Küresel ısınmayla mücadelede net sıfır emisyon hedefinin bilimsel dayanağını geliştiren araştırmacılar, ülkelerin hile yapabileceğine dair uyardı.
Net sıfır, esasen atmosfere salınan sera gazlarıyla atmosferden çıkarılan miktarın dengede olması anlamına geliyor.
Paris İklim Anlaşması'nda belirtilen küresel sıcaklık artışını 2 dereceyle sınırlama ve mümkünse 1,5 derecenin altında tutma hedefi kapsamında net sıfır temel bir yere sahip.
Orman ve turbalık gibi doğal karbon yutakları, insan kaynaklı karbon salımlarının yılda yaklaşık yarısını temizliyor.
Ancak net sıfırın arkasındaki bilim insanları, bu doğal yutakların emdiği karbonun hesaba katılmasının küresel ısınmanın önüne geçmeyeceğini söylüyor.
Önde gelen hakemli dergi Nature'da 18 Kasım Pazartesi günü yayımlanan makalede, doğal yutakların temizlediği karbonu dahil eden ülkelerin aslında net sıfırla amaçlanan hedefe ulaşmadan, ulaşıyormuş gibi görünebileceği ifade ediliyor.
Küresel sıcaklıkların yükselmesini durdurmak için salımların, kara ve okyanusların "pasif" temizliğine dayanmadan net sıfıra ulaşması gerekiyor. Bu sayede doğal yutakların fazla karbondioksiti emmeyi sürdürerek gazın atmosferik oranlarını düşürmesi ve okyanusun derinlerinde devam eden ısınmayı dengelemesi mümkün olabilir.
Ancak pek çok ülke net sıfır hedeflerine doğal yutakları da dahil ediyor.
Norveç'teki CICERO Uluslararası İklim Araştırmaları Merkezi'nden ve çalışmanın yazarlarından Glen Peters, "Bazı ülkeler bunu kasten kötü niyetli bir şekilde kullanabilir" diyerek ekliyor:
Bu durum, toplam arazileri içinde geniş orman alanlarına sahip ülkelerde daha büyük bir sorun yaratacak.
Bilim insanları 11-22 Kasım'da Azerbaycan'da düzenlenen COP29 İklim Zirvesi'nde net sıfırın ne anlama geldiğinin açıkça belirtilmesi çağrısı yaparak "jeolojik net sıfıra" dikkat çekiyor.
Oxford Üniversitesi'nden çalışmaya liderlik eden Myles Allen, "Ülkelerin jeolojik net sıfır ihtiyacını kabul etmesi gerekiyor" diyor:
Yani 2050 civarında halen fosil yakıtları kullanarak karbondioksit üretiyorsanız, ürettiğiniz karbondioksiti toprağa geri vermeye yönelik bir planınız olması gerekiyor.
Araştırmacılar doğal karbon yutaklarının korunması gerektiğini de vurguluyor. Ayrıca bunların sadece yeni bir orman dikilmesi gibi durumlarda net sıfır hedefinde hesaba katılabileceğini ekliyorlar.
"Pasif karbon yutaklarını korumak zorundayız. Ormanlarımızı ve okyanuslarımızı korumak zorundayız çünkü net sıfır emisyonun insanlara vaat ettiğimiz şeyi yapabilmesi, yani küresel ısınmayı durdurması için bu karbon yutağı hizmetini sağlamalarına ihtiyacımız var" diyen Allen ekliyor:
Ancak bu pasif yutaklar, devam eden fosil yakıt kullanımını bir şekilde telafi ediyormuş gibi davranamayız.
Independent Türkçe, Guardian, New Scientist, Nature
