Organlarda mikroplastik kirliliği: Sağlık için yeni bir tehdit

Bilim insanları, mikroplastik ve nanoplastiklerin varlığının rahim ağzı kanseri gibi doku lezyonlarının oluşumuyla "pozitif korelasyon" gösterdiğini söylüyor (Reuters)
Bilim insanları, mikroplastik ve nanoplastiklerin varlığının rahim ağzı kanseri gibi doku lezyonlarının oluşumuyla "pozitif korelasyon" gösterdiğini söylüyor (Reuters)
TT

Organlarda mikroplastik kirliliği: Sağlık için yeni bir tehdit

Bilim insanları, mikroplastik ve nanoplastiklerin varlığının rahim ağzı kanseri gibi doku lezyonlarının oluşumuyla "pozitif korelasyon" gösterdiğini söylüyor (Reuters)
Bilim insanları, mikroplastik ve nanoplastiklerin varlığının rahim ağzı kanseri gibi doku lezyonlarının oluşumuyla "pozitif korelasyon" gösterdiğini söylüyor (Reuters)

Araştırmacılar, insanların organlarında bulunan mikroplastiklerin, lezyonlar, rahim ağzı kanseri ve diğer hastalıklar gibi sağlık sorunlarıyla "endişe verici bağlantıları" olduğunu ileri sürüyor.

Plastik kirliliği (beş milimetreden daha büyük olmayan ufalanmış parçalar) her yerde tespit ediliyor: İnsanların içtiği suda, soluduğumuz havada, kalplerimizde ve cinsel organlarımızda. Bilim insanları, bu çevresel kirlenmenin 2040'a kadar iki katına çıkabileceğini öngörüyor. Yaygınlıklarına ilişkin yeni bilgiler, uzmanların mevcut durumu anlamasına yardımcı olsa da bu kirliliğin tam kapsamı ve olumsuz sonuçları henüz bilinmiyor.

Çinli akademisyenlerin yaptığı bir analiz, mikroplastik birikimiyle doku kanseri gibi hastalıklar arasında bir korelasyona işaret ederek, insanlarda bu plastik parçacıklarıyla ilgili tehlikelerin daha doğru bir şekilde saptanmasının aciliyetini vurguluyor.

Yazarlar "Çeşitli insan sistemlerinde farklı tür, şekil ve boyutlarda (mikroplastik) tespit edildi. Özellikle de (bu plastiklerin) ortaya çıkışı, bağlantılı lezyon ve hastalıklarla kayda değer bir şekilde ilişkili; bu da (plastiklerin) insan sağlığına zarar verdiğine dair temel bir kanıt" diye yazdı.

Bu sonuçlara ulaşmak için insan dokularındaki kirlenme ve bu parçacıkların vücut üzerindeki etkileri üzerine yüzlerce makaleyi incelediler. Yazarlar, akciğer dokusu ve plasentadaki parçaları tespit etmek için çeşitli yöntemlerin kullanıldığını söyledi.

Zhejiang Tarım ve Ormancılık Üniversitesi'nin yürüttüğü ve Çin'in Ulusal Bilim Vakfı tarafından finanse edilen araştırma, TrAC Trends in Analytical Chemistry adlı akademik derginin Şubat 2025 sayısında yayımlandı.

New Mexico Üniversitesi'nin geçmiş bulguları, parçacıkların bağırsaktan böbrek, karaciğer ve beyin dokularına geçtiğini ortaya koymuştu. Mikroplastikler, ayrıca DNA hasarı ve gen aktivitesindeki değişikliklerle (bu da kanserle bağdaştırılan bir unsur) ilişkilendirilmişti.

Çinli yazarlar "Ortak atıf kümeleme analizi, (akciğer dokusu ve insan plasentası gibi) insan dokularında plastiklerin varlığının ve bunların (bağırsak iltihabı ve rahim ağzı kanseri gibi) hastalıklarla ilişkisinin, insanlarda mikro ve nanoplastik tespitinde önem taşıyan güncel araştırma noktaları olduğunu gösterdi" dedi.

Küme analizi, benzer nesneleri ilgili gruplara ayırmak için kullanılan istatistiksel bir veri işleme yöntemi.

Özellikle plastiğin hastalığa sebep olan hasarlara yol açıp açmadığı veya halihazırda hasar görmüş dokularda ortaya çıkıp çıkmadığı hâlâ belirsizliğini koruyor.

Çalışmada bir neden-sonuç ilişkisi kurulmadığı halde, insan dokularında bu parçacıkların miktarını belirlemek için daha fazla araştırma ve yöntem gerektiği vurgulanıyor.

