Sabah kahvesi için en kötü vakit belirlendi

Bazı uzmanlar, kahve içmenin mevsimsel depresyona iyi geldiğini düşünüyor (Unsplash)
Bazı uzmanlar, kahve içmenin mevsimsel depresyona iyi geldiğini düşünüyor (Unsplash)
TT

Sabah kahvesi için en kötü vakit belirlendi

Bazı uzmanlar, kahve içmenin mevsimsel depresyona iyi geldiğini düşünüyor (Unsplash)
Bazı uzmanlar, kahve içmenin mevsimsel depresyona iyi geldiğini düşünüyor (Unsplash)

Pek çok kişinin sabah uyanır uyanmaz yaptığı ilk iş, kendine bir kahve hazırlamak oluyor. 

Yalnızca Birleşik Krallık'ta her gün 98 milyon bardak kahve içildiği tahmin ediliyor. 

Uykuyu açması, zindelik vermesi, fiziksel performansı ve problem çözme yetilerini artırması gibi etkileri bazıları için vazgeçilmez.

Peki dünyanın en yaygın kullanılan psikoaktif uyarıcısı sabahları ne zaman tüketilmeli?

Bath Üniversitesi'nde Metabolizma Fizyolojisi üzerine dersler veren James Betts, bu soruyu yanıtlamak üzere araştırmalar yaptı. 

Pek de iyi uyunmamış bir gecenin ardından sert kahve içmenin kan şekerinin dengelenmesinde sorunlar yaratacağını söylüyor:

Zayıf bir uykunun ardından kahvaltı yapmadan önce kahve içerseniz bu, yüksek glikoz ve ensülin yanıtına yol açar. Yani insanlar metabolik kontrolü kaybeder. Başka bir ifadeyle vücudunuzun kahvaltıyı işleme kabiliyetine zorluk çıkarır.

Şeker seviyelerinin bir anda bu kadar değişmesi de tip 2 diyabet ve kalp hastalığı riskini artırıyor. 

Betts'in buna karşı önerisi şu:

Kahvaltıdan sonra sindirimi tamamlayıp besinleri emdikten sonra kahve içmek daha güvenli.

Betts spor öncesi kahve içeceklere de egzersizden 45-60 dakika öncesini işaret ediyor:

Etkisinin zirve yapması o kadar süre alabilir.

Başka bilim insanları da sabah ilk iş olarak kahve içmenin risk oluşturabildiğini ortaya koyuyor. 

Araştırmalar, kafeinin idrar söktürücü etkisi olduğunu gösteriyor. Diğer bir deyişle kahve tüketimi daha fazla idrara çıkmaya neden oluyor. Bu yüzden uzmanlar, sabah kahve içmeden önce bir bardak suyla başlamanın daha iyi olabileceği görüşünde.

Kahveyle ilgili bir diğer olumsuz etki de stres hormonu diye de bilinen kortizolün salınmasına neden olması. Yani kahve, insanlar uyandığında zaten en yüksek seviyeye ulaşan kortizol üretimini uyarabilir.

Bu da sabah uyandıktan sonra kortizolün düştüğü anlara kadar beklemenin daha iyi olabileceği anlamına geliyor.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, IFL Science



NASA, uzayda mahsur kalan iki astronotun dönüşünü yine erteledi

Butch Wilmore ve Suni Williams (NASA)
Butch Wilmore ve Suni Williams (NASA)
TT

NASA, uzayda mahsur kalan iki astronotun dönüşünü yine erteledi

Butch Wilmore ve Suni Williams (NASA)
Butch Wilmore ve Suni Williams (NASA)

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda aylardır mahsur kalan iki astronotunun dönüşünün daha da ertelenerek en erken mart sonunda gerçekleşeceğini salı günü duyurdu.

Butch Wilmore ve Sunita Williams, Boeing'in uzay istasyonuna gerçekleştirdiği ilk uçuşun mürettebatı olarak 5 Haziran 2024'te 8 günlük bir görev için havalanmıştı. Bu görev halihazırda 8 ayı aşmış durumda.

Astronotların uçtuğu Starliner uzay aracı, fırlatma öncesinde, sırasında ve sonrasında sorun yaşadığı için NASA onları ilk planlandığının aksine eve döndürmeme kararı almıştı.

SpaceX'in bir kurtarma görevinde sorun çıkmış ve Elon Musk'ın şirketi eylülde Falcon 9 roketlerini geçici süreliğine yere indirmek zorunda kalmıştı.

Başlangıçta yeni mürettebatı uçurmak için farklı bir SpaceX kapsülü düşünülmüştü ancak NASA, en iyi seçeneğin yeni aracı beklemek olduğuna karar vermişti.

SpaceX, diğer mürettebatı taşıyacak yeni bir kapsül hazırlamak için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu belirtmişti.

Wilmore ve Williams'ın geri dönüş yolculuğunu gerçekleştirebilmesi için uzay istasyonuna yeni bir mürettebatın gitmesi gerekiyor. NASA, salı günü astronotların ancak "tesiste devam eden bilimsel çalışma ve bakım işlemlerinde daha iyi bir geçiş" için öğrenilen bilgilerin yeni gelen mürettebatla paylaşılmasını sağlayacak "devir teslim döneminden" sonra ayrılabileceğini söyledi.

NASA, son program değişikliğinin ekiplere ocak ayının başlarında SpaceX Florida tesisine varacak "yeni Dragon uzay aracının işlemlerini tamamlamak" için daha fazla zaman tanıdığını söyledi. NASA'nın ticari mürettebat programının yöneticisi Steve Stich, "Yeni bir uzay aracının üretimi, montajı, test edilmesi ve son entegrasyonu, ayrıntılara büyük özen göstermeyi gerektiren zahmetli bir iş" dedi.

Mahsur kalan astronotların daha önce şubat sonuna kadar dönmesi bekleniyordu. Son değişiklik, yerlerine geçecek astronotların "en erken Mart 2025 sonunda" uzay istasyonuna doğru kalkışa geçmesi anlamına geliyor.

Stich "SpaceX ekibinin, görevlerimizi desteklemek üzere sıkı bir şekilde Dragon filosunu genişletmek için çalışmasını ve birlikte yeni kapsülün uçuşa hazır hale getirilmesi amacıyla çalışırken istasyon programının ve sefer ekiplerinin esnekliğini takdir ediyoruz" dedi.

Independent Türkçe