Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı

Tarımın insanlıkla başladığını düşünenler yanılıyor

35 yıldır karıncaların mantarla ilişkisini inceleyen Schultz, ekibiyle birlikte binlerce genetik örnek topladı (Unsplash)
35 yıldır karıncaların mantarla ilişkisini inceleyen Schultz, ekibiyle birlikte binlerce genetik örnek topladı (Unsplash)
TT

Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı

35 yıldır karıncaların mantarla ilişkisini inceleyen Schultz, ekibiyle birlikte binlerce genetik örnek topladı (Unsplash)
35 yıldır karıncaların mantarla ilişkisini inceleyen Schultz, ekibiyle birlikte binlerce genetik örnek topladı (Unsplash)

Yeni bir araştırma, karıncaların milyonlarca yıldır kendi gıdalarını yetiştirdiğini ortaya koydu.

Bilim insanları, 66 milyon yıl önce bir göktaşının Dünya'ya çarparak 5. kitlesel yok oluşu tetiklediği sıralarda karıncaların mantar yetiştiriciliğine başladığını bildiriyor. 

Kretase-Paleojen yok oluşu, dinozorları yeryüzünden silerken mantarların büyümesini sağlamış. Göktaşının fotosentezi engellemesiyle çürüyen bitkiler, karıncalarla mantarların halihazırda sürdürdüğü ortaklığı başlatmış. 

Zamanla güçlenen ilişki, insanların bitkileri evcilleştirmesine benzeyen bir süreçle, karıncaların 27 milyon yıl önce ileri tarım teknikleri geliştirmesini sağlamış. Böylece bazı karınca türleri daha kurak iklimlerde mantar yetiştirebilmiş.

Dün Science adlı bilimsel dergide bulguları yayımlanan araştırma, yüzlerce karınca ve mantar cinsinden alınan genetik verilere dayanıyor. Çıkarılan evrim ağaçları, karıncaların mantarla ilişkisinin detaylarını aydınlattı. 

Baş yazarlardan Ted Schultz şöyle diyor:

Karıncalar, tarım ve mantar yetiştiriciliğine insanlığın var oluşundan çok daha önce başladı. Karıncaların son 66 milyon yılda tarımda gösterdiği başarıdan öğrenebileceğimiz şeyler vardır.

Amerika kıtalarında ve Karayipler'de yaşayan 250'ye yakın cinsin mantar yetiştirdiği ortaya kondu. Karıncalar, tarım stratejilerine göre 4'e ayrıldı. 

En gelişmiş örnekleri sergileyen türler arasında yaprak kesen karıncalar var. Taze bitkilerle mantarları besledikleri belirlendi. Mantarlar da gongylidia adı verilen yapıları üreterek milyonlarca karıncalık kolonilere besin sağlıyor. 

Karıncaların istenmeyen bakteri ve mantarları temizleyip sağlıklı miselyumlarla onları beslediği de saptandı. İlginç bir diğer unsur da karıncaların mantarlarına saldıran hastalıklarla mücadele edebilecek antibiyotikleri üreten bakterilere sahip olması. 

Meseleyi açıklayan Schultz şu ifadeleri kullanıyor:

66 milyon yıl içerisinde mahsullerindeki hastalıkları kontrol etmeyi ve etkisini sürdüren antibiyotikler geliştirmeyi bir şekilde başarmışlar. Biz herbisit ve antibiyotikleri kullanmaya başlayalı 100 yıldan az oldu ki direnç ve yeni antibiyotik geliştirmeye dair büyük problemler yaşıyoruz.

Independent Türkçe, Newsweek, Science Daily



Hollywood yıldızı hakkında 27 yıl sonra gelen itiraf

56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
TT

Hollywood yıldızı hakkında 27 yıl sonra gelen itiraf

56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)

Siyah Giyen Adamlar'ın (Men in Black) yönetmeni, filmde Tommy Lee Jones'la başrolleri paylaşan Will Smith'in sette yaşadığı bir olay hakkında konuştu.

İkinci hatıra kitabı Best Possible Place, Worst Possible Time'ın (Muhtemelen En İyi Yer, Muhtemelen En Kötü Zaman) yayımlanması vesilesiyle Let’s Talk Off Camera With Kelly Ripa adlı podcast'e katılan Barry Sonnenfeld, 27 yıl önce vizyona giren filmin çekimi sırasında yaşananlardan da bahsetti. 

Smith ve Jones'un hiper hızda sürdükleri bir otomobilde giderken tersyüz olduğu sahneyi hatırlatan Sonnenfeld, o çekimlerde "hava geçirmez" bir kapsülün kullanıldığını açıkladı:

Açılıp düşmesinler diye kilitler vardı. Ben 'kamera' dedim ve sonrasında Will Smith'in 'Aman Tanrım, çok üzgünüm. Tommy çok üzgünüm. Baz, merdiveni getir' dediğini duydum. Tommy de 'Sorun yok, Will. Endişelenme Will' diyordu. Ne olduğunu anlamamıştım.

Hızla bir merdiven getirerek Tommy Lee Jones'u kapsülden çıkaran ekip, Will Smith'in çıkardığı gazla burun buruna gelmiş. 

Sonnenfeld, sözlerine "Çok küçük ve hava geçirmez bir alanda Will Smith'in çıkardığı gazla aynı alanda olmayı gerçekten istemezsiniz. Seti üç saatliğine tahliye ettik. Bu inanılmaz bir şeydi" diye devam etti.

Siyah Giyen Adamlar, 584 milyon dolarla 1997'nin en çok küresel gişe hasılatı yapan filmleri listesinde üçüncü sırayı almıştı. 

Önceki sene vizyona girerek sinemaları sallayan Kurtuluş Günü'nde (Independence Day) de oynayan Smith, Siyah Giyen Adamlar'ın ardından dünya çapında bir süperstar olmuştu. 

Artık 71 yaşına gelen yönetmen Sonnenfeld, 2002 ve 2012'de Siyah Giyen Adamlar'a iki devam filmi daha çekse de bu yapımlar 1997'deki kadar gişe başarısı kazanamamıştı.
Independent Türkçe, Variety, Vulture