Bilim insanları Ay'ın tüm yüzeyinde su izi buldu

Aydınlanma çemberindeki kraterlerin fotoğrafları Apollo 12 görevi sırasında yörüngeden çekilmişti (NASA)
Aydınlanma çemberindeki kraterlerin fotoğrafları Apollo 12 görevi sırasında yörüngeden çekilmişti (NASA)
TT

Bilim insanları Ay'ın tüm yüzeyinde su izi buldu

Aydınlanma çemberindeki kraterlerin fotoğrafları Apollo 12 görevi sırasında yörüngeden çekilmişti (NASA)
Aydınlanma çemberindeki kraterlerin fotoğrafları Apollo 12 görevi sırasında yörüngeden çekilmişti (NASA)

Mineraloji haritalarını yeniden inceleyen bilim insanları, Ay'ın farklı enlemleri ve yüzeylerinde su ve hidroksil bulunabileceğini ortaya koydu. Hidroksil de su gibi hidrojen ve oksijenden oluşuyor. 

Bu keşif hem Ay'ın jeolojik geçmişini ve süregelen süreçlerin anlaşılmasını sağlayabilir hem de Dünya'nın uydusuna yapılacak insanlı seyahatler için önemli bilgiler sunabilir.

Gezegen Bilimleri Enstitüsü'nden Roger Clark şöyle diyor:

Gelecekte astronotlar su bakımından zengin bu bölgelerden faydalanarak, ekvator yakınlarında dahi su bulabilir. Önceden yalnızca kutupta, özellikle de kutuplardaki derin kraterlerde yeterince su bulunabileceği düşünülüyordu. Suyun nerede olduğunu anlamak yalnızca Ay'ın jeolojik tarihini gözler önüne sermiyor, aynı zamanda astronotların gelecekte nerede su bulabileceğini de ortaya koyuyor.

Ay'ın üzerinde göl, nehir ya da benzeri su birikintileri yok. Eski araştırmalar özellikle yüksek enlemlere işaret ederek Güneş'ten doğrudan ışık ya da ısı almayan derin kraterlerde metrelerce buz olabileceğinin altını çiziyordu.

dhyj
Ay Mineraloji Haritalandırıcı'yla toplanan görseller minerallere göre renklendirildi. Mavi renkler feldspatları işaret ederken kutuplarda daha fazla su ve hidroksil görünüyor (NASA/PSI/R. Clark)

Ancak yeni çalışmalar, Ay'ın farklı yerlerinde önemli su kaynakları olduğunu vurguluyor. Clark ve çalışma arkadaşlarının son araştırması da su ve hidroksilin yayılımının boyutunu gözler önüne serdi. Buna göre Ay'ın yüzeyindeki kayalar ve topraklarda yer alan minerallere bağlı su ve hidroksil kaynakları hiç de azımsanmayacak kadar bol.

Araştırmacılar, 2008-2009'da Hindistan'ın Ay'ın yörüngesinde dolaştırdığı Chandrayaan-1 uydusunun NASA'nın Ay Mineraloji Haritalandırıcı'yla topladığı verileri kullanarak bu sonuca vardı. 

Tüm enlemlerde ve hatta doğrudan Güneş ışığı alan yerlerde bile su bulunsa da Ay denizinin daha kurak olduğu bildirildi. 

Krater oluşumu ve Güneş rüzgarının radyasyonuyla suyun milyonlarca yıllık süre zarfında yok olabildiği ancak bu sürecin de arkasında hidroksil bıraktığı belirtildi. Buna göre astronotlar, taşı sıkıp su çıkarmanın yolunu bulabilir.

Piroksenlerdeki su izlerinin Güneş ışınlarının vuruş açısına göre değiştiği ve Ay girdaplarının su bakımından çok zayıf olduğu da araştırmada bulundu. 

Araştırmanın sonuçları The Planetary Science Journal adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Independent Türkçe, Science Alert, Daily Galaxy



Netflix'in zirvesindeki aksiyonun yönetmeninden köklere dönüş sinyali

Rebel Ridge'in başrolünde oynaması planlanan John Boyega, 2021'de ailevi sebepleri gerekçe göstererek projeden ayrılınca yerine Aaron Pierre getirilmişti (Netflix)
Rebel Ridge'in başrolünde oynaması planlanan John Boyega, 2021'de ailevi sebepleri gerekçe göstererek projeden ayrılınca yerine Aaron Pierre getirilmişti (Netflix)
TT

Netflix'in zirvesindeki aksiyonun yönetmeninden köklere dönüş sinyali

Rebel Ridge'in başrolünde oynaması planlanan John Boyega, 2021'de ailevi sebepleri gerekçe göstererek projeden ayrılınca yerine Aaron Pierre getirilmişti (Netflix)
Rebel Ridge'in başrolünde oynaması planlanan John Boyega, 2021'de ailevi sebepleri gerekçe göstererek projeden ayrılınca yerine Aaron Pierre getirilmişti (Netflix)

Netflix'in yeni aksiyonu Rebel Ridge, yayın devinde gösterime girdiğinden beri fırtına gibi eserken, sinemaseverler devam filmini beklemeye başladı bile.

Ancak ScreenRant'in aktardığına göre yönetmen Jeremy Saulnier'in bir sonraki filmi, Rebel Ridge 2'den bile daha heyecan verici olabilir.

Saulnier'in 5. uzun metrajlı filmi olan Rebel Ridge, yayına girdiği günden bu yana hem eleştirel hem ticari açıdan inanılmaz bir performans sergiledi.

100 üzerinden 96 puan aldı

Netflix'in haftalık izlenme listesinde anında zirveye yerleşen film, sinema yazarlarından da övgü dolu yorumlar aldı. 99 sinema yazarının incelemesine göre film, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da 100 üzerinden 96 gibi kusursuza yakın bir puan almayı başardı.

Üç günde 30 milyondan fazla izlenen film lehine bu kadar çok şey varken, Rebel Ridge'in devamı kaçınılmaz görünüyor. Netflix'in devam filmine yeşil ışık yakacağı tahmin edilse de Jeremy Saulnier'in gelecek filmi için farklı planları var gibi görünüyor.

48 yaşındaki Saulnier, verdiği bir röportajda yeni film projesinden bahsederek "biraz daha Dehşet Odası (Green Room) evreninde bir şeyler" yazdığını açıkladı. 

Başarılı sinemacı, Rebel Ridge'le yönetmenlik kariyerinin yeni bir yönünü keşfettiğini ve bir sonraki projesiyle köklerine dönmek istediğini söyledi.

Dehşet Odası, The Ain't Rights isimli bir punk rock grubunun konser için gittiği salonda neo-naziler tarafından alıkonmasını anlatıyordu. 2015 yapımı gerilimde Anton Yelchin, Imogen Poots, Patrick Stewart ve Joe Cole gibi isimler rol alıyordu.

Saulnier, ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesini 2007'de Cinayet Partisi'yle (Murder Party) yapmıştı. Neredeyse yönettiği her film ya da dizi, eleştirmenlerden olumlu yorumlar alan sinemacı, İntikam (Blue Ruin) ve Hold the Dark gibi yapımlara da imza atmıştı.

Independent Türkçe, ScreenRant, The Playlist