Yeni çalışmaya göre doğal sebeplerle ilişkilendirilen ölümler Kovid kaynaklı olabilir

ABD genelinde Kovid'in faktör olduğu 1,2 milyondan fazla ölüm bildirilmişti.

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Yeni çalışmaya göre doğal sebeplerle ilişkilendirilen ölümler Kovid kaynaklı olabilir

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Kovid pandemisinin ilk aylarında daha önce doğal nedenlere bağlanan birçok ölüm aslında virüs nedeniyle gerçekleşmiş olabilir.

ABD Ulusal Yaşlanma Enstitüsü'ne göre, pandeminin ilk 30 ayında bir milyondan fazla ölüm, hastalık ve kronik durumlar gibi diğer doğal nedenlerden rapor edildi. Önceki çalışmalar, fazla ölümlerin bildirilen Kovid ölümlerinden daha yüksek olduğunu bulmuş ancak çoğu, tüm nedenlerden kaynaklanan ekstra ölümleri araştırmıştı.

Şimdi araştırmacılar bu ölümlerin zamanlamasının, bunların fark edilmeyen ölümler olabileceğini veya sağlık hizmetlerinde ve diğer alanlarda pandemiyle ilgili aksaklıklarla dolaylı yoldan bağlantılı olabileceğini gösterdiğini söylüyor.

Enstitünün finanse ettiği çalışma, Mart 2020'den Ağustos 2022'ye kadar 3 bin 127 ABD ilçesinde beklenenden yaklaşık 1,2 milyon daha fazla doğal nedenli ölüm olduğunu ortaya koydu.

Bu ölümlerin yaklaşık 163 bininin ölüm belgesinde Kovid ibaresi bulunmuyordu.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nden (CDC) alınan verileri kullanan araştırmacılar, fazladan ölümlerle Kovid ölümleri arasındaki en büyük boşlukların Batı ve Güney kırsalında olduğunu tespit etti.

Enstitü, vakalardaki artışların genellikle doğal nedenli fazladan ölümlerdeki artışlarla ilişkili olduğunu belirtti.

Enstitü, "Kovid-19 ölümleriyle doğal nedenli ölümler arasındaki korelasyon, sağlık hizmetlerindeki gecikmelerin ve pandeminin sosyal ve ekonomik etkilerinin bu fazladan ölümlerin ana nedenleri olmadığını gösteriyor" açıklamasını yaptı.

Doğal nedenlere bağlı ekstra ölümlerin daha fazla olduğu bölgelerde, test eksikliği, daha az deneyimli ölüm araştırmacıları ve tıbbi tesislerin dışında meydana gelen daha fazla ölüm nedeniyle daha fazla fark edilmeyen Kovid ölümü yaşanmış olabilir.

PNAS adlı akademik dergide yayımlanan çalışmada, New England ve Orta Atlantik metropol ilçelerinde, bildirilen Kovid ölümlerine kıyasla daha az doğal nedenli fazladan ölüm olduğu tespit edildi. Bunun nedeni muhtemelen Kovid önleme politikaları, farklı ölüm raporlama standartları veya ekonomik olarak daha ayrıcalıklı ilçelerde evden çalışma imkanının artması nedeniyle diğer ölüm nedenlerindeki düşüşler olabilir.

Fakat bulgularda bazı sınırlamalar vardı. Örneğin, doğal nedenlere bağlı ölümlerdeki fazlalığın fark edilmeyen Kovid vakalarından mı kaynaklandığı yoksa pandemiden kaynaklanan diğer aksaklıklarla mı ilgili olduğu kesin olarak bilinemiyor. 2022 için ölüm sayıları da hâlâ kesin değil.

Enstitü, "Gelecekteki araştırmalar, fark edilmeyen Kovid-19 ölümlerini diğer nedenlerden ayırmalı ve yaş, cinsiyet, ırk ve sosyoekonomik durum gibi bireysel faktörlerin yanı sıra sağlık sigortası ve birinci basamak bakıma erişim gibi farklılıkları incelemeli" ifadelerini kullandı.

Genel olarak, bu çalışma pandeminin gerçek etkisinin daha iyi anlaşılmasına katkı sunuyor. Ayrıca daha iyi halk sağlığı müdahalelerine ve ölüm soruşturma sistemlerindeki iyileştirmelere rehberlik edebilir.

