İklim değişikliği soğuk hava kaynaklı ölümleri artırıyor

Araştırmacılar, soğuk havaya bağlı ölümlerin sayısının son yıllarda iki kattan fazla arttığını söylüyor

ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
TT

İklim değişikliği soğuk hava kaynaklı ölümleri artırıyor

ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)

Yeni bir araştırmaya göre, büyük kısmı mevsimin en soğuk havalarından bazılarına hazırlanan ABD'de soğuğa bağlı ölümlerin sayısı 1990'ların sonlarından bu yana artıyor.

Verilere göre soğuk havaya bağlı ölümler 1999'la 2022 arasında iki kattan fazla artarken, en büyük artış 31 kişinin öldüğü 2016'dan sonra gerçekleşti.

Araştırmanın lideri Michael Liu, perşembe günkü sosyal medya gönderisinde, "Küresel ısınma bağlamında haklı olarak sıcaklığa odaklanılıyor ve birçok çalışma sıcaklığa bağlı ölümlerde büyük artışlar olduğunu açığa çıkardı. Bununla birlikte, iklim değişikliğinin daha aşırı kış olaylarıyla da ilişkili olduğuna dair yeni kanıtlar ortaya çıkıyor" diye açıkladı.

Sözkonusu bulgular cuma günü JAMA Network adlı akademik dergide yayımlandı.

Yazarlar, soğuğun altta yatan ya da katkıda bulunan bir neden olarak kaydedildiği ölüm belgelerini analiz etmek için Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nden alınan verileri kullandı. 1999'la 2022 arasındaki 63 milyondan fazla ölümün 40 binden fazlasında altta yatan veya katkıda bulunan neden olarak soğuk yer alıyor.

Araştırmacılar, veri eksikliği nedeniyle ölümlerin eksik sayılmış olabileceğini belirtti.

Araştırmaya dahil edilen yıllar arasında soğuğa bağlı ölüm oranlarında yıllık yüzde 3,4'lük bir artış vardı. Soğuğa bağlı ölümlerde erkeklerin oranı kadınlara kıyasla daha fazla.

Liu, neredeyse tüm gruplarda önemli artışlar görülse de ölümlerin siyah, Amerikan Yerlisi ve Alaska Yerlisi yetişkinler ve 75 yaş üstü kişiler arasında en yüksek olduğunu belirtti. Yaşlı yetişkinlerin kronik rahatsızlıkların yaygınlığı ve vücut ısısını sabit tutma becerilerinin sınırlılığı nedeniyle daha savunmasız olduğunu belirten araştırmacılar, siyahlar, Amerikan Yerlileri ve Alaska Yerlileri için yapısal risk faktörlerinden bahsetti.

Araştırmacılara göre bu artış, halk sağlığı müdahalelerini ve savunmasız nüfuslar için ısınma merkezlerine erişimin iyileştirilmesini gerektiriyor.

Çevre Koruma Ajansı'na göre, son yıllarda ABD'de kış aylarındaki ölüm oranları kış dışı aylara kıyasla yüzde 8 ila 12 daha fazla. Ölüm oranları genellikle kırsal bölgelerde daha yüksek.

Liu, "Bu bulgular küresel ısınmanın aciliyetini ve sağlık üzerindeki etkilerini hafif göstermemeli, aksine toplumlarımızı ve savunmasız nüfusları bu kış mevsiminde soğuğa maruz kalmaktan korumayı da (örneğin ısınma merkezlerine erişim) unutmamamız gerektiğini hatırlatmalı" dedi.

Evsizlik ve madde bağımlılığı gibi diğer faktörlerin yanı sıra, iklim değişikliğinin tetiklediği ekstrem kış hava olaylarının daha sık görülmesi de bu artışta muhtemel bir katalizör olabilir.

bhn
Yetkililer bu hafta Maine'de 911'i arayarak uzuvlarının donduğunu söyleyen bir yürüyüşçüyü kurtardı. Soğuğa bağlı ilk ölümlerden bazıları Maryland'de bildirildi (New Hampshire Fish and Game)

İklim değişikliği nedeniyle kışlar ısınırken, aynı zamanda daha fazla aşırı soğuk görülüyor.

