Kürtaj yasağı sonrası terk edilen bebek vakalarında rekor artış

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Kürtaj yasağı sonrası terk edilen bebek vakalarında rekor artış

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

ABD'nin Teksas eyaletinde bu yıl en az 18 bebek terk edildi. Bu sayı 10 yıl önce eyalet genelinde terk edilen bebek sayısının iki katından fazla.

Washington Post'a göre bu yaygınlığın 2021'de yürürlüğe giren kürtaj kısıtlamalarıyla bağlantılı olduğu ve doğum öncesi bakıma erişimin zorluğunun da eklendiği düşünülüyor. Gazetenin haberine göre, ABD'de sağlık sigortasına erişimi olmayan kadınların en fazla bulunduğu eyalet Teksas.

Houston'da polis, bu yıl şehirde yaşanan 6 terk edilmiş bebek vakasının 4'ünde bir ebeveynin kimliğini tespit etmeyi başardı. Aralık ortası itibarıyla sadece bir kişiye, Guatemala'dan gelen 18 yaşındaki Everilda Cux-Ajtzalam'a, çocuk terk etme ağır suçu isnat edildi.

Cinsel eğitim bilgisinin sınırlı olduğunu öne süren kadın, bir akrabasının kendisine tecavüz ettiğini söyledi. İddia edilen olaydan ancak 7 ay sonra hamile olduğunu fark etmiş. Akrabası, The Post gazetesine verdiği röportajda suçu reddetti.

Savcılar, otoparkın güvenlik kamerası görüntülerinin göçmen genci bebeği doğururken ve daha sonra onu bir çöp konteynırına atarken gösterdiğini söyledi. Kadın, yetkililerin göçmenlere karşı sınırdışı işlemleri başlattığına dair duyduğu hikayeler nedeniyle kliniğe gitmeye cesaret edememiş.

Everilda, doğuma girdiğinde ve çocuk doğduğunda bebekle ne yapacağını bilmediğini söyledi. Kadın, eyaletin Güvenli Sığınak Yasası'ndan habersizdi. Bu yasa, ebeveynlere, zarar görmemiş yeni doğmuş bebeklerini 60 günlük olana kadar belirlenen yerlere kovuşturma korkusu olmadan teslim etme hakkı tanıyor.

Gazete, çocuklarını terk etmeyi seçen ebeveynlerin çoğunun çaresizlikle karşı karşıya olduğunu ortaya çıkardı.

Vakalardaki artışa rağmen, eyalet kanun koyucuları bebeklerin terk edilmesini önlemek için farkındalık yaratmaya yönelik fon ayırmıyor.

Ancak kürtaja alternatif sunmayı amaçlayan kriz gebelik merkezleri için bu mali yılda 165 milyon dolar fon ayrıldı. Bu merkezler, yardım arayan savunmasız genç kadınları kandırarak, isteseler de istemeseler de, çocuk yetiştirebilecek durumda ya da bunu karşılayabilecek durumda olsalar da olmasalar da onları doğum yapmaya teşvik etmekle suçlanıyor.

Diğer eyaletler, çocukların terk edilmesini önlemek amacıyla farkındalık kampanyaları ve yardım hatlarına binlerce dolar ayırıyor.

Teksas geçen yıl Güvenli Sığınak Bebek Kutularının yerleştirilmesine izin veren bir yasa çıkarmıştı. Kutular itfaiye istasyonlarının dış duvarlarına yerleştiriliyor. İklim kontrollü ve yastıklı çekmecelere sahip olan kutulardan birini kurmak yaklaşık 20 bin dolara mal oluyor. Kutuya bir bebek yerleştirildiğinde, sessiz bir alarm devreye girerek ilk müdahale ekiplerini bilgilendiriyor.

Kutuların eyalet çapında ne kadar etkili olacağını söylemek için henüz çok erken. Teksas'ın Lubbock kentinde bir kutu kurulduktan bir gün sonra şehir çöplüğünde bir çocuk bulunmuştu.