Independent Türkçe



Rutin kontrolde şaşkına çeviren olay: Karaciğerinden 2 kiloluk tümör çıktı

Eşine zor rastlanan büyüklükteki tümör, rutin bir kontrolde tesadüfen tespit edildi (Mater Özel Hastanesi)
Eşine zor rastlanan büyüklükteki tümör, rutin bir kontrolde tesadüfen tespit edildi (Mater Özel Hastanesi)
TT

Rutin kontrolde şaşkına çeviren olay: Karaciğerinden 2 kiloluk tümör çıktı

Eşine zor rastlanan büyüklükteki tümör, rutin bir kontrolde tesadüfen tespit edildi (Mater Özel Hastanesi)
Eşine zor rastlanan büyüklükteki tümör, rutin bir kontrolde tesadüfen tespit edildi (Mater Özel Hastanesi)

Avustralyalı bir adam rutin doktor kontrolünde karaciğeride 2 kilogram ağırlığında tümör olduğunu öğrenince şoke oldu.

Brisbane'de yaşayan 67 yaşındaki Barrie Tibbetts, hiçbir semptomu olmadan düzenli kontrolleri için doktorunu ziyaret etti.

Ancak pratisyen hekim Dr. Kerrie Hulett, karaciğer test sonuçlarının "biraz anormal" olduğunu görünce organı ultrasonla incelemeye karar verdi. Tibbetts'in daha önce karaciğerinde sorun yaşaması doktoru özellikle endişelendirmiş.

Ultrasonun karaciğerinde büyük bir kitle olduğunu göstermesinin ardından Tibbetts, soluğu Brisbane'deki Mater Özel Hastanesi'nde aldı.

Hepatosellüler karsinom teşhisi konan üç çocuk babası adamın karaciğerinden, 15 santimetre boyunda ve 2 kilogram ağırlığında tümör çıkarıldı. 

Temmuzdaki ameliyatı gerçekleştiren cerrah Dr. Joel Lewin, tümörün muhtemelen birkaç aydır büyüdüğünü söylüyor. 

Karaciğerin sağ tarafının büyük bir kısmını kaplayan tümörü çıkarmak için 6 saatlik bir operasyon gerekti. 

yjukıl8
Cerrah, tümörün büyüklüğünden dolayı laparoskopi yerine karında kesik açarak ameliyatı yaptığını söylüyor (Mater Özel Hastanesi)

Dr. Lewin daha önce hiç bu kadar büyük bir tümör çıkarmadığını belirtiyor. 

"Semptom yoktu, gözlerime inanamadım" diyen Tibbetts ise ekliyor:

Ameliyattan hemen önce daha fazla tarama yaptırdım ve kitle o kadar büyümüştü ki diyaframıma doğru ilerliyordu.

Doktorlar ameliyat yapılmasa Tibbetts'in muhtemelen hayatını kaybedeceğini düşünüyor. 

Operasyonun ardından eski sağlığına kavuşan hastanın taramalarında da iyi sonuçlar görülüyor.

Eşi Leslie'yle birlikte Avustralya'yı gezmeyi planlayan Tibbetts bu hafta yaptığı açıklamada, "Birkaç hafta önce iyi haberi aldıktan sonra bunun kutlama için güzel bir yol olacağını düşündük" ifadelerini kullandı.

Hepatosellüler karsinom, primer karaciğer kanserlerinin yaklaşık yüzde 85 ila yüzde 90'ına tekabül ediyor. Kanserde primer, tümörün sözkonusu organda başladığı ve başka bir yerden sıçramadığı anlamına geliyor. 

Erkeklerde daha yaygın görülen bu hastalık, genellikle 60 yaşından sonra ortaya çıkıyor. 

Hepatit B ve Hepatit C geçmişi olan kişiler daha büyük bir risk altında. Ayrıca uzmanlar aşırı alkol tüketiminin de karaciğer kanserine yol açabileceğine dair uyarıyor. 

Kaburganın sağ veya sol tarafında şişkinlik, (karaciğer veya dalağın büyümesi), göz ve ciltte sararma, midede şişkinlik, iştah kaybı semptomlar arasında yer alıyor. 

Uzmanlar bu belirtilerin başka hastalıkların da habercisi olabileceğini belirterek özellikle iki haftadan uzun sürmesi durumunda doktora başvurulması gerektiğini söylüyor. 

Independent Türkçe, Guardian, Canberra Times, Cleveland Clinic