Yeni araştırmaya göre birlikte yaşamayan yaşlı çiftler daha mutlu

Ayrı yaşayan ama birliktelik sürdüren daha yaşlı insanların ruh sağlığı, bekar olanlardan daha iyi gibi görünüyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yeni araştırmaya göre birlikte yaşamayan yaşlı çiftler daha mutlu

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni bir araştırma, 60 yaş ve üzerindeki çiftlerin birlikte yaşamaktansa "ayrı yaşayarak birliktelik sürdürdüklerinde" daha mutlu olduğunu öne sürüyor.

Türünün en büyüğü olan ancak henüz yayımlanmayan araştırma, 400 bin haneyi ya da yaklaşık 100 bin kişiyi kapsayan Birleşik Krallık (BK) Hane Halkı Boylamsal Çalışması'nın (UK Household Longitudinal Study) verilerini analiz etti. Araştırmacılar, bu gruptan 60 yaş ve üzerindekilerin ilişki ve ruh sağlıklarını 2011'le 2023 arasında takip etti.

Araştırmacılar, çiftlerin özellikle bekarlık, evlilik, birlikte yaşama ve "ayrı yaşayarak birliktelik sürdürme" yani LAT (living apart together) ilişkide olma durumlarına göre ruh sağlıklarının nasıl değiştiğini inceledi.

Daha sonra LAT ilişkilere başlama ve son verme durumlarını inceleyerek evlilik ve birlikte yaşamakla karşılaştırarak daha yaşlı yetişkinlerin ruh sağlıklarıyla aradaki bağlantıyı değerlendirdiler.

Daha genç çiftler için birlikte yaşamamak çoğunlukla ev maliyetini karşılayamamakla ilgili olsa da araştırmacılar daha yaşlı yetişkinler için bunun "uzun vadeli bir düzenleme" olduğunu gözlemledi.

Anket, Birleşik Krallık'ta LAT ilişkilerin yaygınlığının daha yaşlı yetişkinlerde yüzde 3 ila 4 olduğunu ve bu oranın ABD, Hollanda ve Kanada gibi diğer Batı ülkeleriyle kıyaslanabilecek seviyede olduğu tespit etti.

Bekar olan daha yaşlı kadınlarda, LAT ilişkiye başlamak evlilik veya birlikte yaşamaktan 10 kat, daha yaşlı erkeklerdeyse evlilikten neredeyse 10, birlikte yaşamaktan da yaklaşık 20 kat daha yaygın.

Araştırmacılar, daha yaşlı yetişkinlerin ayrı yaşayıp birlikte olduğu zaman, bekar olduğu zamana kıyasla daha iyi bir ruh sağlığı olduğunu ortaya koydu.

60 yaş ve üzeri kişilerde partner bulmak ruh sağlığını biraz daha iyileştirse de araştırmacılar, LAT ilişkilerde ayrılığının boşanma veya birlikte yaşamaya son vermeye kıyasla daha az ruh sağlığı riski olabileceğini belirtiyor.

Araştırmada "LAT ilişkilerden vazgeçmek ruh sağlığında birlikte yaşamaya ve evliliğe son vermekten daha az olumsuz etkiye yol açıyor" dendi.

Çalışma, daha yaşlı erkeklerde de kadınlarda da bunun benzer ruhsal sağlık yararları olduğuna dikkat çekiyor.

LAT ilişkilere başlayan daha yaşlı bekarların ruh sağlığı iyileşirken LAT ilişkilerden bekarlığa geçenlerin ruh sağlığında gerileme oluyor.

Araştırmacılar, bulguların LAT ilişkilerin yaşlılıkta önemli bir "cinsiyet-eşitlikçi" aile birliği biçimi olduğunu gösterdiğini söyledi.

Araştırma, evliliğin erkeklerin ruh sağlığı üzerinde kadınlara kıyasla daha olumlu bir etkisi olduğunu gösteren önceki bulguları da doğruluyor.

Çalışmada, daha yaşlı yetişkinlerdeki ilişki yapılarının daha fazla araştırılması gerektiği vurgulanıyor.

Independent Türkçe



Devasa kara delik galaksiyi yutarak uykuya geçti

Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrenin erken dönemlerindeki kara deliklerin kısa süren aşırı hızlı büyüme dönemlerinin ardından uzun süren uyku dönemlerinden geçtiğini ortaya koyuyor (NASA)
Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrenin erken dönemlerindeki kara deliklerin kısa süren aşırı hızlı büyüme dönemlerinin ardından uzun süren uyku dönemlerinden geçtiğini ortaya koyuyor (NASA)
TT

Devasa kara delik galaksiyi yutarak uykuya geçti

Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrenin erken dönemlerindeki kara deliklerin kısa süren aşırı hızlı büyüme dönemlerinin ardından uzun süren uyku dönemlerinden geçtiğini ortaya koyuyor (NASA)
Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrenin erken dönemlerindeki kara deliklerin kısa süren aşırı hızlı büyüme dönemlerinin ardından uzun süren uyku dönemlerinden geçtiğini ortaya koyuyor (NASA)

Bilim insanlarına göre devasa bir kara delik uykuya dalacak kadar çok yemiş.

Araştırmacılar, kara deliğin etrafındaki galaksiden çok fazla kütle yutarak uyku haline geçtiğini söyledi.

Bunun sonucunda kara delik, Güneş'in yaklaşık 400 milyon katı gibi devasa bir kütleye ulaştı. Devasa boyutu, ev sahibi galaksisinin büyük bir kısmını oluşturduğunu gösteriyor. Oran genellikle yüzde 0,1 olduğu halde bu kara delik, galaksinin kütlesinin yüzde 40'ını temsil ediyor.

Muazzam büyüklüğü, evrenin çok uzak bir noktasından tespit edilmesini sağladı ve kara deliğin kozmosun ilk zamanlarından geldiği anlaşıldı. Bu kara delik, evrenin sadece 800 milyon yaşında olduğu bir dönemde gözlemlendi.

Ancak kara delik, devasa boyutuna rağmen yemeyi artık büyük ölçüde bıraktı. Halihazırda etrafındaki galaksiyi kendi teorik sınırının sadece yüzde biri oranında yutuyor.

Bu da kara deliklerin gelişim süreçleri hakkında yanılmış olabileceğimize işaret ediyor: Evrenin bu kadar erken dönemlerinden gelen bir kara deliğin bu kadar büyük olup bu kadar yavaş genişleyebileceği daha önce düşünülmemişti. Araştırmacılar, en olası açıklamanın kara deliklerin hızla büyüyüp uykuya daldığı dönemlerden geçmesi olduğuna inanıyor.

Cambridge Kavli Kozmoloji Enstitüsü'nden başyazar Ignas Juodžbalis "Bu kara delik uykuda olsa da muazzam boyutu onu tespit etmemizi mümkün kıldı" dedi.

Kara deliğin uyku hali, ev sahibi galaksinin kütlesi hakkında da bilgi edinmemizi sağladı. Evrenin erken dönemi, görece küçük galaksilerde bile bazı canavarlar üretmeyi başarmış.

Bulguları açıklayan A dormant overmassive black hole in the early Universe (Evrenin erken dönemlerinde uyuyan bir aşırı kütleli kara delik) başlıklı makale Nature'da yayımlandı.

Independent Türkçe