İnsan beyni ataklarla değil, "güncellemelerle" gelişmiş

İnsanların nasıl ve neden büyük beyni olduğu, evrimin temel sorularından biri (Pexels)
İnsanların nasıl ve neden büyük beyni olduğu, evrimin temel sorularından biri (Pexels)
TT

İnsan beyni ataklarla değil, "güncellemelerle" gelişmiş

İnsanların nasıl ve neden büyük beyni olduğu, evrimin temel sorularından biri (Pexels)
İnsanların nasıl ve neden büyük beyni olduğu, evrimin temel sorularından biri (Pexels)

İnsan beyninin sanılanın aksine aniden değil, milyonlarca yıl içinde yavaş yavaş büyüdüğü bulundu. 

Muhtemelen insanları diğer primatlardan ayıran en önemli özelliklerinden biri büyük bir beyne sahip olması.

Beyin boyutuyla zekanın orantısı tartışmalı bir konu. Bilim insanlarıysa hem büyük beynin ne işe yaradığını hem de nasıl bir evrimsel yolculuk izlediğini saptamaya çalışıyor. 

Yumuşak dokuların genellikle fosilleşmeyip çürümesi insan beyninin geçirdiği süreçleri anlamayı zorlaştırıyor.

Fakat araştırmacılar kafatası kalıntılarına bakarak bir fikir edinmeye çalışıyor. 

Birleşik Krallık'taki Reading, Oxford ve Durham üniversitelerinden araştırmacılar, soyu tükenmiş insansı türlerine ait kafataslarını bir araya getirerek bugüne kadarki en büyük veri setlerinden birini oluşturdu.

7 milyon yıla yayılan kalıntıları inceleyen ekip, gelişmiş bilgisayar modellerinden yararlanarak süreç içindeki boşlukları doldurmayı hedefledi.

Bulgularını PNAS adlı hakemli dergide 26 Kasım Salı günü yayımlayan bilim insanları, büyük beyinlerin bir türden diğerine geçişte aniden değil, her bir tür içinde yavaş yavaş geliştiği sonucuna vardı. 

Makalenin ortak yazarı Dr. Chris Venditti "Bu çalışma, insan beyninin evrimine dair anlayışımızı bütünüyle değiştiriyor" diyerek ekliyor:

Daha önce beyin boyutunun, tıpkı son model bilgisayarlarla gelen güncellemeler gibi, türler arasında çarpıcı bir sıçrama yaşadığı düşünülüyordu. Fakat bizim çalışmamız, milyonlarca yıl boyunca her türün kendi içinde gerçekleşen istikrarlı, kademeli bir 'yazılım güncellemesi' olduğunu gösteriyor. 

Bilim insanları Neandertallerin adaptasyonda zorlandığı fikrine de meydan okuyor. Çalışmada beyni en hızlı büyüyen tür olduğu görülen Neandertaller, modern insanları bile geride bıraktı.

Yeni araştırmada ayrıca vücudu büyük türlerin genellikle daha büyük beyinlere sahip olduğu da bulundu. Diğer yandan vücut ve beyin boyutlarının her zaman doğu orantılı olmadığı da kaydedildi. 

Makalenin başyazarı Dr. Thomas Puschel, bulguları "Büyük evrimsel değişimler her zaman çarpıcı olaylara ihtiyaç duymaz"  diye değerlendiriyor: 

Tıpkı bugün bizim öğrenme ve uyum sağlama şeklimiz gibi, bunlar da zaman içinde küçük, kademeli gelişmelerle gerçekleşebilir.

Independent Türkçe, IFL Science, EurekAlert, PNAS

 



Müzikal yıldızından tartışmalı öneriye destek: Sinemada şarkı söyleyin

Wicked bir pop yıldızının başrol oynadığı filmler arasında gişedeki en iyi başlangıcı yapmayı başardı (Universal)
Wicked bir pop yıldızının başrol oynadığı filmler arasında gişedeki en iyi başlangıcı yapmayı başardı (Universal)
TT

Müzikal yıldızından tartışmalı öneriye destek: Sinemada şarkı söyleyin

Wicked bir pop yıldızının başrol oynadığı filmler arasında gişedeki en iyi başlangıcı yapmayı başardı (Universal)
Wicked bir pop yıldızının başrol oynadığı filmler arasında gişedeki en iyi başlangıcı yapmayı başardı (Universal)

Hit Broadway müzikali Wicked'in film uyarlaması, 22 Kasım'da vizyona girerek tartışmalı bir soruyu yeniden tedavüle soktu: Sinemada seyircilerin şarkı söylemesi uygun mu?

Film vizyona girmeden önce bazı sinemalar, şarkılara eşlik edilebileceği özellikle belirtilen seanslarda olmadıkları sürece seyircilerden sessiz kalmalarını istemişti. 

ABD'deki bazı sinemalarda filmin gösteriminden önce yayımlanan kısa bir tavsiye videosunda "AMC Sinemaları'nda sessizlik altın değerinde. Konuşmak yok. Mesajlaşmak yok. Şarkı söylemek yok. Ağlamak yok. Flört etmek yok. Kesinlikle isim takmak da yok. Filmlerin büyüsünün tadını çıkarın" denmişti.

Ancak filmin başrollerini ünlü şarkıcı Ariana Grande'yle paylaşan Cynthia Erivo bu tartışmanın karşı cephesinde saf tutuyor. 

Yeşil teni nedeniyle yanlış anlaşılan ve gerçek gücünü henüz keşfetmemiş genç bir kadın olan Elphaba'yı canlandıran 37 yaşındaki aktris, konuyla ilgili soruyu dün katıldığı bir podcast'te yanıtladı:

Bence iyi, benim bununla bir sorunum yok. Bu zamana kadar kendimiz söyledik, artık herkesin katılma zamanı geldi. Müthiş bir şey.

Daha önce Dwayne Johnson da seslendirme kadrosunda yer aldığı Moana 2 için "Şarkı söyleyin! Alnınızın teriyle para kazanıp bir bilet aldınız, müzikale gittiniz ve ona kapıldınız. Şarkı söyleyin" yorumunu yapmıştı. 

Amerikan sinemalarının bazıları bu talebe Noel'de yanıt verecek. Kuzey Amerika'daki bine yakın sinemada şarkılara eşlik edilebilecek seanslar açılacak. 

Wicked ilk hafta sonunda ABD ve Kanada sinemalarında 114 milyon dolar hasılat elde etmeyi başardı. Universal Pictures filminin ilk bölümü, uluslararası gişelerde 50,2 milyon dolara ulaşarak toplamda 164,2 milyon dolarlık küresel hasılat elde etti.

Ancak Wicked ve Gladyatör 2'nin (Gladiator II) çifte prömiyeri, Barbenheimer'ın açılış hafta sonundaki başarısını geçemedi. Barbie ve Oppenheimer'ın çifte gösterimi, ABD'de 244 milyon dolar kazanırken Wickedator 169,5 milyon dolarda kaldı.

Independent Türkçe, Variety, Rolling Stone