Yeni araştırma, esrarın psikozu nasıl tetiklediğini ortaya koyuyor

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Yeni araştırma, esrarın psikozu nasıl tetiklediğini ortaya koyuyor

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Yeni araştırma, esrarın psikozu nasıl tetiklediğini ortaya koyuyor

McGill Üniversitesi'nin yürüttüğü ve Jama Psychiatry adlı akademik dergide yayımlanan çalışma, mevcut ilaçların kaçırdığı belirtileri hedef alarak psikoz için daha iyi tedavilerin önünü açabilir.

Çalışma, sağlıklı bir kontrol grubuna kıyasla psikoz riski taşıyan bireylerin beynindeki (sinaps yoğunluğu diye bilinen) sinir hücresi bağlantılarında belirgin bir azalma tespit etti. Bu kişiler arasında esrar bağımlılığının bu süreci daha da kötüleştirdiği saptandı.

Esrarın, şizofreniye kadar ilerleyebilen psikoza yol açma riski taşıdığı biliniyor ama araştırmacılar, bu araştırmayla ilk kez risk altındaki bir popülasyonda beyin düzeyinde değişiklikleri gerçek zamanlı olarak tespit etmeyi başardı.

Çalışmanın eş yazarı Romina Mizrahi, "Esrar, beynin sağlıklı beyin gelişimi için gerekli olan sinapsların iyileştirilmesi ve düzenlenmesindeki doğal süreci bozuyor gibi görünüyor" dedi.

Her esrar kullanıcısı psikoz geliştirmese de bazıları için bu risk yüksek. Araştırmamız bunun nedenini açığa çıkarmaya yardımcı oluyor.

Araştırmacılar, yakın zamanda psikotik belirtiler gösteren ve yüksek risk altında olduğu düşünülen kişiler de dahil, 16 ila 30 yaşlarındaki yaklaşık 50 katılımcıyı incelemek için gelişmiş beyin tarama teknolojilerinden faydalandı.
 

xscdfrgt
Bir farenin binlerce sinaptik bağlantı içeren hipokampal nöronu (Lisa Boulanger, Moleküler Biyoloji Bölümü)

Bilim insanları, bu işlev bozukluğunun şizofreniye yol açabileceğini belirterek "Bu çalışma, sinaps yoğunluğundaki azalmalarının psikozun ve risk taşıyan durumların erken aşamalarında görüldüğünü ve olumsuz belirtilerle bağlantılı olduğunu ortaya koydu" diye yazdı.

Taramalar, düşük sinaps yoğunluğunun sosyallikten geri çekilme ve motivasyon eksikliği gibi tedavisi zor kabul edilen belirtilerle bağlantılı olduğuna da işaret ediyor.

Araştırmacılar, mevcut psikoz ilaçlarının halüsinasyonları hedef almakta başarılı olduğunu ama bu tedavisi zor belirtileri iyileştirmekte yetersiz kaldığını söylüyor.

Araştırmanın baş yazarı Belen Blasco "Sosyal ilişkileri, işi veya okulu yürütmeyi zorlaştıran belirtilere yönelik değiller" dedi.

Bilim insanları, gelecek çalışmalarda beyinde gözlemlenen bu değişikliklerin psikozun ortaya çıkışını öngörmeyi ve erken müdahaleyi mümkün kılıp kılamayacağını araştırmayı umuyor.

McGill Üniversitesi'nde doktora adayı olan Blasco "Sinaps yoğunluğuna odaklanarak, gelecekte bu durumdan etkilenenlerin sosyal işlevini ve yaşam kalitesini artıran tedaviler geliştirebiliriz" dedi.