Bu bulgular, mevsimin soğukla bağlantılı ilk ölümlerinin yaşandığı bir dönemde ortaya çıktı. Perşembe günü Maine'de 28 yaşındaki bir adam 911'i arayarak uzuvlarının donduğunu söyledikten sonra kurtarıldı.

Yaklaşık son iki yılın en soğuk havası bu hafta sonu ABD'nin doğusuna ve kuzeydoğusuna yerleşirken New York'ta Mavi Kod verildi. Bu, akşam 4'le sabah 8 arasında sıcaklığın 0 derece ya da altına düşmesi halinde devreye sokuluyor.

Independent Türkçe



Carl Frampton, Oleksandr Usyk'e yenilen Tyson Fury'nin kilosunu eleştirdi

Tyson Fury, 7 ayda ikinci kez Oleksandr Usyk'e mağlup oldu (Reuters)
Tyson Fury, 7 ayda ikinci kez Oleksandr Usyk'e mağlup oldu (Reuters)
TT

Carl Frampton, Oleksandr Usyk'e yenilen Tyson Fury'nin kilosunu eleştirdi

Tyson Fury, 7 ayda ikinci kez Oleksandr Usyk'e mağlup oldu (Reuters)
Tyson Fury, 7 ayda ikinci kez Oleksandr Usyk'e mağlup oldu (Reuters)

Carl Frampton, cumartesi günü "Çingene Kral"ı yenen Oleksandr Usyk'le rövanş maçında 127 kilo çıkan Tyson Fury'nin "gülünç" göründüğünü söyledi.

Usyk, Fury'yi Riyad'da alt ettikten 7 ay sonra, Suudi başkentinde yine aynı sonuçla birleşik ağırsıklet unvanlarını korumuştu.

Hatta Ukraynalı sporcu, mayıstaki bölünmüş kararın ardından skor kartlarında üç hakemden de 116-112 alarak Britanyalıyı bu sefer daha da kolay yenmişti.

Fury, rövanş maçında saldırgan bir tutum sergilemeyi vaat etmişti ve 127 kiloyla kariyerinin en heybetli döneminde olması bu iddiayı destekliyor gibiydi. Ancak 36 yaşındaki Fury, cüssesini eski şampiyondan 25 kilo daha zayıf olan 37 yaşındaki Usyk'i alt etmek için etkin bir şekilde kullanmayı başaramamıştı.

Eski dünya şampiyonu Frampton, salı günü (24 Aralık) Talksport'a "Bence dövüşte daha saldırgan olmalıydı" dedi.

Boyu ve oraya çıktığı kiloyla beni hayal kırıklrığına uğrattı. Dürüst olmak gerekirse gülünç görünüyordu. Sanırım bu kadar ağır olduğu için bunu taşımakta daha çok zorlandı ve fark biraz erken açıldı çünkü çok iriydi. Bence bu onun için bir sorundu, gerçekten. Fury sıkı çalışıyor, sık sık karşılıklı antrenman yaptığını biliyorum ama ne yiyor? Ne kadar kalori alıyor? Bakın, insanlar birbirinden farklıdır. Bazı insanların vücutları güzeldir ve kolayca forma girip kas yaparlar, bazılarınınsa atletik fizikleri falan vardır. Ama her gün iki kez sıkı idman yaparken, ağırlık kaldırıp koşarken, karşılıklı antrenman ve diğer her şeyi yaparken nasıl öyle görünebilirsin bilmiyorum.

Fury'nin dövüş ilerledikçe (belki de kilosu yüzünden) güçten düştüğü iddiası hakemlerin skor kartlarıyla desteklenmişti. Hakemlerden biri Usyk'e (toplam 12 raunttan) son 7 raundu verirken diğer ikisi de Ukraynalı'ya son 7 raunttan 6'sını vermişti.

Fury ve organizatörü Frank Warren puanlamayı eleştirmişti. Indy Sport, son 7 raundun ikisini Fury'ye verdiği halde biz de hakemlerle aynı skora ulaştık: 116-112.
Independent Türkçe