Samanyolu, sanılandan çok daha büyük bir yapının parçası olabilir

Evreni devasa bir ağa benzeten gökbilimci R. Brent Tully, "iplikler boyunca uzanan galaksilerin kütleçekim kuvvetiyle düğüm noktalarında kümelendiğini" söylüyor (Unsplash)
Evreni devasa bir ağa benzeten gökbilimci R. Brent Tully, "iplikler boyunca uzanan galaksilerin kütleçekim kuvvetiyle düğüm noktalarında kümelendiğini" söylüyor (Unsplash)
TT

Samanyolu, sanılandan çok daha büyük bir yapının parçası olabilir

Evreni devasa bir ağa benzeten gökbilimci R. Brent Tully, "iplikler boyunca uzanan galaksilerin kütleçekim kuvvetiyle düğüm noktalarında kümelendiğini" söylüyor (Unsplash)
Evreni devasa bir ağa benzeten gökbilimci R. Brent Tully, "iplikler boyunca uzanan galaksilerin kütleçekim kuvvetiyle düğüm noktalarında kümelendiğini" söylüyor (Unsplash)

Samanyolu Galaksisi, daha önce düşünülenden çok daha büyük bir yapının parçası olabilir. 

Güneş Sistemi'ne ev sahipliği yapan Samanyolu, Yerel Grup adlı galaksi kümesinin içinde yer alıyor. Yerel Grup'un yanı sıra başka kümeleri de barındıran daha büyük Başak Süperkümesi ise Laniakea Süperkümesi'nin bir parçası. 

Nature Astronomy adlı hakemli dergide 27 Eylül'de yayımlanan çalışmaya göre, yaklaşık 500 milyon ışık yılı çapa sahip Laniakea, kendisinden 10 kat büyük bir "çekim havzasının" parçası olabilir. 

Standart modele göre yaklaşık 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama'nın hemen ardından evren hızla genişlerken, bazı yerlerdeki kütleçekim kuvvetinin dengesiz bir tavır sergilediği tahmin ediliyor.

Bu dengesizlik bazı noktalarda muazzam derecede güçlü bir kütleçekime yol açarak çekim havzalarını meydana getirdi. Bu noktalar, galaksi ve kümelerin kütleçekim etkisiyle bir çekim yarattığı için bu isimle anılıyor. 

Çoğu bilim insanının evreni anlamak için kullandığı Lambda-CDM Modeli'ni esas alan araştırmacılar, yaklaşık 56 bin galaksinin verisiyle simülasyonlar yürüttü. 

Araştırmacılar ellerindeki veriye dayanarak Laniakea'nın, kendisinden yaklaşık 10 kat büyük Shapley Çekim Havzası'nın içinde yer alabileceğini öne sürüyor.

Ayrıca Shapley'nin, evrendeki en büyük çekim havzası Sloan Büyük Duvarı'nın yarısı kadar olduğunu söylüyorlar. 

İsrail'deki Kudüs İbrani Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Yehuda Hoffman, Debrief'e yaptığı açıklamada "Sloan Duvarı Çekim Havzası'nın Shapley Havzası üzerindeki hakimiyeti gerçekten şaşırtıcı" diyerek ekliyor: 

Bizim yaptıklarımız da dahil önceki tüm çalışmalar, Shapley'nin ana oyuncu olduğunu öne sürüyordu.

Çekim havzaları gibi yapılar hakkında bilgi sahibi olmak, evrenin geçirdiği yolculuğu ve nasıl çalıştığını anlamaya katkı sağlıyor. 

ABD'deki Hawaii Üniversitesi'nden makalenin bir diğer yazarı R. Brent Tully, "Tıpkı suyun havzalarda akması gibi, galaksiler de kozmik çekim havzaları içinde akar" diyerek ekliyor: 

Bu büyük havzaların keşfi, kozmik yapıya dair anlayışımızı temelden değiştirebilir.

Independent Türkçe, IFL Science, Debrief, Popular Mechanics, Nature Astronomy



Meşhur sinemacı, Joker'in devam filmine 25 dakika dayanabilmiş

200 milyon dolar bütçeli Joker: İkili Delilik, gösterime girdiği 4 Ekim'den bu yana dünya çapında 166 milyon dolar kazanabildi (Warner Bros)
200 milyon dolar bütçeli Joker: İkili Delilik, gösterime girdiği 4 Ekim'den bu yana dünya çapında 166 milyon dolar kazanabildi (Warner Bros)
TT

Meşhur sinemacı, Joker'in devam filmine 25 dakika dayanabilmiş

200 milyon dolar bütçeli Joker: İkili Delilik, gösterime girdiği 4 Ekim'den bu yana dünya çapında 166 milyon dolar kazanabildi (Warner Bros)
200 milyon dolar bütçeli Joker: İkili Delilik, gösterime girdiği 4 Ekim'den bu yana dünya çapında 166 milyon dolar kazanabildi (Warner Bros)

Ünlü sinemacı Paul Schrader, Joker: İkili Delilik'i (Joker: Folie à Deux) eleştiren son isim oldu.

Schrader, yönetmen Todd Phillips'in 2019 yapımı Joker'e ilham verdiğini söylemesine rağmen, Martin Scorsese'nin Taksi Şoförü ya da Kahkahalar Kralı filmlerinin izlerini yeni müzikalde bulamamış gibi görünüyor. 

Schrader'ın sık sık birlikte çalıştığı Scorsese de Joker'in yönetici yapımcılığını üstlenmiş ancak devam filmine dahil olmamıştı. 

Schrader, Interview dergisinden Jeremy O. Harris'e verdiği röportajda İkili Delilik'i izlemek için sinemada 25 dakikadan fazla duramadığını söyledi.

Amerikalı yönetmen, senaryo yazıp film çekmediği zamanlardaki meşgaleleri hakkında "Nelerin vizyona girdiğine bakıp sinemaya gidiyorum" dedi:

İkili Delilik'i izledim. Filmin yaklaşık 10 ya da 15 dakikasına baktım. Salondan çıktım, bir şeyler aldım ve geri geldim. Bir 10 dakika daha izledim. Bu kadarı yeterliydi.

Meşhur sinemacı, İkili Delilik'in "gerçekten kötü bir müzikal" olduğunu da sözlerine ekledi.

"Onları sevmiyorum"

Schrader, İkili Delilik'in her iki başrol oyuncusunun da hayranı olmadığını açıkça ifade ediyor: Baş karakter Arthur Fleck'i canlandıran Joaquin Phoenix ve seriye yıkıcı bir Harley Quinn rolüyle katılan Lady Gaga.

Ünlü sinemacı, "Bu insanların ikisinden de hoşlanmıyorum" diyerek ekliyor: 

Onları oyuncu olarak sevmiyorum. Karakter olarak da sevmiyorum. Hiçbir şeylerinden hoşlanmıyorum. Demek istediğim, bu insanlar evinize gelseler arka kapıdan kaçıp gideceğiniz insanlar.

Schrader sinemaseverlere İkili Delilik yerine Zia Anger yönetmenliğindeki İlk Filmim'i (My First Film) tavsiye ediyor.

Oh, Canada'nın 78 yaşındaki yazarı ve yönetmeni, "Son bir-iki hafta içinde gördüğüm en heyecan verici yapım İlk Filmim oldu" diyor. 

Bence gerçekten çok iyi.

Independent Türkçe, IndieWire, Interview