"Beklenenden çok daha parlak" kuyruklu yıldız, çıplak gözle görülebilir

Güney yarımküredeki gökyüzü gözlemcileri, kuyruklu yıldız A3'ün fotoğraflarını paylaşmaya başladı bile

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA
TT

"Beklenenden çok daha parlak" kuyruklu yıldız, çıplak gözle görülebilir

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA

Gökbilimciler, yeni tanımlanan bir kuyruklu yıldızın "beklenenden daha çok parladığını" ve gökyüzü gözlemcilerinin bu yıl göreceği en etkileyici şey olabileceğini söylüyor.

2023'te keşfedilen ve basitçe A3 ismi verilen Tsuchinshan-Atlas, İç Güneş Sistemi'ne doğru ilerliyor ve artık dünyanın bazı bölgelerinden görülebiliyor.

Güneş Sistemi'ni çevreleyen Oort bulutundan gelen kuyruklu yıldıza, onu birbirinden bağımsız bir şekilde keşfeden iki gözlemevinin ismi verilmişti.

British Astronomical Association'dan (Britanya Astronomi Birliği) Nick James "Öngörülenden çok daha parlak bir kuyruklu yıldızla karşı karşıya olabiliriz" dedi.

Avustralya'da ve güney yarımküredeki diğer bazı ülkelerdeki gökyüzü gözlemcileri, kuyruklu yıldızın fotoğraflarını paylaşmaya başlayarak A3'ün sabahın erken saatlerinde, arka planındaki Güneş'le daha parlak ve daha renkli olduğunu gösterdi.

Avustralya'dan Lucy Yunxi Hu: "George Gölü üzerinde Kuyruklu Yıldız C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS. 21 Eylül 2024 sabahı, mermi zamanı çekimiyle iletildi. Görsel, mavi saat sırasında (yerel saatle 4.28 ila 4.53'te) çekildi" Teşekkürler Lucy!
Kuyruklu yıldız, ekimde Güneş'e yaklaştıkça parlamaya devam edebilir ve "çıplak gözle görülebilecek bir nesne" haline gelebilir.

Kuyruklu yıldızı Gran Canaria Adası'nda, Güneş doğmadan hemen önce gören Frank Rodriguez, Space Weather'a "Dünden bugüne kuyruklu yıldızdaki değişim muazzamdı" dedi.

27 Eylül'e kadar A3'ün parlaklığının daha da artması ve güney yarımkürede, sabahları gökyüzünde daha yüksekte görülmesi bekleniyor. O tarihten itibaren Güneş tarafından kapanmaya başlayabilir ve görünmesi giderek zorlaşabilir.

Comet C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) sonunda burada! Bu görseli 9:22 UTC'de, Şili'de Atacama Çölü'ndeki Carnegie Las Campanas Gözlemevi'nde çektim. Ufukta bulutlar sürekli hareket ediyordu ama çok şanslıydık ve kuyruklu yıldız bir anda bulutların üzerinde belirdi. Nikon D810a kamera + 135mm lens kullandım. #kuyrukluyıldız #astronomi #kuyrukluyıldızgözlemi #atacama #şili
Ekimin ortalarından itibaren A3'ün tekrar akşamları gökyüzünde görülmesi kolaylaşabilir.

Gökbilimciler, A3'ün 27 Eylül'de Güneş'e en yakın konumuna ulaştığında (bu muhtemelen A3'ün yıldızla tek karşılaşması olacak) gökyüzündeki en parlak yıldızlarla yarışacak kadar yüksek bir parlaklığa çıkabileceğini söylüyor.

Gökbilimciler, kuyruklu yıldızın Dünya'ya en çok yaklaşacağı anın 12 ve 13 Ekim arasında olacağını tahmin ediyor.

Tsuchinshan-ATLAS kuyruklu yıldızı, henüz kubbe pencerelerinden çıplak gözle bakınca bulanık bir yıldız gibi görünüyor. Ama 200mm, f2 lensle 1/8s pozlamayla bunu gerçekten görmeye başlayabiliyorsunuz. Bu kuyruklu yıldız, Güneş'e yaklaştıkça çok havalı görüntüler yaratacak. Şimdilik zaman atlama tekniğiyle bir önizleme.
Ancak A3'ün gelecek ay ne kadar parlayabileceği henüz bilinmiyor çünkü bu, kuyruklu yıldızın çekirdeğinin ne kadar gaz ve toz çıkaracağına bağlı.

Kuyruklu yıldızların görünürlüğünü, bazen parçalanıp beklenenden daha az parladıkları için tahmin edilemiyor.

Uzmanlar, A3 cuma günüyle ekimin başları arasında Güneş'in yakınında olmayı atlatabilirse, kuzey yarımküredeki gökyüzü gözlemcilerinin kuyruklu yıldızı gün doğumundan hemen önce doğuda, ufukta alçakta parlarken görebileceğini söylüyor.

