İslam'ın yayılmasını sağlayan zaferin kazanıldığı savaş alanı bulundu

1970'lerde alınan uydu görüntüleri sayesinde tarihi muharebenin konumu tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
1970'lerde alınan uydu görüntüleri sayesinde tarihi muharebenin konumu tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
TT

İslam'ın yayılmasını sağlayan zaferin kazanıldığı savaş alanı bulundu

1970'lerde alınan uydu görüntüleri sayesinde tarihi muharebenin konumu tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
1970'lerde alınan uydu görüntüleri sayesinde tarihi muharebenin konumu tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)

ABD'nin Soğuk Savaş dönemine ait casus uydu görüntüleri, İslam tarihindeki kritik bir dönüm noktası olan Kadisiye Muharebesi'nin gerçekleştiği yeri ortaya çıkardı.

Bugünkü Irak'ta MS 636 veya 637'de yaşanan Kadisiye Muharebesi'nde Müslüman Araplar, bölgeyi kontrol eden Sasani İmparatorluğu'yla karşı karşıya gelmiş ve sayıca azınlıkta kalmalarına rağmen savaştan galip çıkmıştı.

Müslümanların, Pers topraklarına ve ötesine yayılmasını sağlayan bu muharebenin tam nerede gerçekleştiği bilinmiyordu.

Birleşik Krallık'taki Durham Üniversitesi ve Irak'taki Kadisiye Üniversitesi'nden araştırmacılar, ABD'nin 1970'lere ait gizliliği kaldırılan casus uydu görüntüleri ve tarihi belgelerden yararlanarak iki ordunun nerede karşılaştığını tespit etti. 

Araştırmacılar zaman içinde yok olan alanları içeren eski uydu görüntülerinin kıymetli bir kaynak sunduğunu belirtiyor. Araştırma ekibinden William Deadman "Ortadoğu hem tarımsal hem de kentsel genişleme anlamında son 50 yılda çok gelişti" diyor.

Bilim insanları aslında muharebe alanının değil, Irak'ın Kufe kentinden Mekke'ye uzanan Zübeyde Yolu adlı tarihi hac rotasının haritasını çıkarmaya çalışıyordu. 

UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmeye aday Zübeyde Yolu, MS 750 ila 850'de en önemli hac rotasıydı. 

Uydu görüntüleriyle hac yolunun haritasını çıkaran ekip, Kufe'nın 30 kilometre kadar güneyinde Kadisiye Muharebesi'ni anlatan tarihi belgelerle eşleşen özelliklere sahip bir alan keşfetti. 

Deadman metinlerde bahsedilen bir kale ve çift duvar bulduğunda "şaşkına döndüğünü” söylüyor:

Gözlerime inanamadım.

Bölgeyi ziyaret eden ekip, Kadisiye Muharebesi'nin burada gerçekleştiği sonucuna vardı. Deadman yaklaşık 9,7 kilometre uzunluğundaki duvarın büyük bir kısmının artık yıkıldığını ya da tarım arazilerinin sınırlarına dahil edildiğini söylüyor.

Bulguları 12 Kasım Salı günü hakemli dergi Antiquity'de yayımlanan çalışmaya göre derin bir hendek, eski bir nehir ve savaşın gerçekleştiği dönemle uyumlu çanak çömlek parçaları da saptandı. 

Deadman, Kadisiye Muharebesi'nde Müslümanların kendilerinden çok daha büyük bir orduyu mağlup etmesinin "tarihte dönüm noktası niteliğinde" bir olay olduğunu söylüyor. 
 

sdfrgt
Araştırmacılar, Kufe'nin 30 kilometre kadar güneyindeki savaş alanının haritasını çıkardı (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)

Exeter Üniversitesi İslam Çalışmaları bölümünden Mustafa Baig de "Bu belirleyici savaş, Sasani İmparatorluğu'nun uçuruma yuvarlanışının ve Müslüman topraklarının Mezopotamya, Pers toprakları ve ötesine doğru genişlemesinin habercisiydi" diyor:

Bugün turistler (dindar olsun ya da olmasın) kesin yeri belirlendiği için gerçek alanı ziyaret etmek isteyecektir.

Sasani İmparatorluğu, 651'de dağılmıştı. 

Keşif ekibinden Jaafar Jotheri, kendisi gibi Saddam Hüseyin iktidarında büyüyen herkesin bu muharebeyi bütün detaylarıyla bildiğini ifade ediyor.

1980'lerdeki Irak-İran Savaşı'nda Saddam, bu muharebeyi ülkesinin bir kez daha İran'ı mağlup edeceğinin işareti olarak gösteriyordu. Washington Post'un Kasım 1980 tarihli haberine göre halk, yıllarca sürecek savaş için "Saddam'ın Kadisiye'si" bile diyordu.

