Mars'ta buz altında yaşam ihtimali: Bilim insanları yeni bulgulara işaret ediyor

Araştırma, birikintilerin mikrobiyal yaşamı Güneş'in zararlarından koruyabileceğine işaret ediyor

NASA'nın Mars Reconnaissance Orbiter'la (Mars Keşfi Yörünge Aracı) çektiği Mars'ın Dao Vallis bölgesindeki bir oluğun görüntüsü. Görüntünün ortasında yer alan beyaz kısımların, çalışmada modellenenlere benzer tozlu buz alanları olduğuna inanılıyor (NASA/Jet İtki Laboratuvarı-Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü/Arizona Üniversitesi)
NASA'nın Mars Reconnaissance Orbiter'la (Mars Keşfi Yörünge Aracı) çektiği Mars'ın Dao Vallis bölgesindeki bir oluğun görüntüsü. Görüntünün ortasında yer alan beyaz kısımların, çalışmada modellenenlere benzer tozlu buz alanları olduğuna inanılıyor (NASA/Jet İtki Laboratuvarı-Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü/Arizona Üniversitesi)
TT

Mars'ta buz altında yaşam ihtimali: Bilim insanları yeni bulgulara işaret ediyor

NASA'nın Mars Reconnaissance Orbiter'la (Mars Keşfi Yörünge Aracı) çektiği Mars'ın Dao Vallis bölgesindeki bir oluğun görüntüsü. Görüntünün ortasında yer alan beyaz kısımların, çalışmada modellenenlere benzer tozlu buz alanları olduğuna inanılıyor (NASA/Jet İtki Laboratuvarı-Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü/Arizona Üniversitesi)
NASA'nın Mars Reconnaissance Orbiter'la (Mars Keşfi Yörünge Aracı) çektiği Mars'ın Dao Vallis bölgesindeki bir oluğun görüntüsü. Görüntünün ortasında yer alan beyaz kısımların, çalışmada modellenenlere benzer tozlu buz alanları olduğuna inanılıyor (NASA/Jet İtki Laboratuvarı-Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü/Arizona Üniversitesi)

Yeni bir araştırma, Mars'ın yüzeyindeki buzun içinde mikrobiyal uzaylı yaşamı bulunabileceğini ileri sürüyor.

Mars'ın yüzeyinde yaşamanın imkansız olduğu neredeyse kesin. Mars'ın yüzeyi, orada hayatta kalmaya çalışan herhangi bir şeye zararlı olabilecek yüksek seviyelerde ultraviyole radyasyona maruz kalıyor.

Ancak yeni bir araştırma, yeterince kalın bir buz katmanının, içinde yaşayan herhangi bir şeyi sözkonusu radyasyondan koruyabileceğini öne sürüyor.

Bu yaşamın ultraviyole radyasyondan korunacak kadar derinde ama aynı zamanda fotosentez için görünür ışık almaya yetecek kadar sığ bir konumda olması gerekir.

Araştırmacılar, yeni çalışmada Mars'ta var olan tozu ve buzun türünü hesaba katarak bu tür bir ideal konumun mümkün olup olmadığını modelledi.

Bilim insanları, buzda çok fazla toz olmazsa (yüzde 0,01'le 0,1 arasında) buzun 5 ila 38 santimetre aşağısında yaşamın sürebileceği bir bölge olabileceğini keşfetti. Buz daha temiz olduğundaysa yaşanabilir alanın büyümesiyle 2,15 ila 3,10 metre derinliğe inebilir.

İçerideki tozun zaman zaman buzu eritmesiyle, yaşamın devam etmesi için gereken fotosentezi mümkün kılacak seviyede sıvı su da oluşur.

csvdf
Alaska'daki Matanuska Buzulu'nda 2012'de kriyokonitle oluşan delikler. Kriyokonit zaman içinde buzun içine eriyen toz parçacıklarının yüzeyin altında su hazneleri oluşturmasıyla meydana geliyor. Bilim insanları Mars'taki tozlu buzun içinde de benzer su haznelerinin oluşabileceğine inanıyor (Kimberly Casey, CC BY-NC-SA 4.0.)

Araştırmacılar, yeni çalışmanın bu bölgelerde gerçekten yaşam olduğunu ileri sürmediğine dikkat çekiyor. Ancak bu bölgenin Mars'ta yaşam arayışında önemli bir konum olması gerektiğini ve yaşam keşfi için en ulaşılabilir yer olabileceğini belirtiyorlar.

