlı bilimsel dergide 20 Eylül'de yayımlanan makaleyle duyurulurken baş yazarlardan Lauren Hosek şöyle diyor:

İskeletteki değişimleri tek bir olaya kesinkes bağlayabileceğimiz vakalar, arkeolojide neredeyse hiç görülmez.

Araştırmanın sonuçları, Kurgan hipotezi diye bilinen yaygın teoriye de şüphe düşürdü. 

Eldeki tartışılmaz kanıtlar, atların ilk olarak 4 bin yıl önce Rusya'daki Ural Dağları civarında ulaşım amacıyla kullanıldığını gösteriyor.

Kurgan hipoteziyse Yamna halkının milattan önce 4. bin yıl civarında at sırtında dolaştığını, İngilizce ve Fransızca gibi dillerin atasını da bu esnada Avrasya'da yaydığını bildiriyor. 

Bu tez, MÖ 3500'e tarihlenen insan kalıntılarında at binme sonucu oluşabilecek deformasyonlara dayandırılıyor. 

Araştırmanın yazarlarından William Taylor ve Lauren Hosek, insan kemiklerindeki bu deformasyonların ille de at binmeyle ilişkilendirilmesi gerekmediğini, başka aktivitelerin de bunlara yol açabileceğini vurguluyor. 

20. yüzyılda Amerika'nın batısında at arabasına binen Katolik rahibelerin iskeletlerinde de aynı izlere rastlandığına ve onların atlara doğrudan binmediğine işaret ediyorlar. 

Hosek ve Taylor böylece iskeletlerin tek başına "İnsanlar ne zaman ata binmeye başladı?" sorusuna yanıt veremeyeceğini bildiriyor. 

Hosek, "İnsan iskeletleri tek başına yeterli kanıtı oluşturamaz. Bu verileri genetik, arkeoloji ve at kalıntılarıyla birleştirmeliyiz" derken Taylor da şu ifadeyi kullanıyor:

En azından şimdilik, bu kanıtların hiçbirinin Yamna halkının evcilleştirilmiş atları olduğunu ortaya koyduğunu söyleyemeyiz

Independent Türkçe, Phys.org, Science Advances