Birleşik Krallık'ın zayıflama iğnesi planı tepki çekti: "Fanteziden ibaret"

Obeziteye karşı sağlıklı gıda seçeneğinin hem devlette hem de özel sektörde zorunlu tutulması gibi öneriler de var (AFP)
Obeziteye karşı sağlıklı gıda seçeneğinin hem devlette hem de özel sektörde zorunlu tutulması gibi öneriler de var (AFP)
TT

Birleşik Krallık'ın zayıflama iğnesi planı tepki çekti: "Fanteziden ibaret"

Obeziteye karşı sağlıklı gıda seçeneğinin hem devlette hem de özel sektörde zorunlu tutulması gibi öneriler de var (AFP)
Obeziteye karşı sağlıklı gıda seçeneğinin hem devlette hem de özel sektörde zorunlu tutulması gibi öneriler de var (AFP)

Wegovy ve Ozempic gibi zayıflama iğneleri Batı'da en çok konuşulan konulardan biri olurken, uzmanlar Birleşik Krallık hükümetinin bunları ülkedeki iş gücünü artırmak için kullanmayı planlamasına tepkili. 

Birleşik Krallık Sağlık Bakanı Wes Streeting geçen ay The Telegraph'a yazdığı makalede şu ifadeleri kullandı:

Kilo verdiren iğneler, pek çok kişinin hayatını değiştirebilir. İş hayatına geri dönüp Ulusal Sağlık Servisi'ne (NHS) oluşturdukları yükü azaltabilirler.

İşçi Partili siyasetçi, obezitenin NHS'ye maliyetinin yılda 11 milyon sterlini (yaklaşık 480 milyon Türk lirası) bulduğunu belirtirken şişmanlığın her sene ortalama 4 gün ekstra izin anlamına geldiğini de bildirdi.

Streeting, hükümetin ABD merkezli ilaç devi Eli Lilly'yle birlikte Mounjaro ve tirzepatide gibi ilaçlarla zayıflama odaklı 5 yıllık bir klinik çalışma yürüteceğini ve şirketin katılımcıların hayat kalitesi, iş hayatına katılımı ve hastalık iznine dair verilerini toplayacağını açıkladı. 

Bu planın obeziteyle savaşta "muazzam" sonuçlar yaratabileceğini savundu.

Diğer yandan sağlık konusunda uzman kişiler, bu plana tepki gösteriyor. 

Obezite oranının yetişkinlerde yüzde 29'u, 2-15 yaşındaki çocuklardaysa yüzde 15'i bulduğu İngiltere'de ek önlemler alınması gerektiği vurgulanıyor. 

Ülkede sigaranın ardından en yaygın olan önlenebilir ölüm sebebi, obezite. Aşırı kilo; tip 2 diyabet, kalp ve damar hastalıkları, demans, karaciğer hastalıkları ve çeşitli kanserler için de önemli bir risk faktörü. 

Uzmanlar, bu iğnelerin halihazırda az fon ayrıldığı için yoğun taleplere yetişemeyen sistemi rahatlatmak bir kenara dursun, daha da zorlayacağını da belirtiyor.

Birleşik Krallık'taki kilo problemlerine karşı savaş açan kuruluşların oluşturduğu Obezite Sağlık İttifakı'ndan (Obesity Health Alliance/OHA) Alfred Slade şu ifadeleri kullanıyor:

Obeziteye böyle bir çözüm, fanteziden ibaret.

Hastaların kilo verirken kas kaybetmemesinin nasıl sağlanacağını sorgulayan OHA, 4,1 milyon kişiye Wegovy iğnelerinden vurmak gerektiğini ancak NHS'nin mevcut koşullarıyla yılda 50 bin kişiye bile ulaşamayacağını hesaplıyor. 

Diabetes UK'den Jack Doughty ise hükümetin bu plandaki öncelikli motivasyonunun ekonomiye katılımı artırmak olduğuna dikkat çekiyor:

Obeziteye dair hizmetler faydalanabilecek herkese sunulmalı. Bunlar, klinik ihtiyaca dayandırılmalı, hastanın muhtemel ekonomik çıktısına değil.

Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı'na ulaşan CNN, hazırlanan 10 yıllık plan kapsamında verilecek bu hizmetin işsizliğe değil, ihtiyaca göre düzenleneceği yanıtını aldı. 

Bakanlık, sağlıksız gıda reklamlarını ve okul çağındaki çocukların fast food'a erişimini kısıtlamak gibi ek tedbirler alacağını da bildirdi.

Cambridge Üniversitesi'nden Martin White da hükümetin çabasını yetersiz görenlerden:

Toplumsal bir meseleyi, sağlık sorununa indirgiyorlar. İnsanların bu kadar fazla kalori almasına neden olan ortamı değiştirmenin yollarını bulmalıyız.

Independent Türkçe, CNN, The Telegraph



Rekor kıran enerji patlamasının sırrı çözüldü mü?

Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
TT

Rekor kıran enerji patlamasının sırrı çözüldü mü?

Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)

Bilim insanları gizemli bir enerji patlamasının, kırmızı cüce bir yıldızdan ve ölü bir yıldızın kalıntısından geliyor olabileceğini buldu.

Gökbilimciler radyo dalgası yayan bir patlama türünü uzun zamandır anlamaya çalışıyor. Normalde bir bölgeden gelen art arda patlamalar arasında birkaç saniye hatta daha kısa süre olur.

Ancak 2006'dan beri, patlamalar arasındaki sürenin birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişebildiği olaylar saptanmaya başladı.

Uzun periyotlu radyo geçişi denen bu olaylar neredeyse 20 yıldır bilim insanlarının kafasını karıştırıyor ve bu aralıklı patlamalarda nasıl radyo dalgası üretildiğini anlamaya çalışıyorlar.

Bunlar genellikle galaksinin kalabalık bölgelerinde görüldüğü için hangi cisimden geldiklerini anlamak da zorlu bir iş.

Bulguları hakemli dergi Astrophysical Journal Letters'ta 26 Kasım'da yayımlanan yeni çalışmadaysa Samanyolu'nun daha az gökcismi içeren eteklerinden gelen bir uzun periyotlu radyo geçişi incelendi.

GLEAM-X J0704-37 adı verilen bu olayda her üç saatte bir 30 ila 60 saniye süren patlamalar gerçekleşiyor. Uzun periyotlu radyo geçişi olayları arasında, art arda patlamaları arasında en çok süre olan GLEAM-X J0704-37 bu anlamda rekoru elinde tutuyor.

Güney Afrika'daki MeerKAT ve Şili'deki Güney Astrofizik Araştırma teleskoplarını kullanan bilim insanları, GLEAM-X J0704-37'nin M-tipi yıldız diye de bilinen bir kırmızı cüceden geldiğini gözlemledi.

Curtin Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Natasha Hurley-Walker "M-tipi yıldızlar, Güneş'in kütlesinin ve parlaklığının çok azına sahip olan düşük kütleli yıldızlardır. Samanyolu'ndaki yıldızların yüzde 70'ini oluştursalar da hiçbiri çıplak gözle görülemez" diyerek ekliyor: 

M-tipi yıldız tek başına bizim gördüğümüz miktarda enerji üretemez.

Verileri tekrar inceleyen ekip kırmızı cücenin muhtemelen ikili bir sistem içinde yer aldığını buldu. Araştırmacılar diğer cismin, beyaz cüce yıldız olduğunu tahmin ediyor. 

Güneş gibi yıldızlar, süpernova patlaması geçirecek kütleye sahip olmadığı için yaşam döngülerinin sonuna geldiğinde dış katmanlarını atmaya başlıyor. Geriye kalan çekirdekse muazzam bir yoğunluğa sahip beyaz cüceye dönüşüyor. 

Bilim insanları sistemdeki güçlü manyetik alanların, hızla dönen nötron yıldızları (pulsar) gibi düzenli enerji patlamalarına yol açtığını öne sürüyor. 

Ekip halihazırda çalışmalarına devam ederek bu sistemi doğrulamaya ve radyo dalgalarını tam olarak nasıl ürettiğini anlamaya çalışıyor. 

Ayrıca teleskopların eski gözlemlerinde, GLEAM-X J0704-37'ye benzer patlamalar da bulmayı umuyorlar.

Independent Türkçe, Space.com, Science Daily, Astrophysical Journal Letters