İncil'de adı geçen "kayıp ağaç" bin yıllık gizemli tohumdan yetiştirildi

"Sheba" ağacının yaprakları (Guy Eisner/Communications Biology (2024))
"Sheba" ağacının yaprakları (Guy Eisner/Communications Biology (2024))
TT

İncil'de adı geçen "kayıp ağaç" bin yıllık gizemli tohumdan yetiştirildi

"Sheba" ağacının yaprakları (Guy Eisner/Communications Biology (2024))
"Sheba" ağacının yaprakları (Guy Eisner/Communications Biology (2024))

Yeni bir araştırma, Kudüs'ün yakınlarındaki bir çöl mağarasında bulunan antik tohumdan yetiştirilen ağacın reçinesinin, İncil'de adı geçen şifalı bir merhemin kaynağı olabileceğini ortaya çıkardı.

Yaklaşık 2 santimetre uzunluğundaki tuhaf tohum, 15 yıl önce Yahudiye Çölü'ndeki bir mağarada keşfedilmiş ve MS 993 ila 1202 tarihlerinden olduğu saptanmıştı. Araştırmacılar, yıllarca bitkiyi yetiştirmeye çalıştırdıktan sonra "Sheba" ismini verdikleri fidanı tanımlamayı başardı.

DNA analizi, ağacın Afrika, Madagaskar ve Arap Yarımadası'na yayılan ve aromatik sakız reçineleriyle bilinen Commiphora familyasından eşsiz bir türe ait olduğunu ortaya çıkardı.

Araştırmacılar "Sheba" ağacının, İncil döneminde yalnızca güney Levant'ın çöl bölgesinde yetiştirilen "Judea Balsamı" veya "Yahudiye Balsamı'nın" kaynağı olabileceğini tahmin etti.

Yahudiye Balsamı, MÖ 4. yüzyıl ila MS 8. yüzyılda, Helenistik, Roma-Bizans ve Post-Klasik dönem edebiyatlarında kapsamlı bir şekilde tasvir edilmişti.

İncil metinlerinde "tsori" ismi verilen ağaç reçinesi, antik dünyada çok kıymetliydi ve Roma İmparatorluğu boyunca ihraç ediliyordu. Geçmişteki araştırmalarda balsamın parfüm, koku, katarakt ilacı, mumyalama malzemesi ve panzehir olarak kullanıldığı tahmin edilmişti.

Yahudiye Balsamı, değerine rağmen 9. yüzyıla gelindiğinde Levant bölgesinden silinmiş gibi görünüyor.

Yeni DNA araştırması, "Sheba" ağacının büyük ihtimalle İncil döneminde, efsanevi parfüm ağacı Yahudiye Balsamı'nın yetiştirildiği anaç olarak kullanıldığını belirtti.

Araştırmacılar "Aşılama, Commiphora tohumlarının kazı alanlarında neden tespit edilmediğini de açıklayabilir" dedi.

Bilim insanları, fidanın yapraklarının anti enflamatuar özelliklere sahip, biyoaktif bileşikleri olduğunu gördü.

Görsel kaldırıldı.
12 yaşındaki olgun "Sheba" ağacı (Guy Eisner/Communication Biology)

Araştırmacılar "Eşsiz bir genetik profille, Commiphora'nın bilinmeyen bir türü olan 'Sheba', bir zamanlar bu bölgede bulunan ve 'tsori' denen reçinesi İncil metinlerinde değerli görülen, sağlıkla ilişkilendirilen ama kokulu olarak tanımlanmayan, soyu tükenmiş bir taksonu temsil ediyor olabilir" dedi.

Fidan, henüz çiçeklenmedi ve meyve vermedi. Araştırmacılar bunun, ağacı modern akraba türlerle karşılaştırmayı kolaylaştıracağına inanıyor.

Fidanın halihazırda yetiştiği ortamın, çiçeklenmesine ve üremesine elverişli olmayabileceğini düşünüyorlar.

