Azteklerin ölüm düdüğünün beyni nasıl etkilediği ortaya çıktı

1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
TT

Azteklerin ölüm düdüğünün beyni nasıl etkilediği ortaya çıktı

1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)

Günümüzde Meksika toprağı olan bölgelerde 14-16. yüzyıllara damga vuran Azteklerin kafatası şeklindeki düdüklerinin, dinleyicileri nasıl etkilediği yeni bir bilimsel araştırmayla ilk kez ele alındı.

İki farklı deneye katılan 70 Avrupalı gönüllünün beyinleri, "ölüm düdüğü" diye bilinen bu aletlerin çıkardığı seslerle sınandı. 

"Hem doğal hem de yapay kaynağa" sahip olduğu düşünülen seslerin işitsel kortekste önemli hareketlere yol açtığı saptandı. Katılımcılar, bu sesleri aşırı negatif, korku verici ve rahatsız edici diye tanımladı.

Communications Psychology adlı bilimsel dergide yayımlanan makalede, İsviçre ve Norveçli araştırmacılar düdüğün sesinin zihinsel süreçlere engel olduğunu bildirdi. 

Beynin, sınıflandıramadığı sese sembolik bir anlam da yükleyemediği vurgulandı. 

Çığlığa benzeyen seslere sahip bu düdüklerin savaşta rakipleri korkutmak amacıyla kullanıldığı tahmin ediliyor. Ancak kurban edilen insanların kemiklerinin yanında da görülmesi, bazı ayin ve törenlerde de onlardan faydalanıldığı düşüncesini doğuruyor. 

Bazı bilim insanları ölüm düdüklerinin Azteklerin yeraltı dünyası Mictlan'daki sert rüzgarları taklit ettiğini söylerken bazıları da kurban edilenlerin ruhlarının duyulduğunu savunuyor. 

Meksika'nın Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü'nün (INAH) yürüttüğü yeni bir çalışmada da Azteklerin 15. yüzyıldaki şiddetli bir kuraklığı bitirmek için küçük çocukları kurban ettiği ortaya konmuştu. 

Meksika'nın başkenti Meksiko'da yer alan Templo Mayor adlı büyük tapınakta 1980'de yapılan çalışmalarda yaşları 2'yle 7 arasında değişen en az 42 çocuğun kalıntısı bulunmuştu. 

Azteklerin yağmur tanrısı Tláloc'a adanan çocuklar, yontulmuş taş kutuların içinde sırtüstü yatıyordu. Bazılarına kolye gibi süs eşyaları takılmış ve ağızlarına yeşil taş boncuklar konmuştu. 

Independent Türkçe, Science Alert, Jerusalem Post



Tim Burton, merak edilen Johnny Depp sorusunu yanıtladı

En İyi Makyaj dalında Oscar'a aday gösterilen 1990 yapımı Makas Eller'de, başroldeki Johnny Depp'e (solda) Winona Ryder (sağda) eşlik etmişti (20th Century Fox)
En İyi Makyaj dalında Oscar'a aday gösterilen 1990 yapımı Makas Eller'de, başroldeki Johnny Depp'e (solda) Winona Ryder (sağda) eşlik etmişti (20th Century Fox)
TT

Tim Burton, merak edilen Johnny Depp sorusunu yanıtladı

En İyi Makyaj dalında Oscar'a aday gösterilen 1990 yapımı Makas Eller'de, başroldeki Johnny Depp'e (solda) Winona Ryder (sağda) eşlik etmişti (20th Century Fox)
En İyi Makyaj dalında Oscar'a aday gösterilen 1990 yapımı Makas Eller'de, başroldeki Johnny Depp'e (solda) Winona Ryder (sağda) eşlik etmişti (20th Century Fox)

Ünlü yönetmen Tim Burton, Makas Eller (Edward Scissorhands) gibi unutulmaz projelerinin devam filmlerini çekmek istemese de sevilen filmin başrol oyuncusu Johnny Depp'le yeniden birlikte çalışacağından emin olduğunu söyledi.

IndieWire'ın aktardığına göre Burton, 29 Kasım'da başlayan ve 7 Aralık'a dek sürecek Marakeş Uluslararası Film Festivali'nin konuklarından biriydi.

"Tek seferlik bir şeydi"

66 yaşındaki meşhur sinemacı, Beterböcek Beterböcek'in (Beetlejuice Beetlejuice) gişedeki başarısının ardından yaptığı açıklamada, "Devamını çekmek istemediğim bazı filmler var" dedi. 

Makas Eller'in devam filmini yapmak istemedim çünkü tek seferlik bir şey gibi gelmişti. Noel Gecesi Kabusu'nun (The Nightmare Before Christmas) da devamını çekmek istemedim çünkü o da tek seferlik bir projeymiş gibi geldi. Bazı şeylerin kendi başlarına kalması en iyisidir ve bu da benim için onlardan biri.

Aralarında Ölü Gelin (Corpse Bride), Sweeney Todd: Fleet Sokağı'nın Şeytani Berberi (Sweeney Todd) ve Ed Wood'un da bulunduğu filmlerde birlikte çalıştığı Depp'le başka işbirlikleri olup olmayacağı sorulduğunda Burton, kendinden emin bir yanıt verdi:

Eminim olacaktır.

"Film böyle bir şeydir"

Amerikalı sinemacı, sözlerine şöyle devam etti: 

Hiçbir zaman 'Şu ya da bu oyuncuyu kullanacağım' diye düşünmüyorum. Genellikle üzerinde çalıştığım projeye bağlı. Film böyle bir şeydir. İşbirliği yapmak ve etrafınızdaki insanlarla fikir alışverişinde bulunmaktır.

Depp, aktris Amber Heard'den olaylı şekilde boşanmasıyla ortaya çıkan tartışmalar ve dava sürecinin ardından Hollywood'a dönüş yolu arıyor.

61 yaşındaki aktör, geçen yıl gösterime giren Maïwenn yönetmenliğindeki Fransız dönem draması Jeanne du Barry'de rol almıştı. 

Oscar adayı oyuncu ayrıca, İtalyan sanatçı Amedeo Modigliani'nin hayatını konu alan 2024 yapımı Modì, Three Days on the Wing of Madness'ın yönetmeliğini üstlenmişti. 

Penelope Cruz'la oynayacak

Başrolünde Al Pacino'nun yer aldığı biyografik drama, Roma Film Festivali'nde gösterilmiş, İspanya'nın San Sebastián Uluslararası Film Festivali'nin de açılışını yapmıştı.

Depp ayrıca Day Drinker adlı yeni projede, Karayip Korsanları: Gizemli Denizlerde'deki (Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides) rol arkadaşı Penelope Cruz'la tekrar bir araya gelecek. 

Independent Türkçe, Deadline, IndieWire, Hollywood Reporter