Araştırmacılar "Acilen (mikroplastiklerin) insanlara yönelik olası tehlikeleri üzerinde durulması gerekiyor ve ilgili mekanizmaların daha iyi anlaşılması için ek izleme deneylerine ve epidemiyolojik çalışmalara ihtiyaç var" diye belirtti.
Independent Türkçe



Bilimkurgu dizisinin yeni sezonu 100 tam puan aldı

Severance, 2022'nin şubatında yayına giren ilk sezonuyla iki Emmy ödülüne layık görülmüştü (Apple TV+)
Severance, 2022'nin şubatında yayına giren ilk sezonuyla iki Emmy ödülüne layık görülmüştü (Apple TV+)
TT

Bilimkurgu dizisinin yeni sezonu 100 tam puan aldı

Severance, 2022'nin şubatında yayına giren ilk sezonuyla iki Emmy ödülüne layık görülmüştü (Apple TV+)
Severance, 2022'nin şubatında yayına giren ilk sezonuyla iki Emmy ödülüne layık görülmüştü (Apple TV+)

Severance bu ay 17 Ocak'ta, AppleTV+'ta ikinci sezonuyla geri dönüyor. 

Dizinin yıldızı Adam Scott, anılarını yeni bir prosedürle iş ve özel yaşam diye ayıran Lumon Industries ekibini takip eden hikayedeki Mark Scout rolüyle izleyiciyle tekrar buluşmaya hazırlanıyor.

Övgü yağıyor

İlk sezonun üzerinden neredeyse üç yıl geçti. Hasret neredeyse bitti ve merakla beklenen devam sezonuyla ilgili ilk yorumlar gelmeye başladı.

Severance'ın yeni sezonuna hayran kalan eleştirmenler, diziye övgüler yağdırıyor.

İkinci sezon, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da ilk sezondan bile daha yüksek puan aldı. 

Bilimkurgunun ilk sezonu, televizyon yazarlarının yorumlarına göre 100 üzerinden 97 puan elde etmişti. Yeni sezon ise 43 eleştirmenin incelemesine göre 100 tam puan almayı başardı.

Slahsfilm'den Jeremy Mathai, "Severance'ın ikinci sezonu beklentilere mümkün olan en iyi şekilde meydan okuyor" derken, Daily Beast'ten Nick Schager diziyi şöyle değerlendiriyor: 

Ustalıkla düzenlenmiş bir zeka oyunu olmaya devam ediyor. Karakterlere ve durumlarına dair sağladığı içgörüler, her zaman daha büyük sırlar ve gözden kaçan komploların ipuçlarını taşıyarak hem aydınlatıcı hem de kafa karıştırıcı bir etki yaratıyor.

Collider'dan Carly Lane ise yeni bölümlere ilişkin övgülerini şöyle sürdürüyor: 

Severance'ın ikinci sezonu, 2025'in en iyi dizilerinden biri olarak kendini kanıtlıyor.

"Uzun zaman aldı" demişti

Dizinin yaratıcısı Dan Erickson, dizinin "Uzun zaman aldı" dediği ikinci sezonuyla ilgili şu ifadeleri kullanmıştı:

Bir nokta geldi ve yapımın belli bir aşamasında, 'Bunun daha iyi olduğunu düşünüyorum' diye hissetmeye başladım. Bence elimizde öncekinden çok daha heyecan verici bir şey var.

40 yaşındaki senarist, insanları hayal kırıklığına uğratma korkusunun yarattığı baskıyı şöyle açıklamıştı:

İnsanların geri dönüp ilk sezonun kalitesinde olmayan bir şeyi çekmek için aylar harcamasını istemiyorum. Bu yüzden gerçekten çok yoğundu.

Game of Thrones'un yıldızı da kadroda

Severance'ın ikinci sezonu, ilkinin dramatik finalinin ardından kaldığı yerden devam edecek. 

İlk sezonun yıldızları Adam Scott, Zach Cherry, Britt Lower, Tramell Tillman ve Patricia Arquette, rollerini canlandırmak üzere yeni bölümlerde dönüyor. 

Kadroya yeni eklenen isimler arasında ise Game of Thrones'un yıldızı Gwendoline Christie ve Gözlerini Kırp'la (Blink Twice) tanınan Alia Shawkat yer alıyor.

Resmi sinopsise göre ikinci sezon, karakterlerin "ayrılma sürecini hafife almanın korkunç sonuçlarını öğrenmeleriyle" ilgili.

Independent Türkçe, Newsweek, SFX, CBR.com, Collider, Slahsfilm, Daily Beast