ABD'de hurdaya dönen otomobiller, Rusya'ya satılıyor

Gürcü şirketler ikinci el araç piyasasını ele geçirdi.

Gürcü firma, Elon Musk'ın CEO'su olduğu Tesla'lara da talebin arttığını aktarıyor (@caucasus.auto.import/Instagram)
Gürcü firma, Elon Musk'ın CEO'su olduğu Tesla'lara da talebin arttığını aktarıyor (@caucasus.auto.import/Instagram)
TT

ABD'de hurdaya dönen otomobiller, Rusya'ya satılıyor

Gürcü firma, Elon Musk'ın CEO'su olduğu Tesla'lara da talebin arttığını aktarıyor (@caucasus.auto.import/Instagram)
Gürcü firma, Elon Musk'ın CEO'su olduğu Tesla'lara da talebin arttığını aktarıyor (@caucasus.auto.import/Instagram)

Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC, çoğu ABD'den alınıp Rusya'ya satılan araçlarla Gürcistan'ın milyarlarca dolarlık bir ikinci el otomobil pazarına sahip olduğunu yazıyor. 

Haberde, başkent Tiflis'e yaklaşık 25 kilometre mesafedeki Rustavi şehrinde 40 futbol sahası büyüklüğünde bir alanda binlerce ikinci el aracın satıldığı belirtiliyor. Bunlar arasında Mercedes, Porsche, Jaguar ve Tesla gibi markaların otomobilleri de var.

Şehirdeki en büyük satış alanlarından birine sahip olan Caucaus Auto Import (CAI) firmasının genel müdür yardımcısı David Gulaşvili, araç satın alması için ABD'ye düzenli ekip gönderdiklerini anlatıyor. 

Gulaşvili, ekibin hasarlı araçları ABD'deki açık artırmalarda satın aldığını, daha sonra bunları gemiyle Gürcistan'a gönderdiğini belirtiyor. Yetkili, bazı araçların çok ağır hasar gördüğünü ve Amerikan sigorta şirketleri tarafından elden çıkarıldığını söylüyor. 

CAI'nın 2004'te faaliyete geçtiğini belirten Gulaşvili, Rusya'dan "Batı menşeli araçlar için yoğun talep geldiğini" ifade ediyor. 

Resmi rakamlara göre Gürcistan, geçen yıl 3,1 milyar dolar değerinde otomobil ithal etti. Çoğunluğu Kafkasya ve Orta Asya'daki eski Sovyet ülkeleri olmak üzere çeşitli yerlere 2,1 milyar dolar değerinde araç ihraç edildi. 

Rusya'ya uzun yıllar boyunca ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde üretilen araçlardan ihraç eden Gürcistan, 2022'deki Ukrayna işgalinin ardından bunu durdurma kararı almıştı. Eylül 2023'te açıklanan kararda, Batı yaptırımları kapsamında ABD veya AB üretimi arabaların Rusya ve Belarus'a ihraç edilmesi ya da bu işlemlerde Gürcistan'ın transit geçiş noktası olarak kullanılması kısıtlanmıştı. 

Ancak Gürcü medya kuruluşu iFact, şubatta yayımladığı haberde, Rusya-Gürcistan sınırında otomobil satışlarının gizlice sürdürüldüğünü iddia etmişti. 

Gulaşvili de CAI'nin savaşın başından beri Rusya'ya araç satmadığını savunurken, başka ülkelere gönderdikleri otomobillerin en son nereye ulaştığını takip etmediklerini söylüyor. BBC, Ukrayna savaşının ardından özellikle Kazakistan, Kırgızistan ve Ermenistan'a ikinci el otomobil ihracatında büyük bir artış yaşandığına dikkat çekiyor. Haberde, bu otomobillerin daha sonra Rusya'ya gönderilmiş olabileceği savunuluyor.

Batı üretimi otomobillerin ikinci el piyasasında Gürcistan'ı cazip kılan özelliklerden biri de düşük maliyetler. "ABD'de hasar gören araçları orada tamir edip yeniden satışa sunmak çoğu zaman ekonomik açıdan mantıklı değil" diyen Gulaşvili, şöyle devam ediyor: 

İnsan kaynakları ve servis maliyetli, bu araçların tekrar yola çıkmasını mümkün kılacak süreç çok pahalıya geliyor. ABD'de bir arabayı tekrar tamir edip yola çıkarmak diyelim ki 6 ay sürüyor ve 5 bin dolara mal oluyor. Gürcistan'da aynı süreç bir ayda tamamlanıyor ve 1000 dolara mal oluyor.

Independent Türkçe, BBC, iFact 



İnanılmaz değişim: Viski içen rockçı nasıl El Kaide'ye bağlı bir örgütün lideri oldu?

Ibrahim ag Alhabib ve arkadaşlarının 1992'de Mali'de çekilen fotoğrafı (Tinariwen)
Ibrahim ag Alhabib ve arkadaşlarının 1992'de Mali'de çekilen fotoğrafı (Tinariwen)
TT

İnanılmaz değişim: Viski içen rockçı nasıl El Kaide'ye bağlı bir örgütün lideri oldu?

