Sabah kahvesi için en kötü vakit belirlendi

Bazı uzmanlar, kahve içmenin mevsimsel depresyona iyi geldiğini düşünüyor (Unsplash)
Bazı uzmanlar, kahve içmenin mevsimsel depresyona iyi geldiğini düşünüyor (Unsplash)
TT

Sabah kahvesi için en kötü vakit belirlendi

Bazı uzmanlar, kahve içmenin mevsimsel depresyona iyi geldiğini düşünüyor (Unsplash)
Bazı uzmanlar, kahve içmenin mevsimsel depresyona iyi geldiğini düşünüyor (Unsplash)

Pek çok kişinin sabah uyanır uyanmaz yaptığı ilk iş, kendine bir kahve hazırlamak oluyor. 

Yalnızca Birleşik Krallık'ta her gün 98 milyon bardak kahve içildiği tahmin ediliyor. 

Uykuyu açması, zindelik vermesi, fiziksel performansı ve problem çözme yetilerini artırması gibi etkileri bazıları için vazgeçilmez.

Peki dünyanın en yaygın kullanılan psikoaktif uyarıcısı sabahları ne zaman tüketilmeli?

Bath Üniversitesi'nde Metabolizma Fizyolojisi üzerine dersler veren James Betts, bu soruyu yanıtlamak üzere araştırmalar yaptı. 

Pek de iyi uyunmamış bir gecenin ardından sert kahve içmenin kan şekerinin dengelenmesinde sorunlar yaratacağını söylüyor:

Zayıf bir uykunun ardından kahvaltı yapmadan önce kahve içerseniz bu, yüksek glikoz ve ensülin yanıtına yol açar. Yani insanlar metabolik kontrolü kaybeder. Başka bir ifadeyle vücudunuzun kahvaltıyı işleme kabiliyetine zorluk çıkarır.

Şeker seviyelerinin bir anda bu kadar değişmesi de tip 2 diyabet ve kalp hastalığı riskini artırıyor. 

Betts'in buna karşı önerisi şu:

Kahvaltıdan sonra sindirimi tamamlayıp besinleri emdikten sonra kahve içmek daha güvenli.

Betts spor öncesi kahve içeceklere de egzersizden 45-60 dakika öncesini işaret ediyor:

Etkisinin zirve yapması o kadar süre alabilir.

Başka bilim insanları da sabah ilk iş olarak kahve içmenin risk oluşturabildiğini ortaya koyuyor. 

Araştırmalar, kafeinin idrar söktürücü etkisi olduğunu gösteriyor. Diğer bir deyişle kahve tüketimi daha fazla idrara çıkmaya neden oluyor. Bu yüzden uzmanlar, sabah kahve içmeden önce bir bardak suyla başlamanın daha iyi olabileceği görüşünde.

Kahveyle ilgili bir diğer olumsuz etki de stres hormonu diye de bilinen kortizolün salınmasına neden olması. Yani kahve, insanlar uyandığında zaten en yüksek seviyeye ulaşan kortizol üretimini uyarabilir.

Bu da sabah uyandıktan sonra kortizolün düştüğü anlara kadar beklemenin daha iyi olabileceği anlamına geliyor.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, IFL Science



"Yazılmış en iyi kitaptan uyarlanan" dizi başyapıt ilan edildi

Yüzyıllık Yalnızlık'ta Aureliano Buendía'yı canlandıran 39 yaşındaki Claudio Cataño, Amazon Prime Video'nın Kirli Kıskançlık (Cochina envidia) dizisiyle de tanınıyor (Netflix)
Yüzyıllık Yalnızlık'ta Aureliano Buendía'yı canlandıran 39 yaşındaki Claudio Cataño, Amazon Prime Video'nın Kirli Kıskançlık (Cochina envidia) dizisiyle de tanınıyor (Netflix)
TT

"Yazılmış en iyi kitaptan uyarlanan" dizi başyapıt ilan edildi

Yüzyıllık Yalnızlık'ta Aureliano Buendía'yı canlandıran 39 yaşındaki Claudio Cataño, Amazon Prime Video'nın Kirli Kıskançlık (Cochina envidia) dizisiyle de tanınıyor (Netflix)
Yüzyıllık Yalnızlık'ta Aureliano Buendía'yı canlandıran 39 yaşındaki Claudio Cataño, Amazon Prime Video'nın Kirli Kıskançlık (Cochina envidia) dizisiyle de tanınıyor (Netflix)

Netflix aboneleri, edebiyat tarihinin en büyük eserlerinden biri kabul edilen bir kitaptan uyarlanan dönem dizisine hayran kaldı. 