O dönemde büyüyen çoğu çocuk gibi Jotheri de savaşla ilgili popüler bir filmi televizyonda sürekli çıktığı için defalarca izlemiş.

Saddam sonrası dönemde Kadisiye, siyasi bir turnusol testi haline gelirken, Iraklıların savaşla ilgili görüşleri, İran'a yönelik duygularına göre değişiyor.

Jotheri, "Bu savaşta bazı siyasi ve dini bağlamlar var çünkü şu anda elbette Irak'ta dini farklılıklarımız, etnik farklılıklarımız, siyasi farklılıklarımız var ve her şeyi farklılıklarımıza göre okuyor ya da görüyoruz" diyor: 

Ancak hepimiz bunun çok önemli ve belirleyici bir savaş olduğunda hemfikiriz ve hepimiz bunun farkındayız.

Araştırmacılar, bölgedeki kazılara gelecek yıl başlamayı planlıyor. 

Independent Türkçe, CNN, AP, Live Science, Antiquity, Washington Post



Ünlü yönetmen gişe canavarını çekmeyi reddettiğine pişman değil

Senaryosu Tom Hedley tarafından kaleme alınan Flashdance, En İyi Şarkı dalında Oscar kazanmıştı (Paramount Pictures)
Senaryosu Tom Hedley tarafından kaleme alınan Flashdance, En İyi Şarkı dalında Oscar kazanmıştı (Paramount Pictures)
TT

Ünlü yönetmen gişe canavarını çekmeyi reddettiğine pişman değil

Senaryosu Tom Hedley tarafından kaleme alınan Flashdance, En İyi Şarkı dalında Oscar kazanmıştı (Paramount Pictures)
Senaryosu Tom Hedley tarafından kaleme alınan Flashdance, En İyi Şarkı dalında Oscar kazanmıştı (Paramount Pictures)

David Cronenberg, elinden kaçan, daha doğrusu elinin tersiyle tüm gücüyle ittiği bir projeyle ilgili verdiği kararla gurur duyuyor: Flashdance.

Kanadalı sinemacı, bu yıl 29 Kasım'da başlayıp 7 Aralık'a dek sürecek Marakeş Film Festivali'ne katıldı.

Pazar günü festival kapsamında hayranlarının karşısına çıkan ve uzun yıllara yayılan kariyerinden bahseden usta sinemacı, "Yapımcılar Don Simpson ve Jerry Bruckheimer'ın Flashdance'i yönetmek için benim doğru kişi olduğuma tamamen ikna olmalarına şaşırabilirsiniz" diyerek ekledi:

Gerçekten, neden benim çekmem gerektiğini düşündüklerini bilmiyorum ve sonunda 'Hayır' demek zorunda kaldım. Onlara 'Eğer yönetirsem filminizi mahvederim' dedim!

O yıl iki film birden çekti

Flashdance, geceleri bir barda dans eden, gündüzleriyse bir inşaat firmasında kaynakçı olarak çalışan Alex Owens'ın hikayesini anlatıyordu. 

Film, gösterime girdiği yıl olan 1983'ün en çok hasılat elde eden üçüncü yapımı olmuştu. 

1980'lerin Hollywood klasiklerinden biri olarak kabul edilen filmin başrollerini Jennifer Beals ve Michael Nouri paylaşmıştı.

Flashdance'in yönetmen koltuğunda Adrian Lyne otururken, Cronenberg aynı yıl Ölüm Bölgesi (The Dead Zone) ve Videodrome'u çekmişti.

"Kendime Kan Baronu diyordum"

81 yaşındaki üretken sinemacı, "Çalışmalarım korkunç, çökmüş ve ahlaksız olduğu için saldırıya uğradı" derken bir yandan gülümsüyordu: 

Bunların hepsi iyi şeyler.

Şey (The Thing) ve Sinek (The Fly) filmlerinin yönetmeni, "Kendime o zamanlar Kan Baronu diyordum" diye ekledi: 

Ama en azından Kral olduğumu söylemedim, çok mütevazıydım.

Son filmi festivalde izleyiciyle buluştu

Cronenberg'in bilimkurgu türündeki yeni filmi The Shrouds, Cannes'dan sonra Marakeş Film Festivali'nde de izleyicilerle buluştu. 

Bilimkurgu draması, eşinin ölümünden sonra teselli bulamayan tanınmış bir iş insanının, insanların ölen sevdiklerinin mezarlarında çürümesini izlemesini mümkün kılan tartışmalı bir teknoloji icat etmesini konu alıyor.

Independent Türkçe, Variety, AV Club