Ibrahim ag Alhabib ve arkadaşlarının 1992'de Mali'de çekilen fotoğrafı (Tinariwen)
Ibrahim ag Alhabib ve arkadaşlarının 1992'de Mali'de çekilen fotoğrafı (Tinariwen)

Iyad ag Ghali bir zamanlar Sahra Çölü'nden doğan sıradışı bir blues-rock grubu için söz yazıyordu. Batı Afrika'daki gece kulüplerinin tanınan bir ismiydi ve Tinariwen'in elemanlarıyla birlikte müzik yapıyorlardı. 

Tuareg müzisyenlerinden oluşan grup bir Grammy kazandı, dünya turuna çıkarak Türkiye'ye geldi ve Led Zeppelin'den Robert Plant ve U2'dan Bono'yla birlikte çaldı.           

O ise El Kaide'nin en tehlikeli kollarından Cemaat Nasrül-İslam vel Müslimin'in lideri oldu. Batı Afrika'nın büyük bir kısmında müziği yasaklayan örgüt, onbinlerce ölümden sorumlu tutuluyor. 

Iyad ag Ghali'nin silahlı adamları, 2013'te Tinariwen üyelerini dahi pusuya düşürüp grubun gitaristini bir süre alıkoydu. 

Tinariwen'in eski menajeri Manny Ansar, 30 yıl önce Mali'nin başkenti Bamako'daki gece kulüplerine Iyad ag Ghali'yle birlikte gittiğini söyleyerek şöyle diyor:

İnanamadım. Cesetlerin üzerinde yürüdüğü videoyu görünce büyük bir şoka girdim.

70'li yaşlarına gelen Iyad ag Ghali'nin 6 bin civarında savaşçısı olduğu tahmin ediliyor. Fransa ve ABD askerlerinin yanı sıra Rus paralı savaşçılarıyla da çatışan örgüt, verdiği mücadeleyi kazanıyor gibi. 

Mali ve komşusu Burkina Faso'nun El Kaide tarafından yönetilen ilk ülkesi olma ihtimalinden bahsediliyor. 

ABD'nin Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, Iyad ag Ghali'nin eski arkadaşları, isyancı Tuaregler, Tinariwen üyeleri ve menajerlerinin yanı sıra devlet yetkilileriyle temasa geçerek onun portresini çıkardı. 

hyjukı
Iyad ag Ghali (sağdaki), Burkina Faso Dışişleri Bakanı Djibril Bassole'yle Mali'de 2012'de bir araya gelmişti (Reuters)

Iyad ag Ghali'nin çocukken etnik kimliğini, Müslümanlığın önünde gördüğü bildirildi. 

9 yaşında babası bir Tuareg isyanında ölünce, Mali'den bağımsızlık talep eden bir örgüte katıldığı aktarıldı.

2011'de kendi ülkesindeki isyanla öldürülen Libya lideri Muammer Kaddafi, desteklediği Tuareg örgütündeki savaşçıları, Lübnan'da İsraillilerle, Çad'daysa Fransızlarla savaşmak üzere kullanmış. 

Kaddagi, Iyad ag Ghali'nin Trablus yakınlarındaki kampa katılan Tuaregleri yönetmesini 1980'lerde istemiş. Tinariwen'in kurucusu Ibrahim ag Alhabib de oraya gidenler arasındaymış. 

O dönem Tuareglerin bağımsızlık mücadelesine destek için müziğin önemli olduğuna inanan Iyad ag Ghali, kamptaki müzisyenlere elektrogitar, amplifikatör, stüdyo ve sahne vermiş. 

Bununla da yetinmeyerek "Bismillah" adlı bir şarkının sözlerini yazmış. 

Parça, "Allah'ın adıyla kardeşlerimizin refakatinde devrimi başlattık" gibi ifadeler içeriyor. 

Tuaregleri çalışan akademisyen Pierre Boilley, 1989'da Paris'teki evinde misafir ettiği Iyad ag Ghali'nin viski içip ayaklanma hayalleri kurduğunu anlatıyor. 

Kaddafi'nin kendilerini oyaladığını düşünerek Haziran 1990'da Libya'dan Mali'ye giden savaşçılar, burada direnişe başladı. Kasetlerle elden ele yayılan Bismillah parçası da Tuareglerin özgürlük marşı gibi görüldü.

Örgüt, 1991'de Mali'den özerklik kopardıkları bir barış anlaşması imzalarken Iyad ag Ghali'ye de Bamako'da bir villa verilmiş. Tinariwen'in kurucusu Ibrahim ag Alhabib'i yeni evine çağıran Iyad ag Ghali, grupla birlikte geç saatlere kadar şarkı söylemiş. 

Mali Devlet Başkanı Alpha Konaré'yle resmi ziyaretlere katılan Iyad ag Ghali, Rolex saat takıp lüks kıyafetler giydiği bir döneme girmiş.

1999'da Pakistanlı din adamlarının memleketi Kidal'e gelişiyle hem onun hem de Mali'nin kaderi değişmiş. 

Sakal uzatan ve lüks kıyafetleri bir kenara bırakan Iyad ag Ghali artık El Kaide'ye bağlı bir örgütün lideri. 

Haziran 2024'te Lahey merkezli Uluslararası Ceza Mahkemesi onun hakkında yakalama emri çıkardı. Savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlemekle itham ediliyor. 

Independent Türkçe, WSJ, AP