Karga uzmanı: 17 yıl boyunca kin tutabiliyorlar

Sesli olarak sayı sayabildikleri de ortaya çıkmıştı (Unsplash)
Sesli olarak sayı sayabildikleri de ortaya çıkmıştı (Unsplash)
TT

Karga uzmanı: 17 yıl boyunca kin tutabiliyorlar

Sesli olarak sayı sayabildikleri de ortaya çıkmıştı (Unsplash)
Sesli olarak sayı sayabildikleri de ortaya çıkmıştı (Unsplash)

Kargaların zekasıyla beraber kin tutma kapasitesi de hem sıradan kişileri hem de bilim insanlarını şaşırtmayı sürdürüyor. 

New York Times adına çalışan Thomas Fuller, Kanada'daki Vancouver ve ABD'deki Seattle kentlerine giderek karga saldırısı mağdurları ve bu kuşları inceleyen bilim insanlarıyla görüştü. 

Washington Üniversitesi Doğal Yaşam Araştırmaları'ndan John Marzluff da haberde yer aldı. 

66 yaşındaki bilim insanı, ömrünü verdiği kargalar hakkında ilgi çekici bir iddia ortaya attı.

Vücutlarıyla orantısız derecede büyük beyinleri ve yeteneklerinden dolayı onlara "uçan maymunlar" diyen bilim insanı, kargaların 17 yıl boyunca kin tutabildiğini öne sürüyor. 

Bu sonuca 2006'da okul kampüsünde başlattığı bir deneyle vardığını söyleyen Marzluff, o dönemde 7 kargayı ağla yakaladığını anlattı. 

Bilim insanı, kuşları yakalarken bir maske taktığını ve sonrasında onları serbest bıraktığını belirtti. 

Bu olayın hem yakalanan kuşları hem de civardaki diğer kargaları travmatize ettiğini söyleyen Marzluff ve asistanları, zaman zaman aynı maskeyi takarak kampüste dolaşmış.

Düzenli olarak kargaların çığlıklarıyla karşılaşan bilim insanları, olaydan 7 yıl sonra tepkilerin zirveye ulaştığını ve gördükleri kargaların yarısına yakınının kendilerine bağırdığını söylüyor.

Zamanla tepkiler azalırken Marzluff ilk kez bu eylülde herhangi bir karga çığlığının aynı maskeyi takan birisini hedef almadığını vurguluyor. 

Viyana Üniversitesi'nden Christian Blum da Marzluff'tan etkilenerek benzer bir deney gerçekleştirmiş. 

Blum ve çalışma arkadaşları bir maske takarak ölü bir kuzgunu canlıların arasından geçirmiş. Sonrasında başka bir maskeyle ölü kuş olmadan canlı kuzgunların arasında yürümüşler. 

Kargaların kuzenleriyle yaptığı ve 2011'den 2015'e kadar süren çalışma sonrasında Blum şu sonuca varmış:

Kin tutma konusunda mükemmeller. Onları kızdırırsanız gerçekten çok uzun süre kin tutabiliyorlar.

Marzluff kargaların da hata yapabildiğini ve kişileri başkalarına benzetip onları düzenli olarak hedef alabildiğini söylüyor. 

Karga saldırılarına uğrayan kişiler de Marzluff'u doğruladı. İnsan yüzlerini tanıyan kargaların kendilerini niye hedef aldığını anlamadıklarını belirttiler. 

Diğer yandan Seattle'da yaşayan Gene Carter, bir nar bülbülüne saldıran kargaları kaçırdığı için uğradığı saldırıları anlatıyor:

Mutfakta olduğumda bana bakarlardı. Evimden çıktığımda etrafımda dolanırlardı. Otomobilimden çıktığımda saldırıya geçerlerdi. Kafamın hemen dibinden uçarlardı.

Carter kargaların, işten dönerken kullandığı otobüsü dahi bildiğini söylüyor:

Her gün beni otobüs durağında bekliyorlardı. Evim 3-4 blok ötedeydi ve oraya ulaşana kadar bana doğru pike yapıyorlardı. 

Carter taşınana kadar bu saldırıların bitmediğini bildiriyor.

Uzmanlar karga saldırılarının çoğunun ilkbaharda ve yaz başında gerçekleştiğini, o dönemlerde kuşların yavrularını korumaya çalıştığını belirtse de diğer vakaların niye gerçekleştiğinden emin değil.

