Kanserli hücreleri normale çevirebilen teknoloji geliştirildi

Kanser tedavisinde devrim yaratma potansiyeline sahip

Bilim insanları kanserli hücreleri eski haline çevirerek tedavinin yan etkilerini azaltmayı umuyor (Unsplash)
Bilim insanları kanserli hücreleri eski haline çevirerek tedavinin yan etkilerini azaltmayı umuyor (Unsplash)
TT

Kanserli hücreleri normale çevirebilen teknoloji geliştirildi

Bilim insanları kanserli hücreleri eski haline çevirerek tedavinin yan etkilerini azaltmayı umuyor (Unsplash)
Bilim insanları kanserli hücreleri eski haline çevirerek tedavinin yan etkilerini azaltmayı umuyor (Unsplash)

Kanserli hücreleri sağlıklı hallerine geri çevirebilen bir yöntem geliştirildi. Hayvan deneylerinde başarılı sonuç elde eden bilim insanları, mevcut tedavilerde ortaya çıkan yan etkileri azaltmayı umuyor.

Kemoterapi gibi mevcut kanser tedavilerinde, tümör hücreleri öldürülerek hastalık kontrol altına alınıyor. 

Ancak bu süreçte sağlıklı hücrelerin de zarar görmesi, sancılı bir tedaviye neden oluyor. Başarıya ulaşılması durumunda kanser tedavi edildiği ve hastanın hayatı kurtulduğu için yöntem uygulanmaya devam ediyor.

Bilim insanları hastaya zarar vermeyecek etkili bir yöntem bulmaya çalışırken, kanserli hücrelerin eski haline dönüştürülmesi fikri son yıllarda gittikçe ilgi çekiyor. 

Daha önceki araştırmalarda lösemi ve meme kanseri gibi hastalıklarda kanserli hücreyi dönüştürmenin mümkün olduğu görülmüş ancak hangi gen veya proteinlerin bunu sağladığı saptanamamıştı.

Sürecin tam olarak nasıl işlediğinin anlaşılamaması, bilim insanlarının tedaviyi geliştirmesi önünde engel teşkil ediyordu. 

Kore İleri Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nden araştırmacılar, kalın bağırsak kanserindeki hastalıklı hücreleri, normale çevirebilen yeni bir teknoloji geliştirdi. 

Normal hücre gelişiminin gen ağını içeren bir dijital model kullanan ekip, bağırsak duvarındaki hücrelerin değişmesini sağlayan bazı molekülleri tespit etti.

Modelde bu düzenleyicileri baskılayarak hücrelerin normale yakın bir duruma geri dönmelerini sağladılar. Bu sayede herhangi bir hücre zarar görmeden kanser ortadan kaldırıldı. 

Bulguları farelerde de test eden ekip, başarılı sonuçlar elde ettiklerini aktarıyor. 

Araştırmacılar dijital model sayesinde, fare beyinlerinin hipokampus bölgesindeki hücre dönüşümünü sağlayan 4 ana düzenleyiciyi de saptadı. Bu bulgu, beyin kanserinin yayılmasını inceleyip tersine çevirme çalışmalarına katkı sağlama potansiyeli taşıyor. 

Ayrıca yeni teknoloji, diğer kanserlerdeki hücrelerin değişim sürecini daha iyi anlayıp tedavi etme yolunda sistematik bir yol haritası çizme imkanı sunuyor. 

Hakemli dergi Advanced Science'ta yayımlanan çalışmaya liderlik eden Kwang-Hyun Cho "Kanserli hücrelerin tekrar normal hücrelere dönüştürülebilmesi şaşırtıcı bir olgu" diyerek ekliyor:

Bu araştırma, kanserli hücrelerin normal hücrelere geri döndürerek yenilikçi bir tedavi konseptini ortaya koyuyor. Ayrıca normal hücrelerin değişme sürecinin sistematik analizi yoluyla, kanserin tersine çevrilmesi için hedeflerin belirlenmesine yönelik temel teknolojiyi de geliştiriyor.

