Bilim insanları Ay'ın tüm yüzeyinde su izi buldu

Aydınlanma çemberindeki kraterlerin fotoğrafları Apollo 12 görevi sırasında yörüngeden çekilmişti (NASA)
Aydınlanma çemberindeki kraterlerin fotoğrafları Apollo 12 görevi sırasında yörüngeden çekilmişti (NASA)
TT

Bilim insanları Ay'ın tüm yüzeyinde su izi buldu

Aydınlanma çemberindeki kraterlerin fotoğrafları Apollo 12 görevi sırasında yörüngeden çekilmişti (NASA)
Aydınlanma çemberindeki kraterlerin fotoğrafları Apollo 12 görevi sırasında yörüngeden çekilmişti (NASA)

Mineraloji haritalarını yeniden inceleyen bilim insanları, Ay'ın farklı enlemleri ve yüzeylerinde su ve hidroksil bulunabileceğini ortaya koydu. Hidroksil de su gibi hidrojen ve oksijenden oluşuyor. 

Bu keşif hem Ay'ın jeolojik geçmişini ve süregelen süreçlerin anlaşılmasını sağlayabilir hem de Dünya'nın uydusuna yapılacak insanlı seyahatler için önemli bilgiler sunabilir.

Gezegen Bilimleri Enstitüsü'nden Roger Clark şöyle diyor:

Gelecekte astronotlar su bakımından zengin bu bölgelerden faydalanarak, ekvator yakınlarında dahi su bulabilir. Önceden yalnızca kutupta, özellikle de kutuplardaki derin kraterlerde yeterince su bulunabileceği düşünülüyordu. Suyun nerede olduğunu anlamak yalnızca Ay'ın jeolojik tarihini gözler önüne sermiyor, aynı zamanda astronotların gelecekte nerede su bulabileceğini de ortaya koyuyor.

Ay'ın üzerinde göl, nehir ya da benzeri su birikintileri yok. Eski araştırmalar özellikle yüksek enlemlere işaret ederek Güneş'ten doğrudan ışık ya da ısı almayan derin kraterlerde metrelerce buz olabileceğinin altını çiziyordu.

dhyj
Ay Mineraloji Haritalandırıcı'yla toplanan görseller minerallere göre renklendirildi. Mavi renkler feldspatları işaret ederken kutuplarda daha fazla su ve hidroksil görünüyor (NASA/PSI/R. Clark)

Ancak yeni çalışmalar, Ay'ın farklı yerlerinde önemli su kaynakları olduğunu vurguluyor. Clark ve çalışma arkadaşlarının son araştırması da su ve hidroksilin yayılımının boyutunu gözler önüne serdi. Buna göre Ay'ın yüzeyindeki kayalar ve topraklarda yer alan minerallere bağlı su ve hidroksil kaynakları hiç de azımsanmayacak kadar bol.

Araştırmacılar, 2008-2009'da Hindistan'ın Ay'ın yörüngesinde dolaştırdığı Chandrayaan-1 uydusunun NASA'nın Ay Mineraloji Haritalandırıcı'yla topladığı verileri kullanarak bu sonuca vardı. 

Tüm enlemlerde ve hatta doğrudan Güneş ışığı alan yerlerde bile su bulunsa da Ay denizinin daha kurak olduğu bildirildi. 

Krater oluşumu ve Güneş rüzgarının radyasyonuyla suyun milyonlarca yıllık süre zarfında yok olabildiği ancak bu sürecin de arkasında hidroksil bıraktığı belirtildi. Buna göre astronotlar, taşı sıkıp su çıkarmanın yolunu bulabilir.

Piroksenlerdeki su izlerinin Güneş ışınlarının vuruş açısına göre değiştiği ve Ay girdaplarının su bakımından çok zayıf olduğu da araştırmada bulundu. 

Araştırmanın sonuçları The Planetary Science Journal adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Independent Türkçe, Science Alert, Daily Galaxy



Donald Trump'ı oynayan aktörden şaşırtan açıklama

The Apprentice, 77. Cannes Film Festivali'nin en çok beklenen filmlerinden biriydi (Nordisk Film)
The Apprentice, 77. Cannes Film Festivali'nin en çok beklenen filmlerinden biriydi (Nordisk Film)
TT

Donald Trump'ı oynayan aktörden şaşırtan açıklama

The Apprentice, 77. Cannes Film Festivali'nin en çok beklenen filmlerinden biriydi (Nordisk Film)
The Apprentice, 77. Cannes Film Festivali'nin en çok beklenen filmlerinden biriydi (Nordisk Film)

Sebastian Stan, Ali Abbasi'nin yönettiği ve 11 Ekim'de ABD sinemalarında gösterime girecek yeni filmi The Apprentice için Donald Trump rolüne nasıl büründüğünü anlattı.

Altın Küre adayı aktör, konuk olduğu Today Show'da şimdiye kadarki en tartışmalı rolüyle ilgili merak edilenleri yanıtladı.

"Uyumadım"

"Bu bir Marvel filmi" diye espri yapan oyuncu, sözlerini şöyle sürdürdü:

Siz uykuya dalmaya çalışıyorsunuz, bense uyumadım. Çok fazla araştırma, çok fazla görüntü ve belgesel var. Trump'ın bugün gördüğümüz hale gelişi epey iyi belgelenmiş durumda. Bana göre bu bir enstrüman çalmak gibi. Piyanonun başına oturursunuz, pratik yaparak daha iyi hale gelirsiniz ve sonunda bunu uykunuzda bile yapabilirsiniz.

Senaryosunu Gabe Sherman'ın yazdığı The Apprentice, Donald Trump'ın 1980'lerin Amerika'sında, sağcı avukat Roy Cohn'un etkisi altında güç kazanmasını konu alıyor.

Filmde, Disney+ dizisi The Falcon and the Winter Soldier'ın 42 yaşındaki yıldızı Stan, genç Trump'ı canlandırırken Succession'ın ödüllü oyuncusu Jeremy Strong, Roy Cohn rolünde.

Dramada Ivana Trump'ı Borat 2'nin yıldızı Maria Bakalova canlandırırken, eski başkanın babası Fred Trump Sr. rolünde de Martin Donavan yer alıyor.

Dava tehdidi

The Apprentice, 2022 yapımı Kutsal Örümcek'le (Holy Spider) pek çok ödül kazanan İran asıllı Danimarkalı yönetmen Abbasi imzasını taşıyor.

Filmin adıysa Trump'ın bir dizi ticari başarısızlık ve iflasın ardından kariyerini ve kamuoyundaki imajını yeniden canlandırmasını sağlayan NBC dizisine bir gönderme niteliği taşıyor.

Trump'ın kampanya ekibi filmi dava etmekle tehdit etse de Abbasi, filmi eski başkana izletmeyi ve onunla drama hakkında konuşmayı teklif etmişti. 43 yaşındaki yönetmen, "Bunun onun hoşlanmayacağı bir film olduğunu sanmıyorum" demişti.

The Apprentice, Türkiye'de ABD'den bir hafta sonra, 18 Ekim'de izleyiciyle buluşacak.

Independent Türkçe, Deadline, Today Show