İncil'de adı geçen "kayıp ağaç" bin yıllık gizemli tohumdan yetiştirildi

"Sheba" ağacının yaprakları (Guy Eisner/Communications Biology (2024))
"Sheba" ağacının yaprakları (Guy Eisner/Communications Biology (2024))
TT

İncil'de adı geçen "kayıp ağaç" bin yıllık gizemli tohumdan yetiştirildi

"Sheba" ağacının yaprakları (Guy Eisner/Communications Biology (2024))
"Sheba" ağacının yaprakları (Guy Eisner/Communications Biology (2024))

Yeni bir araştırma, Kudüs'ün yakınlarındaki bir çöl mağarasında bulunan antik tohumdan yetiştirilen ağacın reçinesinin, İncil'de adı geçen şifalı bir merhemin kaynağı olabileceğini ortaya çıkardı.

Yaklaşık 2 santimetre uzunluğundaki tuhaf tohum, 15 yıl önce Yahudiye Çölü'ndeki bir mağarada keşfedilmiş ve MS 993 ila 1202 tarihlerinden olduğu saptanmıştı. Araştırmacılar, yıllarca bitkiyi yetiştirmeye çalıştırdıktan sonra "Sheba" ismini verdikleri fidanı tanımlamayı başardı.

DNA analizi, ağacın Afrika, Madagaskar ve Arap Yarımadası'na yayılan ve aromatik sakız reçineleriyle bilinen Commiphora familyasından eşsiz bir türe ait olduğunu ortaya çıkardı.

Araştırmacılar "Sheba" ağacının, İncil döneminde yalnızca güney Levant'ın çöl bölgesinde yetiştirilen "Judea Balsamı" veya "Yahudiye Balsamı'nın" kaynağı olabileceğini tahmin etti.

Yahudiye Balsamı, MÖ 4. yüzyıl ila MS 8. yüzyılda, Helenistik, Roma-Bizans ve Post-Klasik dönem edebiyatlarında kapsamlı bir şekilde tasvir edilmişti.

İncil metinlerinde "tsori" ismi verilen ağaç reçinesi, antik dünyada çok kıymetliydi ve Roma İmparatorluğu boyunca ihraç ediliyordu. Geçmişteki araştırmalarda balsamın parfüm, koku, katarakt ilacı, mumyalama malzemesi ve panzehir olarak kullanıldığı tahmin edilmişti.

Yahudiye Balsamı, değerine rağmen 9. yüzyıla gelindiğinde Levant bölgesinden silinmiş gibi görünüyor.

Yeni DNA araştırması, "Sheba" ağacının büyük ihtimalle İncil döneminde, efsanevi parfüm ağacı Yahudiye Balsamı'nın yetiştirildiği anaç olarak kullanıldığını belirtti.

Araştırmacılar "Aşılama, Commiphora tohumlarının kazı alanlarında neden tespit edilmediğini de açıklayabilir" dedi.

Bilim insanları, fidanın yapraklarının anti enflamatuar özelliklere sahip, biyoaktif bileşikleri olduğunu gördü.

Görsel kaldırıldı.
12 yaşındaki olgun "Sheba" ağacı (Guy Eisner/Communication Biology)

Araştırmacılar "Eşsiz bir genetik profille, Commiphora'nın bilinmeyen bir türü olan 'Sheba', bir zamanlar bu bölgede bulunan ve 'tsori' denen reçinesi İncil metinlerinde değerli görülen, sağlıkla ilişkilendirilen ama kokulu olarak tanımlanmayan, soyu tükenmiş bir taksonu temsil ediyor olabilir" dedi.

Fidan, henüz çiçeklenmedi ve meyve vermedi. Araştırmacılar bunun, ağacı modern akraba türlerle karşılaştırmayı kolaylaştıracağına inanıyor.

Fidanın halihazırda yetiştiği ortamın, çiçeklenmesine ve üremesine elverişli olmayabileceğini düşünüyorlar.

Araştırmacılar "Bu sınırlara rağmen, Yahudiye çölünden gelen eski bir Commiphora tohumunun çimlendirilmesi, ağacın yaklaşık bin yıl önce bu bölgedeki varlığına ve İncil'de tıbbi kullanımlarla ilişkilendirilen kıymetli reçinesi 'tsoriye' sahip bir yerli ağaç veya çalıyla özdeşleştirilme ihtimaline dair ilk kanıtı sunuyor" dedi.

