Yok edilen kentin kalıntıları, Roma İmparatorluğu'nun acımasızlığını gözler önüne serdi

Antik Fregellae'deki arkeolojik kazılar, bölgenin bilinen en eski villasını ortaya çıkardı (LEIZA/Dominik Maschek)
Antik Fregellae'deki arkeolojik kazılar, bölgenin bilinen en eski villasını ortaya çıkardı (LEIZA/Dominik Maschek)
TT

Yok edilen kentin kalıntıları, Roma İmparatorluğu'nun acımasızlığını gözler önüne serdi

Antik Fregellae'deki arkeolojik kazılar, bölgenin bilinen en eski villasını ortaya çıkardı (LEIZA/Dominik Maschek)
Antik Fregellae'deki arkeolojik kazılar, bölgenin bilinen en eski villasını ortaya çıkardı (LEIZA/Dominik Maschek)

Arkeologlar, 2 bin yıldan daha önce Antik Romalıların, halkı imparatorluğa isyan eden bir kenti kuşatarak neredeyse 2 asır boyunca yerleşim yapılmayacak derecede tahrip ettiğini söylüyor.

Araştırmacılar, modern İtalya'daki antik Roma müttefiki kent Fregellae'de, MÖ 125'te yıkılmadan önce sahip olduğu sosyal ve ekonomik dokuyu anlamak amacıyla kazı yaptı.

Bölgedeki en eski villada ve kentin dışındaki Roma askeri kampında yapılan son kazılar, saldırının antik şehrin geçim kaynağını, bölgenin 170 yıldan daha uzun süre boş kalmasına yol açacak şekilde yok ettiğine işaret ediyor.

Arkeologlar, Roma'dan yaklaşık 100 kilometre uzaktaki villanın, Fregellae'nin kuşatılmasından 80 yıl önce, MÖ 205 gibi inşa edildiğini ve bölgede keşfedilen bu tarza sahip yapıların en eskisi olduğunu söylüyor.

Bilim insanları, Romalıların saldırısının villada yol açtığı tahribatının bir kat yangın hasarı ve çömlek parçaları gibi izlerini ortaya çıkardı.

Arkeolojik alandaki kazının, dönemin bölge sakinlerinin kırsal yaşamına ve ekonomik faaliyetlerine dair yeni içgörüler sunduğunu söylüyorlar.

Kazı alanında keşfedilen tohumlar ve bitki kalıntıları, antik villa kompleksinde şarap, meyve ve tahıl üretildiğini açığa çıkardı.

Araştırmacılar, şarabın "yalnızca yerel pazar için değil", aynı zamanda "İspanya ve Fransa'ya kadar uzanan" daha geniş bir Akdeniz ticareti için üretildiğini söylüyor.

Bilim insanları, artık bölgenin tahribatının şehirde yaşayanların geçim kaynağına bir darbe vurma amacı taşıdığına inanıyor.

İsyanın nedeni tamamıyla belirsiz değil, akademisyenler bunun müttefik kentteki insanların, özellikle toprak mülkiyeti konusunda eksiksiz yasal haklara sahip tam Roma vatandaşları olma talebinden kaynaklandığını düşünüyor.

Araştırmacılar, isyan döneminde Roma'nın konsüllerinin yurtdışında seferlere çıktığını söylüyor.

Leibniz Arkeoloji Merkezi'nden (LEIZA) Dominik Maschek, "Şiddetli yıkım, bölgenin tüm ekonomisine kalıcı zararlar vermişti. Bölge nihayet çöplük olarak kullanılana dek 170 yıldan daha uzun süre boş kaldı" dedi.
 

scdfv
Tohumların ve bitki kalıntılarının analizi, şarap üretimi ve ticaretine dair bilgi veriyor (LEIZA/Anton Ritzhaupt)

Bilim insanları, antik şehrin dışındaki Roma askeri kampının kalıntılarını da inceledi.

Kuşatma için özellikle inşa edilen kampın 90'a 143 metrelik bir alanı kapladığını, bir sur ve hendekle çevrildiğini ortaya çıkardılar.

Araştırmacılar, bu yapının Roma İmparatorluğu'nun askeri strateji ve kuşatma taktikleriyle uyumlu olduğunu söylüyor.

Dr. Maschek "Bu yeni bilgiler MÖ 125'teki Roma kuşatmasına dair çizdiğimiz resmi pekiştiriyor" dedi.

Lucius Opimius'un önderliğindeki Roma güçleri, Latin kenti Fregellae'ye saldırarak onu yok etmişti. Bu olay, Roma'nın tüm İtalyan müttefiklerinin tam vatandaşlık talep ettiği MÖ 91 ve 87 arasındaki Sosyal Savaş'a yol açan bir dizi krizin bir parçasıydı.

