İnsanların 3,2 milyon yıl önce yaşayan akrabası Lucy ne kadar hızlı koşuyordu?

Aşil tendonu olmasa da iki ayak üstünde koşabildiği ortaya kondu

1 metreden biraz uzun olan Lucy'nin kalıntıları Etiyopya'da bulunmuştu (John Gurche/Cleveland Doğa Tarihi Müzesi)
1 metreden biraz uzun olan Lucy'nin kalıntıları Etiyopya'da bulunmuştu (John Gurche/Cleveland Doğa Tarihi Müzesi)
TT

İnsanların 3,2 milyon yıl önce yaşayan akrabası Lucy ne kadar hızlı koşuyordu?

1 metreden biraz uzun olan Lucy'nin kalıntıları Etiyopya'da bulunmuştu (John Gurche/Cleveland Doğa Tarihi Müzesi)
1 metreden biraz uzun olan Lucy'nin kalıntıları Etiyopya'da bulunmuştu (John Gurche/Cleveland Doğa Tarihi Müzesi)

İnsanların, yaklaşık 3,2 milyon yıl önce yaşamış akrabası Lucy'nin dik durarak koşabildiği ancak çok hızlı olmadığı ortaya çıktı. 

Hominin türü Australopithecus afarensis'in bilinen ilk örneği olan Lucy, 1974'te keşfedildiğinden beri modern insanların ataları hakkında bilim insanlarına kıymetli bilgiler veriyor. 

İskeleti son derece iyi korunmuş halde bulunan Lucy'nin içinde yer aldığı Australopithecus afarensis türü, 2,9 ila 3,9 milyon yıl önce Doğu Afrika'da yaşamıştı. 

Bu türü de kapsayan australopitesinlerin, yaklaşık 4 milyon yıl önce iki ayak üstünde yürüyebildiği biliniyor. 

Diğer yandan Lucy'nin vücudunun üst kısmının büyük, kollarının uzun ve bacaklarının kısa olmasından dolayı, bu türün modern insanlar gibi koşamadığı düşünülüyordu.

Bu düşünceyi test etmek isteyen bilim insanları, Lucy'nin iskelet ve kas anatomisinin modelini çıkardı ve simülasyonlarla koşma hızını inceledi. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de yayımlanan çalışmaya göre Lucy'nin maksimum koşma hızı saatte 18 kilometre civarındaydı. 

Bilim insanları bunun modern insanların kayda değer derecede gerisinde kaldığını söylüyor. Usain Bolt saatte 44 kilometre civarında hıza ulaşırken, ortalama bir amatör koşucunun sprint hızı saatte yaklaşık 22 kilometre.

Diğer yandan Lucy'nin, bacaklarında Aşil tendonları ve kısa kas lifleri olmamasına karşın iki ayak üzerinde bu hızda koşabilmesi önemli bir bulgu. 

Baldır kasını topuk kemiğine bağlayan Aşil tendonu, ayak bileğinin bükülmesini sağlayarak modern insanların hızla yürüyüp koşmasını mümkün kılıyor. 

Araştırmacılar, modele bu tendonu ve diğer ayak bileği kaslarını ekleyerek simülasyonlar yürüttü. Lucy'nin yine yavaş koştuğunu gözlemleyen ekip, bunu vücudunun daha küçük olmasına bağlıyor.

Bulgular, insanların da içinde yer aldığı homininlerin evriminde, Aşil tendonu ve baldırdaki bazı kasların daha iyi koşma becerisi sağlamak için özellikle geliştiğine işaret ediyor. Bilim insanları makalede şöyle yazıyor:

İnsanların vücut planındaki temel özellikler, gelişmiş koşu performansı için özel olarak evrimleşti.

Araştırmacılar, koşarken kolların ve gövdenin hareketini de hesaba katacak çalışmalarla, Lucy ve modern insanlar arasındaki farkların daha iyi anlaşılabileceğini söylüyor. 

Independent Türkçe, IFLScience, Live Science, Current Biology



Cannes'a Jennifer Lawrence damgası: 9 dakika ayakta alkışlandı

34 yaşındaki Amerikalı yıldız Jennifer Lawrence, sık sık kendi kuşağının en başarılı oyuncusu olarak gösteriliyor (Excellent Cadaver/Black Label Media/Sikelia Productions)
34 yaşındaki Amerikalı yıldız Jennifer Lawrence, sık sık kendi kuşağının en başarılı oyuncusu olarak gösteriliyor (Excellent Cadaver/Black Label Media/Sikelia Productions)
TT