Bilim insanları, yeni araştırmanın eski kültürler için önem taşıyabilecek türleri yeniden hayata döndürmenin önemine de ışık tuttuğunu belirtti.
Independent Türkçe

 



Yıldızı parlayan oyuncu, kan donduran katili nasıl canlandırdığını anlattı

19 Eylül'de yayına gören Canavarlar: Lyle ve Erik Menendez'in Hikayesi, an itibarıyla Netflix Türkiye'de en çok izlenen ikinci dizi konumunda (Netflix)
19 Eylül'de yayına gören Canavarlar: Lyle ve Erik Menendez'in Hikayesi, an itibarıyla Netflix Türkiye'de en çok izlenen ikinci dizi konumunda (Netflix)
TT

Yıldızı parlayan oyuncu, kan donduran katili nasıl canlandırdığını anlattı

19 Eylül'de yayına gören Canavarlar: Lyle ve Erik Menendez'in Hikayesi, an itibarıyla Netflix Türkiye'de en çok izlenen ikinci dizi konumunda (Netflix)
19 Eylül'de yayına gören Canavarlar: Lyle ve Erik Menendez'in Hikayesi, an itibarıyla Netflix Türkiye'de en çok izlenen ikinci dizi konumunda (Netflix)

Nicholas Alexander Chavez, Ryan Murphy'nin son iki projesinde önemli roller üstlenerek büyük bir çıkış yakaladı: Netflix'te gösterime girer girmez izlenme listelerini kasıp kavuran gerçek suç dizisi Canavarlar: Lyle ve Erik Menendez'in Hikayesi (Monsters: The Lyle and Erik Menendez Story) ve FX'in yarın başlayacak korku masalı Grotesquerie.

"O bir dünya mimarı"

Chavez, pazartesi günü Grotesquerie'nin tanıtımı için düzenlenen basın toplantısında, biri gerçek diğeriyse kurgusal olaylara dayanan iki yapımın nasıl farklı yaklaşımlar gerektirdiğini anlattı.

Okul yıllarında hem spor hem de oyunculukla ilgilenen 25 yaşındaki Chavez, "Ryan bir dünya mimarı" diyerek başladığı sözlerini şöyle sürdürdü: 

Çok ilginçti çünkü onunla çok ama çok farklı iki dünya üzerinde çalıştım. Menendez projesinde, 1989'da ve 1990'ların başında yaşanan gerçek olaylara dayanan bir hikaye anlattığımız, önceden belirlenmiş bir bağlam vardı.

"Benim için onur ve ayrıcalıktı"

İki projenin farkına değinen genç oyuncu, açıklamasına şöyle devam etti:

Oysa bu proje, tek sınırlamanın yaratıcılığımız ve hayal gücümüz olduğu tamamen yeni bir dünyaydı. Ryan'ın kapasitesinin derinliklerine inmek ilginçti. Her ikisini de deneyimlemek benim için bir onur ve ayrıcalıktı.

Grotesquerie'de Chavez, dizinin başrol oyuncusu Niecy Nash-Betts'in canlandırdığı Dedektif Lois Tryon'la tanıştıktan sonra hayatı değişen Peder Charlie Mayhew'u oynuyor.

Canavarlar'daysa Chavez, Cooper Koch tarafından canlandırılan Erik'in ağabeyi Lyle Menendez rolünde izleyicinin karşısına çıkıyor.

İki kardeş, 1990'ların başında cinayet davalarının televizyon ekranlarına gelmesiyle tanınan isimler haline gelmişti. İkili, ebeveynlerini öldürmekten 1996'da ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı.

Pazartesi günkü röportajda Chavez ayrıca, Canavarlar'dan Grotesquerie'ye epey hızlı bir şekilde geçtiğini ve vites değiştirmek için çok az zamanı olduğunu itiraf etti.

"Dizginlenmemiş bir dürtü"

Chavez, "Peder Charlie'yi oynamanın en güzel yanlarından biri, gerçekten sadece dürtülerimi takip edebilmemdi" diyerek ekledi:

Sadece içgüdülerime güvendim. Etrafımdaki herkes gerçekten cesur seçimler yapmamı sağladı. Lyle'da yoğun, çok yoğun bir hazırlık vardı. Bu seferki daha çok ham, dizginlenmemiş bir dürtü oldu.

10 bölümden oluşan Grotesquerie, yarın prömiyerini yapacak. Canavarlar: Lyle ve Erik Menendez'in Hikayesi ise Netflix'te izlenebilir.

Independent Türkçe, Variety, Men's Health