Independent Türkçe



Üç boyutlu yazıcıyla insan sinir dokusu modeli üretildi

Nörodejeneratif hastalıklarda, hastanın hücrelerinden üretilecek modeller, kişiye özel etkili tedavileri mümkün kılabilir (Pixabay)
Nörodejeneratif hastalıklarda, hastanın hücrelerinden üretilecek modeller, kişiye özel etkili tedavileri mümkün kılabilir (Pixabay)
TT

Üç boyutlu yazıcıyla insan sinir dokusu modeli üretildi

Nörodejeneratif hastalıklarda, hastanın hücrelerinden üretilecek modeller, kişiye özel etkili tedavileri mümkün kılabilir (Pixabay)
Nörodejeneratif hastalıklarda, hastanın hücrelerinden üretilecek modeller, kişiye özel etkili tedavileri mümkün kılabilir (Pixabay)

Araştırmacılar üç boyutlu yazıcıyla insan sinir dokusuna benzeyen bir model üretmeyi başardı. Kritik gelişmenin, ALS gibi hastalıklara yönelik tedavilerde yeni bir sayfa açması bekleniyor.

Motor nöronlar, beyin ve omurilikten vücuda sinyaller göndererek kasları kontrol eden sinir hücrelerini ifade ediyor. Amyotrofik lateral skleroz (ALS) gibi hastalıklarda bu hücreler zarar görerek kas zayıflığı ve felce yol açabiliyor.

ALS hastalarının hareket ve nefes alma kabiliyetleri giderek kötüleştiğinden, teşhisten sonraki ortalama yaşam süresi 4 yıl. Henüz kesin bir tedavisi olmasa da hastalığın seyrini yavaşlatabilen ilaçlar mevcut. 

Uppsala Üniversitesi'nden araştırmacılar yeni çalışmalarında, ALS hastalarına yönelik daha etkili ilaçların üretilmesini sağlayabilecek önemli bir gelişme kaydetti.

Araştırmacılar, üç boyutlu yazıcılar kullanarak insan sinir dokusuna benzeyen organoid adlı modeller üretti. Bu motor nöron organoidleri, araştırmalarda veya kişiye özel yeni ilaçların test edilmesinde kullanılabilir.

Bulguları hakemli dergi International Journal of Bioprinting'de yayımlanan çalışmada deriden elde edilen insan kök hücreleri kullanıldı. Bu hücreler, motor nöron öncüllerine (yani ileride olgun motor sinir hücrelerine dönüşebilecek genç sinir hücrelerine) dönüşecek şekilde programlandı.

Bilim insanları bu hücreleri yumuşak bir jelatinle karıştırdıktan sonra üç boyutlu yazıcıyla katman katman basarak dokuyu ve onun yapısını oluşturdu. Biyomürekkepteki hücrelerin üç boyutlu olarak dağılmasının, hücrelerin hayatta kalmasına ve sinir liflerinin büyümesine katkı sağladığını söylüyorlar.

Araştırmacılar ayrıca büyüme faktörleriyle aşılanmış, gözenekli yapıya sahip küçük parçacıkları biyomürekkeple karıştırarak hücrelerin olgunlaşıp gelişmesini sağladı.

İnsan vücudu dışında sinir hücrelerinin modellerinin oluşturulması, kritik testlerin hastayı riske atmadan gerçekleştirilmesinin önünü açıyor.

Makalenin başyazarı Elena Kozlova "Motor nöronlar omuriliğin ortasında bulunuduğu için ALS gibi nörodejeneratif bir hastalıktan muzdarip kişilerde tedavileri doğrudan test etmek mümkün değil" diyerek ekliyor: 

Yöntemimiz, hastanın deri hücrelerinden doğrudan motor nöron organoidleri oluşturmayı ve bunlardan omurilik organoidleri inşa etmeyi mümkün kılıyor. Bu organoidler daha sonra yeni tedavileri test etmek için kullanılabilir.

Araştırmacılar makalede, başka türden sinir hücrelerinin de üç boyutlu olarak nasıl üretileceğini detaylandırıyor. 

Kozlova "Araştırma ve ilaç testlerinde organoidleri büyük miktarlarda basabilmek önemli" ifadelerini kullanıyor. 

Independent Türkçe, EurekAlert, Medical News, International Journal of Bioprinting