Azteklerin ölüm düdüğünün beyni nasıl etkilediği ortaya çıktı

1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
TT

Azteklerin ölüm düdüğünün beyni nasıl etkilediği ortaya çıktı

1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)

Günümüzde Meksika toprağı olan bölgelerde 14-16. yüzyıllara damga vuran Azteklerin kafatası şeklindeki düdüklerinin, dinleyicileri nasıl etkilediği yeni bir bilimsel araştırmayla ilk kez ele alındı.

İki farklı deneye katılan 70 Avrupalı gönüllünün beyinleri, "ölüm düdüğü" diye bilinen bu aletlerin çıkardığı seslerle sınandı. 

"Hem doğal hem de yapay kaynağa" sahip olduğu düşünülen seslerin işitsel kortekste önemli hareketlere yol açtığı saptandı. Katılımcılar, bu sesleri aşırı negatif, korku verici ve rahatsız edici diye tanımladı.

Communications Psychology adlı bilimsel dergide yayımlanan makalede, İsviçre ve Norveçli araştırmacılar düdüğün sesinin zihinsel süreçlere engel olduğunu bildirdi. 

Beynin, sınıflandıramadığı sese sembolik bir anlam da yükleyemediği vurgulandı. 

Çığlığa benzeyen seslere sahip bu düdüklerin savaşta rakipleri korkutmak amacıyla kullanıldığı tahmin ediliyor. Ancak kurban edilen insanların kemiklerinin yanında da görülmesi, bazı ayin ve törenlerde de onlardan faydalanıldığı düşüncesini doğuruyor. 

Bazı bilim insanları ölüm düdüklerinin Azteklerin yeraltı dünyası Mictlan'daki sert rüzgarları taklit ettiğini söylerken bazıları da kurban edilenlerin ruhlarının duyulduğunu savunuyor. 

Meksika'nın Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü'nün (INAH) yürüttüğü yeni bir çalışmada da Azteklerin 15. yüzyıldaki şiddetli bir kuraklığı bitirmek için küçük çocukları kurban ettiği ortaya konmuştu. 

Meksika'nın başkenti Meksiko'da yer alan Templo Mayor adlı büyük tapınakta 1980'de yapılan çalışmalarda yaşları 2'yle 7 arasında değişen en az 42 çocuğun kalıntısı bulunmuştu. 

Azteklerin yağmur tanrısı Tláloc'a adanan çocuklar, yontulmuş taş kutuların içinde sırtüstü yatıyordu. Bazılarına kolye gibi süs eşyaları takılmış ve ağızlarına yeşil taş boncuklar konmuştu. 

Independent Türkçe, Science Alert, Jerusalem Post



İzleyiciler 4 yıldır yeni sezonu gelmeyen diziye kafayı taktı

Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
TT

İzleyiciler 4 yıldır yeni sezonu gelmeyen diziye kafayı taktı

Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)

Netflix aboneleri, son sezonu 2020'de yayına giren Marcella'yı izlemekten bıkmadıklarını söylerken, polisiye yapımı birbirlerine tavsiye ediyor. 

Sürükleyici drama, evliliği yıkılan Londralı eski bir dedektif olan Marcella Backland'i merkezine alıyor. 

Durumu kabullenip hayata tekrar tutunmaya çalışan Marcella, bir seri katili yakalamak için 10 yıl önce ailesi uğruna bıraktığı işine geri dönüyor. 

Başrolde Anna Friel var

İsveçli senarist ve radyo programcısı Hans Rosenfeldt'ın yapımcılığını, yazarlığını ve yönetmenliğini üstlendiği dizi, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da 100 üzerinden 70 puana sahip.

Televizyon yazarları, Marcella'nın karanlık suç dizilerinden hoşlanan izleyicileri tatmin edeceğini belirtiyor.  

Başrolde Marcella'yı canlandıran BAFTA adayı aktris Anna Friel'e Ray Panthaki, Nicholas Pinnock, Jamie Bamber ve Harry Lloyd gibi isimler eşlik ediyor.

İlk sezonu 2016'da yayına giren dizi, Netflix forumlarında konuşulmaya devam ediyor.

Facebook'ta 3 milyonu aşkın üyesi bulunan Netflix Bangers grubundan izleyiciler, yeniden gündeme gelen Marcella'dan bahsetmeden edemiyor.

"Umarım 4. sezonu gelir"

Gruptaki bir kullanıcı, "O kadar iyiydi ki tekrar tekrar izleyebilirsin" diyerek Marcella'yı övdü. 

Dizinin hayranı olduğunu söyleyen başka bir izleyiciyse "Gelmiş geçmiş en iyisi" yorumunda bulundu.

Dizinin üçüncü sezonu eleştirmenlerce beğenilse de izleyicilerden hem olumlu hem de olumsuz yorumlar gelmişti.

"Marcella kesinlikle harikaydı" yorumunda bulunan bir izleyici, "4. sezon için de güzel bir açık kapı bıraktı, ki bunun bir an önce yapılması gerekiyor" diye eklemişti. 

Başka bir hayransa şöyle yazmıştı:

Umarım Marcella'nın 4. sezonu gelir. Bu şekilde bırakamazlar!

Dizinin yaratıcısı Rosenfeldt ise Digital Spy'a yaptığı açıklamada "Dürüst olmak gerekirse 4. sezon hakkında düşünmedim bile" demişti. 

Independent Türkçe, Unilad, Daily Mail, Digital Spy