Cannes'a Jennifer Lawrence damgası: 9 dakika ayakta alkışlandı

34 yaşındaki Amerikalı yıldız Jennifer Lawrence, sık sık kendi kuşağının en başarılı oyuncusu olarak gösteriliyor (Excellent Cadaver/Black Label Media/Sikelia Productions)
34 yaşındaki Amerikalı yıldız Jennifer Lawrence, sık sık kendi kuşağının en başarılı oyuncusu olarak gösteriliyor (Excellent Cadaver/Black Label Media/Sikelia Productions)

Jennifer Lawrence, dünya prömiyeri Cannes Film Festivali'nde yapılan yeni filmi Die, My Love'la izleyicileri büyüledi. Ünlü İskoç yönetmen Lynne Ramsay imzalı film, gösterimin ardından 9 dakika boyunca ayakta alkışlandı. Die, My Love, Cannes'da Altın Palmiye için yarışıyor.

Salondaki alkışlar sürerken, Ramsay duygularına hakim olamayarak kendi alkışını kısa kesip, "Vay canına. Çok etkilendim. Bu harika oyunculara teşekkür etmeliyim. Kendime gelmem lazım, birazdan görüşürüz" diyerek salonun koridorundan koşarak ayrıldı.

Die, My Love'ın yıldızları Lawrence ve Robert Pattinson, Cannes kırmızı halısında boy göstererek kameralara poz verdi. Filmin kadrosunda ayrıca LaKeith Stanfield, Sissy Spacek ve Nick Nolte de yer alıyor.

Ariana Harwicz'in 2017 tarihli romanından uyarlanan film, kırsal Amerika'da geçiyor ve doğum sonrası depresyonla baş etmeye çalışan evli bir kadını konu alıyor. Filmde Pattinson, kadının kocasını, Stanfield ise sevgilisini canlandırıyor.

"5. Oscar adaylığı olabilir"

Deadline'dan Damon Wise, Ramsay'nin filmi için "büyüleyici bir yapım, acımasız ama güzel bir hikaye" yorumunda bulundu. Wise'a göre, Jennifer Lawrence filmin yıldızıydı: 

Amerika, Jennifer Lawrence'ın ne kadar iyi bir oyuncu olduğunu çok iyi biliyor. Bu performans onun 5. Oscar adaylığı olabilir.

Yönetmen Lynne Ramsay de övgü aldı: 

Bu film, Ramsay'yi kariyerinde bambaşka bir noktaya taşıyabilir.

Guardian'dan Peter Bradshaw filme 5 üzerinden 4 yıldız verdi ve şu yorumu yaptı: 

Lawrence, eşinin sadakatsizliğiyle bipolar bozukluğu daha da ağırlaşan bir kadını canlandırırken müthiş bir performans sergiliyor. Ramsay'nin yönetimiyse son derece güçlü.

"Kariyerinin en iyilerinden"

BBC, filmi "Doğum sonrası depresyonu karanlık, yoğun ve zaman zaman kara mizahla ele alan bir yapım" diye tanımlarken, Jennifer Lawrence'ın performansını "kariyerinin en iyilerinden" diye nitelendirdi: 

Filmde birçok olay yaşanıyor ama aslında bir ruh hali filmi; baştan sona bir sinir krizi portresi. Klasik bir olay örgüsü bekleyenlere göre değil.

IndieWire da Lawrence'ı öne çıkaranlardan: 

Jennifer Lawrence, Lynne Ramsay'nin doğum sonrası depresyon ve cinsellik üzerine kurulu bu yoğun filminde zincirlerinden kurtulmuş gibi bir performans sergiliyor. Festivalin En İyi Kadın Oyuncu ödüllerinin aradığı performans tam da bu.

Daily Beast de benzer şekilde, oyuncunun ödül potansiyeline dikkat çekti: 

Jennifer Lawrence'ın Die My Love'daki hipnotize edici performansı o kadar iyi ki, onu yine Oscar sahnesinde görebiliriz.

2013'te Oscar'a uzanmıştı

Lawrence, 4 kez Oscar adaylığı elde etmiş, 2013'te Umut Işığım'la (Silver Linings Playbook) En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazanmıştı.

Die My Love, Lynne Ramsay'nin Enda Walsh ve Alice Burch'le birlikte kaleme aldığı senaryodan uyarlandı. 

Ramsay, Cannes'da ilk kez 1999 yapımı Sıçan Avcısı'yla (Ratcatcher) boy göstermişti. Daha sonra Kevin Hakkında Konuşmalıyız (We Need to Talk About Kevin) ve Morvern Callar gibi filmleriyle tanındı. Yönetmenin son filmi Hiçbir Zaman Burada Değildin (You Were Never Really Here) Cannes'da En İyi Senaryo ödülünü kazanmıştı.

Independent Türkçe, Deadline, Variety