Aralık 2024'te platformda yayına giren Yüzyıllık Yalnızlık (Cien años de soledad), Buendía ailesinin kuşaklar boyu süren hikayesini konu alıyor. Kendi kaderlerinden ve geçmişlerinden kaçamayan ailenin dramı, görkemli bir anlatımla ekrana taşınıyor.

"Ekrana uyarlanamaz" deniyordu

Kolombiya yapımı 8 bölümlük dizi, Gabriel García Márquez'in 1967'de yayımlanan ve bugüne dek dünya çapında 50 milyon kopya satan aynı adlı romanından uyarlandı. 40'tan fazla dile çevrilen bu başyapıtın, yıllardır "ekrana uyarlanamayacağı" düşünülüyordu. Bu nedenle dizi, yayın devinin Latin Amerika'daki en iddialı projelerinden biri olarak öne çıkıyor.

Hikayenin merkezinde, kuzeni Úrsula'yla evlenmek için ailesinin yaşadığı köyü terk eden José Arcadio Buendía yer alıyor. Yeni bir yurt arayışı onu, kurucusu olduğu efsanevi Macondo kasabasına götürüyor. Ancak bu kasaba, sakinlerini 100 yıl sürecek bir yalnızlığa mahkum eden korkunç bir lanetin gölgesinde varlığını sürdürüyor.

Dizide José ve Úrsula karakterlerini Diego Vásquez'le Marleyda Soto canlandırıyor. Oyuncu kadrosunda ayrıca Édgar Vittorino, Claudio Cataño, Loren Sofía ve Akima gibi isimler de yer alıyor.

Netflix izleyicileri diziyi adeta "nefes kesici" ve "gerçek bir başyapıt" diye tanımlıyor. Bir kullanıcı, "Yüzyıllık Yalnızlık'ın Netflix uyarlaması sadece büyüleyici değil, aynı zamanda kalbinize işliyor" ifadelerini kullanırken, görselliğin ve oyunculukların "şiir gibi" olduğunu belirtiyor. 

"Tam anlamıyla bir başyapıt"

Bir başka izleyici, "Normalde kitap uyarlamalarından hoşlanmam ama Netflix'in Yüzyıllık Yalnızlık dizisi tam anlamıyla bir başyapıt. Görsellik muazzam, sinematografi etkileyici, oyunculuklar harika. Büyülü gerçekçiliği ekrana taşımak kolay değildir ama Netflix bunu başarmış" diyerek övgüsünü dile getirdi.

Reddit'te görüşlerini paylaşan bir başka izleyici ise "Gerçekten çok sevdim. Dizide sihri korurken anlatıyı ayakları yere basan bir gerçekliğe de oturtmayı başarmışlar" ifadelerini kullandı.

Roman, tüm zamanların en iyi 4. kitabı seçilmiş, Goodreads'in 20. yüzyılın en iyi romanları listesinde de kendine yer bulmuştu. Bir Reddit kullanıcısı kitabı "şimdiye kadar okuduğu en iyi eser" diye tanımladı. 

Yıldız isim "hayatımı kurtaran kitap" demişti

Ünlü oyuncu Emma Thompson da Yüzyıllık Yalnızlık'ın babasını kaybettiği dönemde hayatını kurtaran kitap olduğunu söylemişti.

Oprah Winfrey'nin O dergisine konuşan Thompson, "Babam öldükten sonra hayatımı kurtaran kitap Gabriel García Márquez'in Yüzyıllık Yalnızlık'ıydı. Bence kitaplar da insanlar gibidir; tam da ihtiyaç duyduğunuz anda hayatınıza girerler" demişti.

Independent Türkçe, Mirror, Express