"Beklenenden çok daha parlak" kuyruklu yıldız, çıplak gözle görülebilir

Güney yarımküredeki gökyüzü gözlemcileri, kuyruklu yıldız A3'ün fotoğraflarını paylaşmaya başladı bile

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA
TT

"Beklenenden çok daha parlak" kuyruklu yıldız, çıplak gözle görülebilir

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA

Gökbilimciler, yeni tanımlanan bir kuyruklu yıldızın "beklenenden daha çok parladığını" ve gökyüzü gözlemcilerinin bu yıl göreceği en etkileyici şey olabileceğini söylüyor.

2023'te keşfedilen ve basitçe A3 ismi verilen Tsuchinshan-Atlas, İç Güneş Sistemi'ne doğru ilerliyor ve artık dünyanın bazı bölgelerinden görülebiliyor.

Güneş Sistemi'ni çevreleyen Oort bulutundan gelen kuyruklu yıldıza, onu birbirinden bağımsız bir şekilde keşfeden iki gözlemevinin ismi verilmişti.

British Astronomical Association'dan (Britanya Astronomi Birliği) Nick James "Öngörülenden çok daha parlak bir kuyruklu yıldızla karşı karşıya olabiliriz" dedi.

Avustralya'da ve güney yarımküredeki diğer bazı ülkelerdeki gökyüzü gözlemcileri, kuyruklu yıldızın fotoğraflarını paylaşmaya başlayarak A3'ün sabahın erken saatlerinde, arka planındaki Güneş'le daha parlak ve daha renkli olduğunu gösterdi.

Avustralya'dan Lucy Yunxi Hu: "George Gölü üzerinde Kuyruklu Yıldız C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS. 21 Eylül 2024 sabahı, mermi zamanı çekimiyle iletildi. Görsel, mavi saat sırasında (yerel saatle 4.28 ila 4.53'te) çekildi" Teşekkürler Lucy!
Kuyruklu yıldız, ekimde Güneş'e yaklaştıkça parlamaya devam edebilir ve "çıplak gözle görülebilecek bir nesne" haline gelebilir.

Kuyruklu yıldızı Gran Canaria Adası'nda, Güneş doğmadan hemen önce gören Frank Rodriguez, Space Weather'a "Dünden bugüne kuyruklu yıldızdaki değişim muazzamdı" dedi.

27 Eylül'e kadar A3'ün parlaklığının daha da artması ve güney yarımkürede, sabahları gökyüzünde daha yüksekte görülmesi bekleniyor. O tarihten itibaren Güneş tarafından kapanmaya başlayabilir ve görünmesi giderek zorlaşabilir.

Comet C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) sonunda burada! Bu görseli 9:22 UTC'de, Şili'de Atacama Çölü'ndeki Carnegie Las Campanas Gözlemevi'nde çektim. Ufukta bulutlar sürekli hareket ediyordu ama çok şanslıydık ve kuyruklu yıldız bir anda bulutların üzerinde belirdi. Nikon D810a kamera + 135mm lens kullandım. #kuyrukluyıldız #astronomi #kuyrukluyıldızgözlemi #atacama #şili
Ekimin ortalarından itibaren A3'ün tekrar akşamları gökyüzünde görülmesi kolaylaşabilir.

Gökbilimciler, A3'ün 27 Eylül'de Güneş'e en yakın konumuna ulaştığında (bu muhtemelen A3'ün yıldızla tek karşılaşması olacak) gökyüzündeki en parlak yıldızlarla yarışacak kadar yüksek bir parlaklığa çıkabileceğini söylüyor.

Gökbilimciler, kuyruklu yıldızın Dünya'ya en çok yaklaşacağı anın 12 ve 13 Ekim arasında olacağını tahmin ediyor.

Tsuchinshan-ATLAS kuyruklu yıldızı, henüz kubbe pencerelerinden çıplak gözle bakınca bulanık bir yıldız gibi görünüyor. Ama 200mm, f2 lensle 1/8s pozlamayla bunu gerçekten görmeye başlayabiliyorsunuz. Bu kuyruklu yıldız, Güneş'e yaklaştıkça çok havalı görüntüler yaratacak. Şimdilik zaman atlama tekniğiyle bir önizleme.
Ancak A3'ün gelecek ay ne kadar parlayabileceği henüz bilinmiyor çünkü bu, kuyruklu yıldızın çekirdeğinin ne kadar gaz ve toz çıkaracağına bağlı.

Kuyruklu yıldızların görünürlüğünü, bazen parçalanıp beklenenden daha az parladıkları için tahmin edilemiyor.

Uzmanlar, A3 cuma günüyle ekimin başları arasında Güneş'in yakınında olmayı atlatabilirse, kuzey yarımküredeki gökyüzü gözlemcilerinin kuyruklu yıldızı gün doğumundan hemen önce doğuda, ufukta alçakta parlarken görebileceğini söylüyor.

