Elmas optik disklerle veriyi milyonlarca yıl saklamak mümkün olacak

Araştırmacılar bir elmasta santimetre küp başına 1,85 terabayt veri depoladı (Pexels)
Araştırmacılar bir elmasta santimetre küp başına 1,85 terabayt veri depoladı (Pexels)
TT

Elmas optik disklerle veriyi milyonlarca yıl saklamak mümkün olacak

Araştırmacılar bir elmasta santimetre küp başına 1,85 terabayt veri depoladı (Pexels)
Araştırmacılar bir elmasta santimetre küp başına 1,85 terabayt veri depoladı (Pexels)

Bilim insanları, elmas optik disklerin veriyi milyonlarca yıl korumasını sağlayabilecek bir yöntem geliştirdi. Araştırmacılar rekor seviyede veri depolamayı da başardı.

Yapay zekanın yanı sıra kuantum ve süper bilgisayarların geliştirilmesiyle birlikte veri depolamada çok daha yüksek kapasiteye sahip araçlar aranıyor.  

Ayrıca verilerin güvenli bir şekilde uzun süre korunması da önem arz ediyor.

Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden araştırmacılara göre bu ihtiyaç, lazerler ve elmas yardımıyla giderilebilir. 

Son yıllarda elmasta veri depolama çalışmaları artarken, yeni teknoloji muazzam seviyede bir kapasiteye ulaşmasıyla öne çıkıyor. 

Çalışmalarını hakemli dergi Nature Photonics'te dün (27 Kasım) yayımlanan makalede anlatan ekip, birkaç milimetrelik elmas şeritleri kullandı. 

Bilim insanları ultra hızlı lazer darbeleriyle, elmastaki bazı karbon atomlarını yerinden çıkardı. Böylece her biri sabit bir parlaklık seviyesinde boş alanlar açıldı.

Birer atom büyüklüğündeki bu boşluklar, bulundukları bölgenin genel yoğunluğuna göre farklı şekillerde ayarlanabiliyor. Bu sayede bölgenin genel parlaklığı değiştirilebiliyor. 

Makalenin ortak yazarı Ya Wang, "Boş alanların sayısı parlaklığa bakılarak belirlenebiliyor ve bu sayede depolanan bilgileri okuyabiliyoruz" diye açıklıyor. 

Araştırmacılar daha sonra her pikselin parlaklığını, belirli bir bölgenin parlaklık seviyesiyle eşleştirerek Henri Mattise ve Eadweard Muybridge gibi sanatçıların eserlerini depoladı.

Elmas optik disk, verileri yüzde 99'dan fazla doğrulukla kaydetti. Ekip, santimetreküp başına 1,85 terabayt veri depolayarak elmasta bilgi saklama alanında rekor kırdı.

Bilim insanları yeni disklerin, aynı boyuttaki yaklaşık 2 bin Blu-ray'le aynı miktarda bilgiyi, çok daha uzun süre saklayabileceğini söylüyor. Wang şu ifadeleri kullanıyor:

Dahili veri depolama yapıları teknolojimiz kullanılarak stabilize edildiğinde, elmas herhangi bir bakım gerektirmeden olağanüstü uzun ömürlülüğe ulaşabilir ve oda sıcaklığında milyonlarca yıl veri saklayabilir.

Mevcut teknoloji halihazırda epey maliyetli ve gelişmiş ekipman gerektiriyor. Diğer yandan araştırmacılar, iyileştirmelerle sistemin kapladığı alanın küçültülebileceğini ve daha kolay kullanılabileceğini düşünüyor. 

Elmasların günlük hayattaki depolama cihazlarının yerini alması çok muhtemel görünmüyor. Ancak uzun ömürlü olmaları, hükümetler ve araştırma kuruluşlarına fayda sağlayabilir.

Independent Türkçe, Popular Science, New Scientist, Nature Photonics



Fotoğrafları sızan Hollywood yıldızı: Lanet olsun, yakalandık

Dwayne Johnson'ın (sağdaki) unutulan filmi Muhbir (Snitch) 10 yıl sonra Netflix'te hit olmuştu (Lionsgate Films)
Dwayne Johnson'ın (sağdaki) unutulan filmi Muhbir (Snitch) 10 yıl sonra Netflix'te hit olmuştu (Lionsgate Films)
TT

Fotoğrafları sızan Hollywood yıldızı: Lanet olsun, yakalandık

Dwayne Johnson'ın (sağdaki) unutulan filmi Muhbir (Snitch) 10 yıl sonra Netflix'te hit olmuştu (Lionsgate Films)
Dwayne Johnson'ın (sağdaki) unutulan filmi Muhbir (Snitch) 10 yıl sonra Netflix'te hit olmuştu (Lionsgate Films)

Disney'in 2016 yapımı hit animasyon macerasının merakla beklenen devam filmi Moana 2 eleştirmenler tarafından pek de iyi karşılanmazken canlı çekim film için de hazırlıklar sürüyor. 

Seslendirdiği Maui karakterini bizzat canlandırmaya hazırlanan Dwayne Johnson, ikinci filmin tanıtımı için verdiği röportajda bir itirafta bulundu.

The Rock (Kaya) lakaplı oyuncu, canlı çekim filmin setinden sızan fotoğraflarla başlayan tartışmayı sonlandırdı. 

Kendi kaslarının şekil değiştiren yarı tanrıyı canlandırmakta yetersiz kaldığını kabul ederek "Giymesi uzun süren bir kıyafet var. 'Vücut yapmışsın' dediğin için çok mutluyum. Bu onu fark edemediğin anlamına geliyor" dedi. 

Set fotoğraflarının sızması hakkında da şöyle konuştu:

Dışarıda çekim yaptık ve fotoğraflar gün yüzüne çıktığında 'Lanet olsun, yakalandık' dedim. Paparaziler gelmesin diye duvarlar örmüştük ama teknelerle gelip fotoğrafları çektiler.

Canlı çekim Moana filminin 2026 yazında vizyona girmesi bekleniyor. 

Halihazırda canlı olarak yeniden çekilen Moana, Antik Polinezya'da geçiyordu ve izleyicileri, yerel bir şefin güçlü kızı Moana ve Maui'yle tanıştırıyordu.

Dünya çapında 687 milyon dolar hasılat elde eden ilk film, araştırma şirketi Nielsen'in verilerine göre 2023'te tüm platformlarda en çok izlenen yapım olmuştu.

Devam filmi, kendini usta bir kaşif olarak kanıtlamaya çalışan ve atalarından kendisine rehberlik etmesi için beklenmedik bir çağrı alan Moana'nın, Okyanusya'nın uçsuz bucaksız, tehlikeli denizlerine giderek yeni bir maceraya atılmasını anlatıyor.

Yeni animasyonda hikaye, üç yıl sonrasına taşınıyor ve yapıma ismini veren ana karakteri yine Auli'i Cravalho seslendirirken Johnson da Maui rolüyle geri dönüyor.

Dünyanın pek çok yerinde 27 Kasım'da vizyona giren Moana 2, birbirinden güçlü rakipleri geride bırakarak 2024 için ön satış rekorunu kırsa da eleştirmenleri hayal kırıklığına uğrattı.

Moana 2, Türkiye sinemalarınaysa bugün geldi. 

Independent Türkçe, Variety, Stuff