Son bulgular, Roma'nın Fregellae'yi kuşatmasının yol açtığı yıkımın boyutlarını açığa çıkararak, saldırının ardından kültürel peyzajı sarsan değişiklikleri gösteriyor.
Independent Türkçe



Miyazaki'nin meşhur filmi 20 yaşında: 6 ay boyunca günde 14 saat çalıştım

Prömiyeri 5 Eylül 2004'te 61. Venedik Uluslararası Film Festivali'nde gerçekleşen Yürüyen Şato, dünya çapında ise 236 milyon dolar hasılat elde ederek ticari açıdan en başarılı Japon filmlerinden biri olarak tarihe geçmişti (Toho)
Prömiyeri 5 Eylül 2004'te 61. Venedik Uluslararası Film Festivali'nde gerçekleşen Yürüyen Şato, dünya çapında ise 236 milyon dolar hasılat elde ederek ticari açıdan en başarılı Japon filmlerinden biri olarak tarihe geçmişti (Toho)
TT

Miyazaki'nin meşhur filmi 20 yaşında: 6 ay boyunca günde 14 saat çalıştım

Prömiyeri 5 Eylül 2004'te 61. Venedik Uluslararası Film Festivali'nde gerçekleşen Yürüyen Şato, dünya çapında ise 236 milyon dolar hasılat elde ederek ticari açıdan en başarılı Japon filmlerinden biri olarak tarihe geçmişti (Toho)
Prömiyeri 5 Eylül 2004'te 61. Venedik Uluslararası Film Festivali'nde gerçekleşen Yürüyen Şato, dünya çapında ise 236 milyon dolar hasılat elde ederek ticari açıdan en başarılı Japon filmlerinden biri olarak tarihe geçmişti (Toho)

Akihiko Yamashita, 20 yıl önce Yürüyen Şato'nun (Howl's Moving Castle) ilk gösteriminden önce, Studio Ghibli filminde süpervizör animatör olarak yaklaşık iki yıl çalıştı.

"O günlerde böyle bir kavram yoktu"

58 yaşındaki Yamashita, bir tercüman aracılığıyla Variety'ye verdiği röportajda, "Kaç sayfa çizim olduğu ya da kaç makara çizdiğimiz konusunda gerçekten hiçbir fikrim yok. Sadece çok fazla çalıştığımızı ve çok fazla çizim yaptığımızı biliyorum" diyerek ekledi:

Bugünlerde iş-yaşam dengesinden bahsediyoruz ama o günlerde böyle bir kavram yoktu.

Yamashita, animasyon üstadı Hayao Miyazaki'yle ilk olarak 2001 yapımı Ruhların Kaçısı'nda (Spirited Away) çalıştı. Animasyon sanatçısı, geçen 20 yılı aşkın süre boyunca da Studio Ghibli filmlerinde çeşitli önemli görevler üstlendi. Bunlar arasında 2008 yapımı Ponyo, 2013 tarihli Rüzgar Yükseliyor (The Wind Rises) ve geçen sene izleyiciyle buluşan Oscar ödüllü Çocuk ve Balıkçıl (The Boy and the Heron) yer alıyor.

Yamashita, En İyi Animasyon dalında Oscar adaylığı kazanan Yürüyen Şato'nun yapım sürecinin son 6 ayında, günde 14 saat çalıştığını hatırlıyor ve "pazar günleri" ya da "hafta içi izin" olmadığını belirtiyor. Ancak Miyazaki'nin filmi tamamlandıktan sonra üç ay ücretli izin almış.

"Artık mümkün değil"

Yamashita, "O günlerde 30'lu yaşlarımda olduğum için bunu yapabildiğimi fark ettim" diyerek ekledi: 

Artık bunu yapmam mümkün değil.

Dianna Wynne Jones'un 1986 tarihli aynı adlı fantastik romanından uyarlanan Yürüyen Şato, kendisine yapılan büyünün etkisini yok etmeye çalışan Sophie adlı genç kızın hikayesini anlatıyor. 

Sophie, şeytani Kötülükler Cadısı'nın yaptığı büyü yüzünden 90 yaşında bir kadına dönüştürülüyor. Bu durumdan kurtulmak isteyen Sophie, büyüyü bozacak birini bulmak üzere yollara düşüyor.

Yürüyen Şato, 26 Eylül'de başlayan Ghibli Fest kapsamında ABD sinemalarında 3 Ekim'e kadar gösterimde.

Independent Türkçe, Variety, The Cosmic Circus