2 bin 600 yıllık Aslankaya'nın sırrı çözüldü

(Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
(Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
TT

2 bin 600 yıllık Aslankaya'nın sırrı çözüldü

(Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
(Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)

Arkeologlar antik bir Türk anıtına kazınmış ve uzun zamandır tartışılan bir metnin anlamını nihayet çözdü.

Eski Frig dilinde yazılmış ve ağır hasar görmüş yazıt, Türkiye'nin batısında yer alan ve üzerinde sfenks figürleriyle aslanlarla çevrili bir tanrıça bulunan 2 bin 600 yıllık Aslankaya anıtına kazınmış.

1884'te keşfedilen yapının üzerindeki yazılar zaman ve vandalizm nedeniyle neredeyse silinmiş ve akademisyenler yüzyılı aşkın süredir bunların anlamını tartışıyor.

Geçmişte ana yazıtı okuma girişimleri, harflerden sadece 4'ünün görülebildiğini ve geri kalan metnin çoğunlukla anlaşılamadığını ortaya koymuştu.

Şimdiyse araştırmacılar, yazıtta Yunanlılar tarafından tanrıların anası olarak saygı duyulan bir tanrıça olan "Materan" adının yazdığını keşfetti.

Metni okumak için araştırmacılar kuşluk vakti ışığından yararlandı. Bu sırada oluşan gölgeler kalan izleri belirginleştirdi ve yazıdaki harflerin çözülmesini sağladı.
 

xscdfg
Antik Frigya'daki Aslankaya anıtı (Wikimedia Commons)

Araştırmacılar, varsayımsal yazıtlarını anıtın 19. yüzyıldan kalma eski fotoğraflarıyla karşılaştırdı ve metnin, Frig yazıtlarında kelime ayırıcı olarak yaygın şekilde kullanılan diğer karakterlerle birlikte "Materan" olarak yazıldığı sonucuna vardı.

Frig dilinde Materan, koruyucu ve esas tanrı olarak saygı gören ana tanrıçaya karşılık geliyor.

Bilim insanları anıtın bazı stilistik detaylarına dayanarak metni MÖ 6. yüzyılın ilk yarısına ya da ortasına tarihlendirdi.

Bu da Aslankaya anıtının, Lidya İmparatorluğu'nun Türkiye'nin doğusundaki Frigya İmparatorluğu'yla birlikte bölgeye hakim olduğu dönemde yapılmış olabileceğini düşündürüyor.

Bu, altın ve gümüş sikkelerin yaratıcısı Lidya'nın da ana tanrıçaya saygı duyduğu bir dönemdi.

Araştırmacılar, bulguların iki imparatorluk arasındaki kültürel bağı ve ana tanrıçaya önemli bir tanrı olarak tapınmalarını daha da desteklediğini söyledi.

Independent Türkçe



Sansasyonel yapımların yönetmeni çocuk filmi çekmek istiyor

Prömiyerini 2002 Cannes Film Festivali'nde yapan Dönüş Yok, tartışmalı sahneleri nedeniyle eleştirmenleri bölmüştü (Mars Distribution)
Prömiyerini 2002 Cannes Film Festivali'nde yapan Dönüş Yok, tartışmalı sahneleri nedeniyle eleştirmenleri bölmüştü (Mars Distribution)
TT

Sansasyonel yapımların yönetmeni çocuk filmi çekmek istiyor

Prömiyerini 2002 Cannes Film Festivali'nde yapan Dönüş Yok, tartışmalı sahneleri nedeniyle eleştirmenleri bölmüştü (Mars Distribution)
Prömiyerini 2002 Cannes Film Festivali'nde yapan Dönüş Yok, tartışmalı sahneleri nedeniyle eleştirmenleri bölmüştü (Mars Distribution)

Dönüş Yok (Irréversible) ve Vortex gibi tartışmalı filmlerin yönetmeni Gaspar Noé, kariyerinde daha önce keşfedilmemiş bir alana girmek istiyor: Bir çocuk filmi yapmak.

2009 yapımı Boşluk (Enter the Void) ve 2018 tarihli Climax gibi tecavüz-intikam hikayeleri ve hipnotize edici destanlarıyla tanınan Noé,  Kahire Uluslararası Film Festivali'ndeki iki saatlik ustalık sınıfının ardından Variety'ye konuştu. 

Arjantin asıllı Fransız yönetmen, bundan sonra biraz daha beklenmedik bir şey yapmak istediğini söyledi.

"Belgesel, savaş filmi ve korku"

İleride ele almak istediği türler hakkında konuşan yönetmen, "Gelecekteki bir proje için ilgimi çekebilecek başlıca film türleri belgesel, savaş filmi ve korku" diyerek ekledi: 

Muhtemelen bu üç türü karıştırmayı bile denemeliyim. Ayrıca küçük çocuklarla bir film ya da çocuklar için bir film yapmak isterim.

İranlı gazeteci Mohammed Abdi'nin sorularını yanıtlayan sinemacı, tıklık tıklım dolu etkinliğin katılımcılarına şunları söyledi: 

Çocuklar küçük yetişkinler gibidir. Çocukken tehlike altındayız. Her şeye maruz kalıyorsunuz. Çocuğum olmamasına rağmen çocuklara çok bağlıyım. Çocuklarla kurduğunuz ilişki doğrudan ve eğlenceli. Küçük çocuklarla bir film yapmak isterdim. Kırılganlıkla, maruz kaldıkları tehlikelerle ilişki kuruyorlar.

"Bazı fikirler artık ilginizi çekmeyebilir"

60 yaşındaki Noé, kariyeriyle ilgili de şunları ekledi: 

Neyse ki geçmiş filmlerimle ilgili hiçbir pişmanlığım yok. Ama yıllar önce aklımda bugünlerde beni daha az heyecanlandıran bazı projeler vardı. Bir film yapımına konu sizi heyecanlandırırken başlamak daha iyidir. Dünya ve kendi hayatınız geliştikçe bazı fikirler artık ilginizi çekmeyebilir.

Noé annesinin filmleri üzerindeki etkisinden de bahsetti. Ünlü sinemacı, annesinin sosyal hizmet uzmanı olarak çalışmasının kendisini toplumun en yoksul, en hoşnutsuz üyelerine yönelttiğini aktardı. Ayrıca annesinin film sevgisinin, erken yaşta her tür filmi izlemesini sağladığını da sözlerine ekledi.

"Sinemayı hayatla iletişim kurmak için bir araç olarak düşünebilirsiniz"

Noé, daha önce IndieWire'dan Eric Kohn'a verdiği röportajda beyazperdede bir tür hakikat aktarmak istediğini söylemişti.

Filmleri sadece para kazanmak için yapmamalısınız. Bazı insanlar bunu yüzme havuzu ya da uyuşturucu almak için yapıyor. Ama sinemayı hayatla iletişim kurmak ve hayatla ilgili iyi ya da kötü ne varsa paylaşmak için bir araç olarak da düşünebilirsiniz.

Independent Türkçe, Variety, IndieWire