Independent Türkçe



Bilimkurgu dizisinin yeni sezonu 100 tam puan aldı

Severance, 2022'nin şubatında yayına giren ilk sezonuyla iki Emmy ödülüne layık görülmüştü (Apple TV+)
Severance, 2022'nin şubatında yayına giren ilk sezonuyla iki Emmy ödülüne layık görülmüştü (Apple TV+)
TT

Bilimkurgu dizisinin yeni sezonu 100 tam puan aldı

Severance, 2022'nin şubatında yayına giren ilk sezonuyla iki Emmy ödülüne layık görülmüştü (Apple TV+)
Severance, 2022'nin şubatında yayına giren ilk sezonuyla iki Emmy ödülüne layık görülmüştü (Apple TV+)

Severance bu ay 17 Ocak'ta, AppleTV+'ta ikinci sezonuyla geri dönüyor. 

Dizinin yıldızı Adam Scott, anılarını yeni bir prosedürle iş ve özel yaşam diye ayıran Lumon Industries ekibini takip eden hikayedeki Mark Scout rolüyle izleyiciyle tekrar buluşmaya hazırlanıyor.

Övgü yağıyor

İlk sezonun üzerinden neredeyse üç yıl geçti. Hasret neredeyse bitti ve merakla beklenen devam sezonuyla ilgili ilk yorumlar gelmeye başladı.

Severance'ın yeni sezonuna hayran kalan eleştirmenler, diziye övgüler yağdırıyor.

İkinci sezon, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da ilk sezondan bile daha yüksek puan aldı. 

Bilimkurgunun ilk sezonu, televizyon yazarlarının yorumlarına göre 100 üzerinden 97 puan elde etmişti. Yeni sezon ise 43 eleştirmenin incelemesine göre 100 tam puan almayı başardı.

Slahsfilm'den Jeremy Mathai, "Severance'ın ikinci sezonu beklentilere mümkün olan en iyi şekilde meydan okuyor" derken, Daily Beast'ten Nick Schager diziyi şöyle değerlendiriyor: 

Ustalıkla düzenlenmiş bir zeka oyunu olmaya devam ediyor. Karakterlere ve durumlarına dair sağladığı içgörüler, her zaman daha büyük sırlar ve gözden kaçan komploların ipuçlarını taşıyarak hem aydınlatıcı hem de kafa karıştırıcı bir etki yaratıyor.

Collider'dan Carly Lane ise yeni bölümlere ilişkin övgülerini şöyle sürdürüyor: 

Severance'ın ikinci sezonu, 2025'in en iyi dizilerinden biri olarak kendini kanıtlıyor.

"Uzun zaman aldı" demişti

Dizinin yaratıcısı Dan Erickson, dizinin "Uzun zaman aldı" dediği ikinci sezonuyla ilgili şu ifadeleri kullanmıştı:

Bir nokta geldi ve yapımın belli bir aşamasında, 'Bunun daha iyi olduğunu düşünüyorum' diye hissetmeye başladım. Bence elimizde öncekinden çok daha heyecan verici bir şey var.

40 yaşındaki senarist, insanları hayal kırıklığına uğratma korkusunun yarattığı baskıyı şöyle açıklamıştı:

İnsanların geri dönüp ilk sezonun kalitesinde olmayan bir şeyi çekmek için aylar harcamasını istemiyorum. Bu yüzden gerçekten çok yoğundu.

Game of Thrones'un yıldızı da kadroda

Severance'ın ikinci sezonu, ilkinin dramatik finalinin ardından kaldığı yerden devam edecek. 

İlk sezonun yıldızları Adam Scott, Zach Cherry, Britt Lower, Tramell Tillman ve Patricia Arquette, rollerini canlandırmak üzere yeni bölümlerde dönüyor. 

Kadroya yeni eklenen isimler arasında ise Game of Thrones'un yıldızı Gwendoline Christie ve Gözlerini Kırp'la (Blink Twice) tanınan Alia Shawkat yer alıyor.

Resmi sinopsise göre ikinci sezon, karakterlerin "ayrılma sürecini hafife almanın korkunç sonuçlarını öğrenmeleriyle" ilgili.

Independent Türkçe, Newsweek, SFX, CBR.com, Collider, Slahsfilm, Daily Beast