Bazı iyimser tahminler, A3'ün son yılların en parlak kuyruklu yıldızlarından biri olabileceğine inanıyor.

Independent Türkçe



Beyinde Hepatit C virüsü bulundu: Şizofreni ve bipolar semptomlarını açıklayabilir mi?

Virüslerin, bazı psikiyatrik semptomlarla ilişkili olduğu düşünülse de daha önce bir kanıt bulunamamıştı (Pexels)
Virüslerin, bazı psikiyatrik semptomlarla ilişkili olduğu düşünülse de daha önce bir kanıt bulunamamıştı (Pexels)
TT

Beyinde Hepatit C virüsü bulundu: Şizofreni ve bipolar semptomlarını açıklayabilir mi?

Virüslerin, bazı psikiyatrik semptomlarla ilişkili olduğu düşünülse de daha önce bir kanıt bulunamamıştı (Pexels)
Virüslerin, bazı psikiyatrik semptomlarla ilişkili olduğu düşünülse de daha önce bir kanıt bulunamamıştı (Pexels)

Bilim insanları şizofreni ve bipolar bozukluktan muzdarip kişilerin beyin zarında Hepatit C virüsü tespit etti. Bulgular bu kişilerdeki bazı semptomlara enfeksiyonun yol açabileceğine işaret ediyor.

Şizofreni, bipolar bozukluk ve majör depresyon gibi sorunların bazı psikiyatrik belirtileri uzun zamandır viral enfeksiyonlarla ilişkilendiriliyor. Ancak bugüne dek bu teoriyi doğrudan destekleyecek bir virüse beyinde rastlanmamıştı.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar bu durumun virüslerin doğrudan beyne girmeyip beyin zarını hedef almasından kaynaklanabileceğini söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Translational Psychiatry'de 14 Temmuz Pazartesi günü yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, şizofreni, bipolar bozukluk veya majör depresyonu olan kişilerin ölümden sonra beyinlerinden alınan koroid pleksus örneklerini, sağlıklı bireylerin beyinlerinden alınanlarla karşılaştırdı.

Koroid pleksus, sıvı dolu boşlukların yani ventriküllerin zarını oluşturan ve özellikle beyni ve omuriliği koruyan beyin omurilik sıvısını üreten hücre topluluğunu ifade ediyor. Daha önceki çalışmalarda beyin içinde virüs keşfedilmediği için virüslerin bulaştığı bilinen bu bölgeye odaklandılar. 

Araştırmacılar 3 binden fazla hücreyi saptayabilen bir teknolojiyi kullanarak şizofreni veya bipolar bozukluktan muzdarip kişilerden alınan örneklerde daha fazla virüs tespit etti. Ancak sadece bu kişilerin beyin zarında Hepatit C vardı. 

Ayrıca kronik Hepatit C tanısı olan bazı kişilerde virüse rastlanmadı. Bu da enfeksiyonun her zaman beyin zarına ulaşmadığını gösteriyor

Bilim insanları daha sonra yaklaşık 285 milyon kişinin sağlık verilerinin tutulduğu bir veritabanına başvurdu. Şizofreni hastalarının yüzde 3,6'sında ve bipolar bozukluğu olanların yüzde 3,9'unda Hepatit C virüsünün belgelendiği saptandı. 

Majör depresyonu olanların neredeyse yüzde 1,8'inde virüs tanısı görülürken, kontrol grubunda bu oran sadece yüzde 0,5'ti. 

Ayrıca beyin zarında Hepatit C olan kişilerin, öğrenme ve hafızayla ilgili beyin bölümü hipokampusunda virüse rastlanmadı. Ancak yine de virüsün varlığı, hipokampustaki gen ifadesini değiştiriyordu. Bu durum zarda meydana gelen bir enfeksiyonun, beyin fonksiyonlarını ve davranışını etkileyebileceği ihtimaline işaret ediyor.

Araştırmacılar bulguların, şizofreni veya bipolar bozukluğu olan herkesin Hepatit C enfeksiyonu olduğunu göstermediği uyarısında bulunuyor. Ancak beyin zarındaki virüsün, semptomlarla ilişkili olabileceğini gösteriyor.

Bu rahatsızlıklardan muzdarip kişilere virüs testi yapılması ve buna yönelik tedavi uygulanması semptomların azaltılmasına katkı sağlayabilir. Enfeksiyon genellikle antiviral ilaçlarla tedavi ediliyor.

Çalışmaya liderlik eden Sarven Sabunciyan "Bulgularımız, bazı kişilerin enfeksiyon nedeniyle psikiyatrik semptomlar yaşıyor olabileceğini gösteriyor" diyerek ekliyor:

Hepatit C enfeksiyonu tedavi edilebildiğinden, bu hastalara antiviral ilaçlar verilerek psikiyatrik semptomlarının azalmasına yardımcı olunabilir.

Independent Türkçe, Johns Hopkins Üniversitesi, Neuroscience News, Translational Psychiatry