NASA'nın 15 yıllık uzay gözcüsü NEOWISE atmosferde yandı

NEOWISE, Güneş Sistemi'nde 44 binden fazla gökcismini inceledi (NASA)
NEOWISE, Güneş Sistemi'nde 44 binden fazla gökcismini inceledi (NASA)
TT

NASA'nın 15 yıllık uzay gözcüsü NEOWISE atmosferde yandı

NEOWISE, Güneş Sistemi'nde 44 binden fazla gökcismini inceledi (NASA)
NEOWISE, Güneş Sistemi'nde 44 binden fazla gökcismini inceledi (NASA)

NASA'nın uzay aracı NEOWISE, atmosferde yanarak yaklaşık 15 yıllık başarılı görevine dramatik bir son verdi. 

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, 2 Kasım'da yaptığı açıklamada aracın beklendiği gibi Dünya atmosferinde yandığını duyurdu.

Aralık 2009'da fırlatılan WISE (Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Gezgini), evreni kızılötesi dalga boylarında incelemek üzere tasarlanmıştı. 

Bu görevi bir yıl kadar yerine getiren araç, pek çok galaksi ve kara delik tespit etti. Ancak bir süre sonra soğutucusunda çıkan arıza nedeniyle uzaklardaki cisimlerin yaydığı kızılötesi ışıkları saptayamamaya başladı.

Fakat aracın hâlâ çalışır durumda olmasından dolayı NASA, Dünya'ya daha yakın cisimleri gözlemlemesine karar verdi. 

NEOWISE (Dünya'ya Yakın Cisimler Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Gezgini) adını alan araç, 2013'ten itibaren asteroit gibi Dünya'ya yakın yörüngelerdeki yaklaşık 3 bin gökcismini inceledi

Bu görevinde çok daha iyi performans gösteren NEOWISE'ın sonunu büyük ölçüde solar maksimum getirdi. 

Güneş, 11 yıllık döngüsünde en sık ve şiddetli patlamalara sahne olduğu solar maksimuma 2024 Ekim'de girdi. 

Alçak Dünya yörüngesindeki NEOWISE'ın kendini koruyabilecek bir ekipmanı olmadığı için patlamalardan etkileneceği biliniyordu.

Uzay ajansı, aracın görevini temmuzda sonlandırmıştı. NASA ekibinden Nicola Fox daha önce yaptığı bir açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: 

NEOWISE görevi, Dünya için tehlike yaratabilecek asteroit ve kuyrukluyıldızları izleyerek evrendeki yerimizi daha iyi anlamamıza sunduğu katkılarla olağanüstü bir başarı öyküsü oldu.

NEOWISE'ın Dünya'ya yakın cisimleri izleme görevini NEO Surveyor (Dünya'ya Yakın Cisim Araştırmacısı) devralacak. NASA, özellikle bu amaç için inşa edilen ilk araç olma özelliğini taşıyan uzay teleskobunu 2027'de fırlatmayı amaçlıyor. 

Independent Türkçe, Space.com, IFL Science, NASA



James Gandolfini televizyon tarihine geçen rolünü neredeyse alamıyordu

Gandolfini'nin menajeri Nancy Sanders, ünlü aktörün Tony Soprano rolünü kabul edip etmeme konusunda kararsız kaldığını söylüyor (HBO)
Gandolfini'nin menajeri Nancy Sanders, ünlü aktörün Tony Soprano rolünü kabul edip etmeme konusunda kararsız kaldığını söylüyor (HBO)
TT

James Gandolfini televizyon tarihine geçen rolünü neredeyse alamıyordu

Gandolfini'nin menajeri Nancy Sanders, ünlü aktörün Tony Soprano rolünü kabul edip etmeme konusunda kararsız kaldığını söylüyor (HBO)
Gandolfini'nin menajeri Nancy Sanders, ünlü aktörün Tony Soprano rolünü kabul edip etmeme konusunda kararsız kaldığını söylüyor (HBO)

Televizyon tarihinin en ikonik karakterlerinden Tony Soprano'yu, James Gandolfini dışında birinin canlandırdığını hayal etmek bile imkansız. Ancak dizinin yaratıcısı David Chase, başta bu konuda o kadar da emin değildi.

"Tony Soprano'yu buldum galiba"

New Jersey'li bir mafya babasının özel hayatı ve iş dünyasındaki çatışmalarını konu alan The Sopranos'un yaratıcısı Chase, Gandolfini'yi başrol için ilk izlediğinde tereddüt yaşamış. Jason Bailey'nin yeni kitabı Gandolfini: Jim, Tony, and the Life of a Legend'da (Gandolfini: Jim, Tony ve Bir Efsanenin Hayatı) yer alan ve Vulture tarafından yayımlanan bir bölüm, dizinin oyuncu seçim sürecini ve Chase'in başlangıçtaki çekincelerini detaylandırıyor.

Gandolfini'nin adı, menajeri Nancy Sanders pilot bölümün senaryosunu okuduğunda gündeme gelmiş. Senaryoyu eline alır almaz "Aman Tanrım, Tony Soprano'yu buldum galiba" diye düşündüğünü anlatıyor.

Ancak Gandolfini'nin kayıtlarını izledikten sonra Chase, "Bence çok iyi bir oyuncu ama tek bir endişem var. Yeterince tehditkar mı?" diye sormuş.

Sanders bu söz karşısında şaşkına dönmüş. "Eğer bana 'Biraz kilolu' ya da 'Saçları dökülüyor' deseydiniz anlar, kabul ederdim. Ama yeterince tehditkar mı? Bu adam tam sizin aradığınız kişi" diyerek Gandolfini'nin rol için mükemmel seçim olduğunu savunmuş.

Üç aday kaldı

Gandolfini ise senaryoyu çok sevmesine rağmen rolü alacağından pek umutlu değilmiş. Asıl endişesiyse Chase'in çalışması zor biri olma ihtimaliymiş. Deneme çekimlerinden önce Chase'le kahvaltıda buluşması istendiğinde hiç de hevesli değilmiş. Ama buluşma düşündüğünün aksine son derece keyifli geçmiş. 

Sonunda Tony Soprano rolü için üç aday kalmış: James Gandolfini, Mike Rispoli ve daha sonra dizide başka bir karaktere hayat verecek Steven Van Zandt. Deneme çekimleri sırasında Chase'in tüm şüpheleri dağılmış:

Sonunda kendini verip gerçekten okumaya başladığında, işte o anda her şey belli oldu.

Sonrasında The Sopranos, televizyonun altın çağını başlatan yapımlardan biri oldu. 1999-2007'de 6 sezon süren dizide Tony Soprano'ya hayat veren Gandolfini, televizyon tarihinin en etkili karakterlerinden biri olarak anılıyor. 

2013'te 51 yaşında kalp krizi sonucu hayatını kaybeden Gandolfini, bu performansıyla üç Emmy, 5 SAG (Screen Actors Guild) ve bir Altın Küre kazanmıştı.

Independent Türkçe, Entertainment Weekly, Vulture