Bulgular, Nature'ın Communications Earth & Environment isimli dergisinde yayımlanan "Potential for photosynthesis on Mars within snow and ice (Mars'ta kar ve buz içinde fotosentez potansiyeli)" başlıklı makalede yer aldı.
Independent Türkçe



Okyanusun dibinde Dinozorlar Çağı'ndan kalma gizemli bir yapı bulundu

Büyük Okyanus'un yüzlerce kilometre altında keşfedilen yapı, milyonlarca yıllık deniz tabanı gibi görünüyor (Wikimedia Commons)
Büyük Okyanus'un yüzlerce kilometre altında keşfedilen yapı, milyonlarca yıllık deniz tabanı gibi görünüyor (Wikimedia Commons)
TT

Okyanusun dibinde Dinozorlar Çağı'ndan kalma gizemli bir yapı bulundu

Büyük Okyanus'un yüzlerce kilometre altında keşfedilen yapı, milyonlarca yıllık deniz tabanı gibi görünüyor (Wikimedia Commons)
Büyük Okyanus'un yüzlerce kilometre altında keşfedilen yapı, milyonlarca yıllık deniz tabanı gibi görünüyor (Wikimedia Commons)

Büyük Okyanus'un tabanında, dinozorların yaşadığı döneme ait gizemli bir bölge tespit edildi. 

Büyük Okyanus'ta Doğu Pasifik Yükseltisi denen bir okyanus ortası sırtı var. Levhaların birbirinden uzaklaştığı bu bölge, deniz tabanının biçimini ve volkanik faaliyetleri etkilediği düşünüldüğü için yakından inceleniyor. 

Yeni bir çalışmada Doğu Pasifik Yükseltisi'ne ses dalgaları göndererek sismik verilerden bir harita oluşturan bilim insanları beklenmedik bir manzarayla karşılaştı. 

Yeryüzünün 410 ila 660 kilometre altında, Dünya'nın mantosuna geçilen kısımda son derece kalın bir alan keşfettiler.

Araştırmacılar yaklaşık 250 milyon yıl önce bir tektonik levhanın diğerinin altına doğru kayma sürecinde sıkışması sonucu bu yapının ortaya çıktığını düşünüyor. Bu dönem, 252 milyon yıl önce başlayıp 66 milyon yıl önce biten ve Dinozorlar Çağı diye de bilinen Mezozoyik Dönem'e denk düşüyor.

Çevresindeki bölgelerden daha soğuk ve yoğun olduğu saptanan bu levha yapısı, eski bir deniz tabanının fosilleşmiş bir parçasına benzetildi.

Science Advances adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmaya liderlik eden jeolog Jingchuan Wang şu ifadeleri kullanıyor:

Bu kalınlaşmış alan, yaklaşık 250 milyon yıl önce Dünya'nın içine doğru batmış eski bir deniz tabanı parçasının fosilleşmiş parmak izi gibi.

Levhaların birbirinin altına kayma süreci sismik aktiviteden volkanik faaliyetlere kadar çeşitli olayları etkilediğinden bunları anlamak önem arz ediyor. 

Sürecin sanılandan daha farklı bir hızda gerçekleşebileceğini gösteren yeni araştırmaysa bilim insanlarının ufkunu genişletirken yeni soru işaretlerini de beraberinde getiriyor.

"Bu bölgedeki maddenin beklediğimizin yaklaşık yarısı kadar bir hızla battığını tespit ettik" diyen Wang ekliyor: 

Keşfimiz, Dünya'nın derinlerinde olanların, yüzeyde gördüklerimizi geniş mesafeler ve zaman ölçekleri boyunca nasıl etkilediğine dair yeni sorular ortaya çıkarıyor.

Araştırmacılar okyanusun tabanındaki bu duruma neyin yol açtığını henüz tam olarak bilmiyor. Büyük Okyanus'un diğer bölgelerindeki tektonik levhaların haritasını çıkarmayı planlayan ekip bu soruya cevap bulmayı umuyor.

Bilim insanları yeryüzünde milyonlarca yıl önce yaşanan değişimlerin gizemlerini ortaya çıkararak Dünya'nın bugünkü haline nasıl geldiğini daha iyi anlayabilir.

Independent Türkçe, India Today, Earth, Science Alert, Science Advances