Independent Türkçe, New Atlas, IFLScience, Advanced Science



Mozambik'te seçim kaosu: Ölü sayısı 250'yi geçti

Mozambik'te henüz olağanüstü hal ilan edilmedi (Reuters)
Mozambik'te henüz olağanüstü hal ilan edilmedi (Reuters)
TT

Mozambik'te seçim kaosu: Ölü sayısı 250'yi geçti

Mozambik'te henüz olağanüstü hal ilan edilmedi (Reuters)
Mozambik'te henüz olağanüstü hal ilan edilmedi (Reuters)

İktidardaki Mozambik Kurtuluş Cephesi'nin (FRELIMO) adayı Daniel Chapo'nun kazandığı cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından patlak veren şiddet olayları sürüyor.

Mozambik'te 9 Ekim'de düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimini, iktidardaki FRELIMO'nun adayı Chapo kazanmıştı.

İlk açıklanan sonuçlarda, oyların yüzde 71'ini alan Chapo'nun birinci olduğu, rakibi Podemos Partisi'nden Venancio Mondlane'in de oyların yüzde 20'sini alarak ikinci sırada kaldığı bildirilmişti. 

Seçimlerde ve oy sayım işleminde hile yapıldığını savunan muhalefet partileri, ülke çapında protesto çağrısında bulunmuştu. 

Anayasa Konseyi, 23 Aralık'taki açıklamasında, Chapo'nun 9 Ekim'deki seçimleri kazandığını teyit etmiş fakat oy oranını ilk sonuçlardan farklı olarak yüzde 71 yerine yüzde 65 şeklinde açıklamıştı. 

Bunun ardından protestolarda şiddet olayları yaşanmıştı. Mozambikli sivil toplum kuruluşu (STK) Platforma Decide'nin aktardığına göre polisle çatışmalar sonucu ölü sayısı 134'e yükseldi. 

Ekimdeki ilk protesto çağrısında da göstericiler polis ve askerlerle çatışmıştı. Bu olaylardaki can kayıplarıyla birlikte eylemlerde yaşamını yitirenlerin sayısı 250'yi geçti. 

Mozambikli insan hakları aktivisti Cidia Chissungo, ülkenin kaosa sürüklendiğini belirterek şunları söylüyor: 

Bu artık protesto bile değil. Bu toplumsal bir isyana dönüştü.

Nüfusu 35 milyona yaklaşan Doğu Afrika ülkesi, Portekiz'den bağımsızlığını 1975'te kazanmıştı. O tarihten bu yana ülkeyi yöneten FRELIMO, uzun süredir muhalefet tarafından yolsuzluk ve seçimlerde usulsüzlük yapmakla suçlanıyor. 

Washington merkezli Search for Common Ground adlı STK'nin Mozambik direktörü Hannah Danzinger da Silva, ekimdeki seçimlerin "bardağı taşıran son damla olduğunu" söylüyor.

Yüzde 24 oy oranıyla seçimi ikinci sırada tamamlayan Mondlane, asıl kazananın kendisi olduğunu savunuyor. Agresif açıklamalarıyla tanınan politikacı, seçim sonuçlarının ardından halkı ayaklanmaya çağırmıştı. Danzinger da Silva, Mondlane'nin polemikçi tavrının da şiddet olaylarını körüklediğini ileri sürüyor: 

Başlattığı şeyi artık kontrol edemiyor.

Mozambik Devlet Başkanı Filipe Nyusi, Mondlane ve Chapo'nun şiddet olaylarını sonlandırmak için toplantı düzenlemesini istemişti. Ancak iki siyasetçi de buna yanaşmıyor.

Chapo, 15 Ocak'ta yemin ederek göreve başlayacak. Fakat Mondlane yanlılarının bunu engellemek için farklı eylemler düzenleyebileceği bildiriliyor. 

Diğer yandan ülkedeki kaostan faydalanan çok sayıda mahkum da firar etti. Mozambik polisinin açıklamasına göre 33 mahkumun öldüğü ayaklanmada yaklaşık 6 bin suçlu hapishaneden kaçtı.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times