Bazı iyimser tahminler, A3'ün son yılların en parlak kuyruklu yıldızlarından biri olabileceğine inanıyor.

Independent Türkçe



Kardiyologlardan uyarı: Yüksek protein diyeti tansiyon ve kolesterolü etkiliyor

Mevcut beslenme kılavuzları genellikle proteinin günlük alınan kalorinin yüzde 10 ila 35'ini oluşturmasını öneriyor (AFP)
Mevcut beslenme kılavuzları genellikle proteinin günlük alınan kalorinin yüzde 10 ila 35'ini oluşturmasını öneriyor (AFP)
TT

Kardiyologlardan uyarı: Yüksek protein diyeti tansiyon ve kolesterolü etkiliyor

Mevcut beslenme kılavuzları genellikle proteinin günlük alınan kalorinin yüzde 10 ila 35'ini oluşturmasını öneriyor (AFP)
Mevcut beslenme kılavuzları genellikle proteinin günlük alınan kalorinin yüzde 10 ila 35'ini oluşturmasını öneriyor (AFP)

Yeni bir çalışma, özellikle günlük kalorinin yüzde 22'sinden fazlasının proteinden geldiği yüksek proteinli beslenme biçimlerinin, ateroskleroz gelişimine yani atardamarların sertleşmesine katkıda bulunarak kalp sağlığı sorunlarına yol açabileceği uyarısında bulunuyor.

Pittsburgh Üniversitesi'nden araştırmacılar hem hayvan hem de küçük ölçekli insan deneylerini kullanarak fazla proteinin, özellikle de et ve yumurta gibi hayvansal kaynaklarda bulunan lösin adlı amino asidin, arteriyel plak oluşumunda rol oynayan temel bağışıklık hücreleri makrofajlarda mTOR sinyalini tetiklediğini keşfetti.

Hakemli dergi Nature Metabolism'de çarşamba günü yayımlanan çalışmanın başyazarı Dr. Babak Razani, "Yaklaşık yüzde 22 kilokalori protein içeren yemekler yemek, protein ve lösinin riski artırdığı eşik noktasına denk geliyor" diyor.

Ancak tüm uzmanlar aynı fikirde değil. Razani'nin ekibinin 2020'de yaptığı bir çalışma, yüksek proteinli beslenme biçimlerini kardiyovasküler hastalık riskinin artmasıyla ilişkilendirmişti.

2023'te insanlar üzerinde yapılan daha büyük bir çalışmada, yüksek ve standart seviyede protein içeren diyetler arasında kardiyovasküler çıktılar açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştı.

Araştırmada yer almayan kardiyolog Dr. Stephen Tang, çalışmanın herhangi bir sonuca varılamayacak kadar küçük ölçekli olduğunu iddia ediyor. Yine de bu çalışmanın, kalp uzmanlarının bitki ağırlıklı beslenme biçimlerine giderek daha fazla yöneldiğine dair artan kanıtlara işaret ettiğine değiniyor.

Medical News Today'e konuşan Tang, "Ben olsam farklı bir şey yapmazdım" diyor. 

Ancak bu çalışma, yüksek proteinin doğru yol olmadığına dair daha fazla kanıt sunuyor. Kardiyologlar genellikle proteine değil, kolesterol ve yüksek tansiyona odaklanır. Bu çalışma, bitki temelli beslenmenin kalp sağlığına iyi geldiğini doğruluyor.

1984'te yapılan bir çalışmada ekmek, sebze, meyve, kuruyemiş, fasulye ve makarna gibi gıdalardan elde edilenler bitkisel protein diye tanımlanmıştı. Bunlardan daha fazla tüketen kadınların sağlıklı yaşlanma olasılığı yüzde 46 daha fazlayken, hayvansal proteinlere bel bağlayanların yaşlandıkça sağlıklı kalma ihtimali yüzde 6 daha azdı.

Mevcut beslenme kılavuzları genel olarak proteinin günlük kalorinin yüzde 10 ila 35'ini oluşturmasını tavsiye ederken, alt sınırı vücut ağırlığının bir kilogramı başına yaklaşık 0,8 gram (enerjinin yaklaşık yüzde 11'i) olarak belirlemek çoğu yetişkin için yeterli.

Amerikan Kalp Derneği de protein niteliğinin kritik olduğunu belirtiyor. Fasulye, mercimek, kuruyemiş, tohumlar ve omega-3 bakımından zengin yağlı balıklar gibi bitki bazlı proteinleri tercih edip kırmızı ve işlenmiş etlerle doymuş yağ tüketimini sınırlandırmayı öneriyor.

Harvard araştırmacıları da aşırı proteinin doğası gereği zararlı olmadığını ancak hayvansal proteine fazla bel bağlamanın bitkisel proteine kıyasla kolesterolü ve ölüm riskini artırabileceğini ifade ediyor.

Independent Türkçe