Marzluff, 2015'te de kargalarla nasıl iyi geçinilebileceğini anlatarak gündem olmuştu. "Eğer kargalarla bir bağ kurmak istiyorsanız verdiğiniz ödüller konusunda istikrarlı ve tutarlı olun" demişti.

O dönemde kargalar ve onları besleyen insanlar arasındaki ilişkileri inceleyen bir araştırma yürüten Marzluff, "Burada hiç kuşkusuz karşılıklı bir ilişkiden bahsediyoruz. Her iki taraf da birbirlerinin mesajlarını anlıyor" ifadesini kullanmıştı. 
Independent Türkçe, New York Times, BBC



Güney Kore, aşırı turizme karşı "sokağa çıkma yasağı" uygulayacak

Köy sakinlerinin birçoğunun taşınmasıyla Bukchon Hanok'un nüfusu son 10 yılda yüzde 27,6 oranında azaldı (Reuters)
Köy sakinlerinin birçoğunun taşınmasıyla Bukchon Hanok'un nüfusu son 10 yılda yüzde 27,6 oranında azaldı (Reuters)
TT

Güney Kore, aşırı turizme karşı "sokağa çıkma yasağı" uygulayacak

Köy sakinlerinin birçoğunun taşınmasıyla Bukchon Hanok'un nüfusu son 10 yılda yüzde 27,6 oranında azaldı (Reuters)
Köy sakinlerinin birçoğunun taşınmasıyla Bukchon Hanok'un nüfusu son 10 yılda yüzde 27,6 oranında azaldı (Reuters)

Güney Kore'de yetkililer, aşırı turizmi önlemek amacıyla tarihi Bukchon Hanok köyündeki bazı yerlerin erişimine sınırlandırma getirecek.

Kasımda denemesi yapılacak "sokağa çıkma uygulaması" kapsamında, turistlerin tarihi köydeki belirli alanlara erişimine 17.00-10.00 arası kısıtlama getirilecek. 

Martta uygulamaya konması planlanan kısıtlamayı ihlal edenlere 100 bin Güney Kore Wonu (yaklaşık 2 bin 500 TL) para cezası kesilecek. 

Tarihi bölgede yer alan özel sanat galerisi Asya Kültürel Sanat Müzesi'nin sahibi Kwon Young-doo, kamuya açık bölgelerde yürüdükleri için turistlere ceza kesilmesinin saçma olacağını belirterek şunları söylüyor: 

Böyle bir şey varken kim buraya seyahat etmek ister ki? Güney Kore'ye dair kötü bir izlenimle ayrılacaklar.

Başkent Seul'de yer alan Jongo bölgesindeki tarihi köy, dar sokakları ve geleneksel çatı mimarisine sahip ahşap evleriyle hem Güney Korelilerden hem de yabancı turistlerden ilgi görüyor. 

Fakat tarihi 1392-1897'deki Joseon Hanedanlığı'na kadar uzanan köyde bazı sakinler, turist sayısının artmasıyla gürültüden ve sokakların çöple dolmasından şikayetçi. Yaklaşık 6 bin 100 kişinin yaşadığı yere geçen yıl 6 milyon ziyaretçi gitmişti.

Jongno bölgesinin direktörü Chung Moon-hun, bu uygulamayla bölge sakinlerinin haklarını korumak istediklerini söylüyor. Girişlerin sınırlandırılacağı alan yaklaşık 34 bin metrekare, yani 5 futbol sahası büyüklüğünde. 

Bölge sakinleri, geleneksel Kore evlerinin turizme açılmasından da hoşnutsuz. 2010'da Bukchon Hanok'ta Geleneksel Kore Konut Deneyimi İşletmeleri adı altında, turistlerin konaklamasına sunulan 10 geleneksel ev kayıtlıydı. Bölge ofisine göre bu yıl ekim itibarıyla sayı 116'ya yükseldi. Bu evlerden birinin yanında oturan Kim Eun-mee, şunları söylüyor: 

İnsanlar sadece bir günlüğüne eğlenmeye geliyor ve çok gürültülü partiler düzenliyor. Günün erken saatlerinde bavullarını sürükleyen birçok kişinin sesi nedeniyle sık sık uyanıyorum. Günlük rutinimi sürdürmem çok zor oluyor.

Independent Türkçe, Reuters, US News