Sanat eserlerinin beyindeki etkisi ortaya kondu

Katılımcıların beyin aktivitelerinin gözlemlenmesi için özel cihazlar kullanıldı (Mauritshuis Müzesi)
Katılımcıların beyin aktivitelerinin gözlemlenmesi için özel cihazlar kullanıldı (Mauritshuis Müzesi)
TT

Sanat eserlerinin beyindeki etkisi ortaya kondu

Katılımcıların beyin aktivitelerinin gözlemlenmesi için özel cihazlar kullanıldı (Mauritshuis Müzesi)
Katılımcıların beyin aktivitelerinin gözlemlenmesi için özel cihazlar kullanıldı (Mauritshuis Müzesi)

Müzelerdeki gerçek sanat eserlerinin, tıpkıbasımlara ya da posterlere kıyasla beyni daha fazla uyardığı belirlendi.

Hollanda'dan bilim insanlarının çalışmasında, göz izleme ve MRI taramaları kullanılarak orijinal eserlerle posterler arasında beynin uyarılması açısından "muazzam fark olduğu" ortaya kondu. 

Barok ressam Jan Vermeer'in İnci Küpeli Kız tablosunun sergilendiği Lahey'deki Mauritshuis Müzesi'nin yaptırdığı çalışmada, orijinal eserleri ve reprodüksiyonlarını inceleyen 20 katılımcıların beyin aktiviteleri gözlemlendi. 

Araştırmada, orijinal eserleri inceleyenlerin beynindeki aktivitenin, reprodüksiyonları inceleyenlerinkine kıyasla 10 kat daha fazla olduğu belirlendi. 

Mauritshuis Müzesi'nin direktörü Martine Gosselink, bulgulara dair şunları söyledi:

10 katlık fark muazzam, orijinal bir esere kıyasla bir reprodüksiyona baktığınızda ortaya çıkan şey budur. Farkında olsanız da olmasanız da bir şeyler gördüğünüzde zihinsel açıdan zenginleşirsiniz çünkü beyninizde bağlantılar kurarsınız.

Çalışmayı yürüten Neurensics araştırma enstitüsünün ortak kurucusu Martin de Munnik, çalışmanın iki temel unsura dayandığını belirtiyor. 

Yaşları 21'le 65 arasında değişen katılımcılar, beyinlerindeki elektriksel aktiviteyi kaydetmek için kullanılan EEG tarayıcısıyla bir göz izleme ekipmanı taktı. Bu kişilerden önce müzedeki 5 tabloya, daha sonra da bunların müzenin mağazasında satılan posterlerine bakmaları istendi. 

Nörobilimciler, Amsterdam Üniversitesi'ndeki MRI makinesine bağlı ekipmanla elde edilen sonuçları inceledi. Araştırmacılar, orijinal sanat eserlerinin beynin bilinç, düşünce ve kişisel anılarla ilgili bölümü olan precuneus bölgesinde güçlü bir olumlu tepki uyandırdığını gözlemledi. 

dsvgrf
İnci Küpeli Kız'ın yüzünde oluşan üçgen, dikkatin uzun süre odaklanmasını sağlıyor (Mauritshuis Müzesi)

Örneğin Hollandalı ressam Gerrit van Honthorst'un Viyolonist tablosunun orijinaline bakanlarda 1 üzerinden 0,41'lik olumlu bir uyaran çıkarken, aynı eserin posterine bakıldığında bu değer 0,05'e geriledi. 

Araştırmacılar, İnci Küpeli Kız'ın "sürekli dikkat döngüsü" diye tanımladıkları bir etkiye yol açtığını da belirtiyor. Nörobilimciler, tablodaki kızın ön plana çıkarılan gözü, çenesi ve küpesi arasında bir üçgen oluştuğuna işaret ediyor. Ziyaretçilerin gözünün sürekli bu üçgene takıldığını belirten Munnik, bundan ötürü İnci Küpeli Kız'a daha uzun süre bakıldığını söylüyor. 

Independent Türkçe, Guardian, Phys.org



Hollywood yıldızı hakkında 27 yıl sonra gelen itiraf

56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
TT

Hollywood yıldızı hakkında 27 yıl sonra gelen itiraf

56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)

Siyah Giyen Adamlar'ın (Men in Black) yönetmeni, filmde Tommy Lee Jones'la başrolleri paylaşan Will Smith'in sette yaşadığı bir olay hakkında konuştu.

İkinci hatıra kitabı Best Possible Place, Worst Possible Time'ın (Muhtemelen En İyi Yer, Muhtemelen En Kötü Zaman) yayımlanması vesilesiyle Let’s Talk Off Camera With Kelly Ripa adlı podcast'e katılan Barry Sonnenfeld, 27 yıl önce vizyona giren filmin çekimi sırasında yaşananlardan da bahsetti. 

Smith ve Jones'un hiper hızda sürdükleri bir otomobilde giderken tersyüz olduğu sahneyi hatırlatan Sonnenfeld, o çekimlerde "hava geçirmez" bir kapsülün kullanıldığını açıkladı:

Açılıp düşmesinler diye kilitler vardı. Ben 'kamera' dedim ve sonrasında Will Smith'in 'Aman Tanrım, çok üzgünüm. Tommy çok üzgünüm. Baz, merdiveni getir' dediğini duydum. Tommy de 'Sorun yok, Will. Endişelenme Will' diyordu. Ne olduğunu anlamamıştım.

Hızla bir merdiven getirerek Tommy Lee Jones'u kapsülden çıkaran ekip, Will Smith'in çıkardığı gazla burun buruna gelmiş. 

Sonnenfeld, sözlerine "Çok küçük ve hava geçirmez bir alanda Will Smith'in çıkardığı gazla aynı alanda olmayı gerçekten istemezsiniz. Seti üç saatliğine tahliye ettik. Bu inanılmaz bir şeydi" diye devam etti.

Siyah Giyen Adamlar, 584 milyon dolarla 1997'nin en çok küresel gişe hasılatı yapan filmleri listesinde üçüncü sırayı almıştı. 

Önceki sene vizyona girerek sinemaları sallayan Kurtuluş Günü'nde (Independence Day) de oynayan Smith, Siyah Giyen Adamlar'ın ardından dünya çapında bir süperstar olmuştu. 

Artık 71 yaşına gelen yönetmen Sonnenfeld, 2002 ve 2012'de Siyah Giyen Adamlar'a iki devam filmi daha çekse de bu yapımlar 1997'deki kadar gişe başarısı kazanamamıştı.
Independent Türkçe, Variety, Vulture