1200 yıllık devasa Viking mezarlığı bulundu

Bazı mezarlar "taştan teknelerle" çevrelenmişti.

Yüzlerce yıllık mezarlıkta çeşitli metal takılar tespit edildi (İsveç Ulusal Tarih Müzeleri)
Yüzlerce yıllık mezarlıkta çeşitli metal takılar tespit edildi (İsveç Ulusal Tarih Müzeleri)
TT

1200 yıllık devasa Viking mezarlığı bulundu

Yüzlerce yıllık mezarlıkta çeşitli metal takılar tespit edildi (İsveç Ulusal Tarih Müzeleri)
Yüzlerce yıllık mezarlıkta çeşitli metal takılar tespit edildi (İsveç Ulusal Tarih Müzeleri)

İsveç'te eski bir yerleşim yeri arayan arkeologlar, devasa bir Viking mezarlığı buldu. 

Ülkenin güneydoğusundaki Tvååker köyünde yapılacak yol çalışması öncesi bölgeyi inceleyen arkeologlar bir gömü alanı olduğunu fark etti.

İsveç Ulusal Tarih Müzeleri, 25 Ekim'de yapılan açıklamada 2019'a kadar süren çalışmalarda 139 ayrı mezar saptandığını ifade ediyor.

Tvååker'den tarihi destanlarda bahsedilmesine rağmen, bu mezarlığın yer üstündeki kalıntıları yakın zamana kadar bilinmiyordu.

Bilim insanları bunun, aradan geçen yıllarda yapılan tarım faaliyetlerinden kaynaklandığını düşünüyor.

Mezarlarda beklendiği gibi hem insan hem hayvan kemikleri tespit edildi. Sığır ve domuz adak amacıyla mezara konurken, köpeklerin ölen kişiye eşlik ettiği tahmin ediliyor. 

Araştırmacılar ayrıca hayvanlar yerleştirilmeden önce cesetlerin yakıldığını gösteren bulgular da edindi. 

MS 793 ila 1066'ya denk gelen Viking Çağı'ndaki ritüellerde, cesetler bir cenaze ateşinde yakılır, üstlerine inek veya domuz gibi hayvanlar konur ve mezar kapatılırdı.

Projeye liderlik eden Petra Nordin "Ölüler yakıldıktan sonra, muhtemelen yiyecek sunusu olarak küllerin üzerine yanmamış hayvanlar, genellikle de sığırlar yerleştiriliyordu" diye açıklıyor.

bthy
Ateşten büyük ölçüde etkilenen sikke, mezarlıktaki en eski mezarlarla aynı döneme ait (İsveç Ulusal Tarih Müzeleri)

Arkeologlar kemiklerin yanı sıra metal aksesuarlar, seramik kaplar ve bazı mezarların etrafına tekne şeklinde yerleştirilmiş büyük taşlar da buldu.

Ayrıca 795-806 dönemine tarihlenen, gümüş bir Arap sikkesinin parçası çıkması, mezarlığın hangi döneme ait olduğu hakkında fikir veriyor.

Mezarlardan birini özellikle ilgi çekici bulan Nordin "Mezarda 17 kap, insan ve hayvan kemiklerinin yanı sıra dokuma ağırlıklar ve demirden ok uçları vardı" diyerek ekliyor: 

Kare şeklindeki çukuru, yer üstündeki ölü yakma ateşine iyi bir hava akımı sağlayacak bir yapı olarak yorumladık.

Nordin gömü alanının sadece yüzde 6'sını kazdıklarını ve mezarlığın bağlı olduğu yerleşim birimini bulamadıklarını ifade ediyor. 

Yine de mezarlığın Tvååkersån Nehri'yle Järnbärarvägen diye bilinen antik bir yol arasındaki düz bir sırt üzerinde stratejik bir noktada yer alması, bu bölgenin Viking Çağı ticareti ve taşımacılığında önemli bir rol oynadığına işaret ediyor.

Arkeologlar bölgede yapılacak kazıların mezarlıkla ilgili soru işaretlerini gidereceğini umuyor.

Independent Türkçe, Live Science, Archaeology News



Yellowstone Kalderası'ndaki volkanik aktivitenin hareket ettiği bulundu

Yellowstone Ulusal Parkı'ndaki süper yanardağın üzerinde dünyanın en büyük kaplıcalarından biri yer alıyor (Reuters)
Yellowstone Ulusal Parkı'ndaki süper yanardağın üzerinde dünyanın en büyük kaplıcalarından biri yer alıyor (Reuters)
TT

Yellowstone Kalderası'ndaki volkanik aktivitenin hareket ettiği bulundu

Yellowstone Ulusal Parkı'ndaki süper yanardağın üzerinde dünyanın en büyük kaplıcalarından biri yer alıyor (Reuters)
Yellowstone Ulusal Parkı'ndaki süper yanardağın üzerinde dünyanın en büyük kaplıcalarından biri yer alıyor (Reuters)

ABD'deki Yellowstone Kalderası'nın derinlerindeki volkanik aktivitenin kuzeydoğuya doğru kaymaya başlamış olabileceği bulundu.

Süper yanardağ sınıfında yer alan Yellowstone Kalderası, yeryüzündeki en büyük volkanik sistemlerden biri. 

En az bir kere 1000 kilometreküp malzeme salan sistemleri ifade eden süper yanardağlar, yeraltında sıkışan magmanın patlama sonucu dışarı fışkırmasıyla devasa kraterler, yani kalderalar oluşturuyor. 

Yellowstone Kalderası'nın son 2 milyon yıl içinde küçük patlamaların yanı sıra kaldera oluşturan üç büyük patlama geçirdiği biliniyor. 

Bu büyük püskürmelere riyolitik magmanın yol açtığı tahmin ediliyor. Silika bakımından zengin ve yavaş hareket eden riyolitik magmanın, Yellowstone bölgesinin altında büyük miktarda depolandığı düşünülüyor.

Daha önce edinilen bulgular ayrıca bunun altında silika miktarı az, yüksek oranda demir ve magnezyum içeren bazaltik magma rezervleri olduğuna işaret ediyor.

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu'ndan bilim insanları, iki tür magmanın elektriği iletme becerisindeki farktan yola çıkarak Yellowstone Kalderası'nın altındaki magma dağılımını yeni bir yöntemle hesapladı. 

Dünya'nın manyetik alanındaki değişimleri inceleyerek yerkabuğunun altında saklanan magmanın dağılımını gösteren bir model oluşturdular.

Hakemli dergi Nature'da dün (1 Ocak) yayımlanan çalışmaya göre Yellowstone'un altındaki en az 7 ayrı bölgede yüksek magma içeriği bulunuyor ve bazıları birbirini besliyor. 

Bölgelerin bir kısmı yerin 4 kilometre altında yer alırken, bazıları 47 kilometre derine uzanıyor. 

Araştırmacılar, kalderanın batısındaki volkanik aktivitenin azalarak yeni patlamaların kuzeydoğu kısmında yaşanabileceğini gösteren bulgular da edindi. 

Bu bölgenin altında, daha önce kaldera oluşturan patlamalarda açığa çıkan seviyelerde magma bulunduğu sanılıyor. 

Çalışmaya göre alt kabuktaki devasa bazaltik magma rezervuarları, üst kabuktaki riyolitik magma odacıklarını ısıtıp muhafaza ediyor. Bazaltik magmanın içeri girebilmesi için riyolitik magma odacıklarının tamamen soğuması gerektiği tahmin ediliyor.

Bilim insanları, Yellowstone Kalderası'nda bir sonraki patlamanın ne zaman yaşanacağını belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, Newsweek, Nature