Araştırmacılar "Bu sınırlara rağmen, Yahudiye çölünden gelen eski bir Commiphora tohumunun çimlendirilmesi, ağacın yaklaşık bin yıl önce bu bölgedeki varlığına ve İncil'de tıbbi kullanımlarla ilişkilendirilen kıymetli reçinesi 'tsoriye' sahip bir yerli ağaç veya çalıyla özdeşleştirilme ihtimaline dair ilk kanıtı sunuyor" dedi.

Bilim insanları, yeni araştırmanın eski kültürler için önem taşıyabilecek türleri yeniden hayata döndürmenin önemine de ışık tuttuğunu belirtti.
Independent Türkçe

 



177 yıllık klasiğin beyazperde uyarlamasına iki yıldız birden

İkisi de Avustralyalı olan Margot Robbie ve Jacob Elordi, ilk kez bir projede birlikte rol alacak (Reuters)
İkisi de Avustralyalı olan Margot Robbie ve Jacob Elordi, ilk kez bir projede birlikte rol alacak (Reuters)
TT

177 yıllık klasiğin beyazperde uyarlamasına iki yıldız birden

İkisi de Avustralyalı olan Margot Robbie ve Jacob Elordi, ilk kez bir projede birlikte rol alacak (Reuters)
İkisi de Avustralyalı olan Margot Robbie ve Jacob Elordi, ilk kez bir projede birlikte rol alacak (Reuters)

Akademi Ödüllü Emerald Fennell'ın merakla beklenen Uğultulu Tepeler (Wuthering Heights) uyarlaması, oyuncu kadrosuna eklenen yıldız isimler sayesinde daha da heyecan verici bir hale büründü.

Hollywood Reporter, Margot Robbie ve Jacob Elordi'nin edebiyat uyarlamasında rol almaya hazırlandığını doğruladı.

Oscar kazandıran işbirliği sürüyor

Yazar Emily Brontë'nin aynı adlı klasik romanından uyarlanan filmin yapımcılığı için Robbie'nin kurduğu LuckyChap Entertainment'la anlaşıldı.

Bu, LuckyChap ve Fennell'ın, sinemacıya En İyi Özgün Senaryo dalında Oscar kazandıran 2020 yapımı Yetenekli Genç Kadın (Promising Young Woman) ve geçen yıl gösterime giren Saltburn'den sonraki üçüncü işbirliği.

Fennell, halihazırda yapım öncesi aşamasındaki projenin senaristliğini ve yönetmenliğini üstleniyor. Filmin çekimlerine, bu yılın sonlarında Britanya'da başlanması planlanıyor.

34 yaşındaki Margot Robbie, filmde Catherine Earnshaw'u canlandırırken, HBO'nun popüler dizisi Euphoria'yla şöhrete kavuşan 27 yaşındaki Elordi de Heathcliff'i oynayacak. 

1847'de yayımlanan roman, Catherine ve Heathcliff'in esere adını veren çiftlikte yaşarken tanışmalarına, aralarındaki tutkulu ve fırtınalı ilişkiye odaklanıyor.

Yıldızların yeni projeleri de yolda

Geçen yılın gişe rekorları kıran filmi Barbie'nin yıldızı Robbie, 2025 baharında gösterime girecek A Big Bold Beautiful Journey'de Colin Farrell'la birlikte rol alıyor. Filmin yönetmenliğiniyse Kogonada üstleniyor.

Saltburn ve Euphoria gibi projelerle tanınan Elordi, yakında gösterime girecek Amazon Prime Video dizisi The Narrow Road to the Deep North'ta rol alacak. Dizi, II. Dünya Savaşı sırasında Japonlar tarafından esir alınan Doktor Dorrigo Evans'ın hikayesine odaklanacak. 

Elordi, ayrıca Guillermo del Toro'nun Netflix filmi Frankenstein'da rol alıyor. Mary Shelley'nin 1818 tarihli klasiğine dayanan filmin 2025'te gösterime girmesi bekleniyor.

Independent Türkçe, Variety, Hollywood Reporter