"Hz. Süleyman'ın madenlerinin" sırrı çözüldü

Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
TT

"Hz. Süleyman'ın madenlerinin" sırrı çözüldü

Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)

Hz. Süleyman'la ilişkilendirilen madenlerin, çevreye neredeyse hiç zarar vermediği tespit edildi. 

Bilim insanları, Sanayi Devrimi öncesi metalurji uygulamalarının doğaya ve insan sağlığına etkisine dair yaklaşık 1990'lardan beri fikir ayrılığı yaşıyor. 

Bazıları Tunç ve Demir çağlarındaki faaliyetlerin küresel çapta yeni kirleticiler ortaya çıkardığını, diğerleri de bunların çevreye çok az zarar verdiğini savunuyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden araştırmacılar bu tartışmayı noktalamak adına İsrail'deki Timna Vadisi'nde yer alan iki bakır üretim tesisini inceledi. 

Demir Çağı'ndan kalma tesislerden biri, Yahudi İncili ve Eski Ahit'e göre eski İsrail Kralı Süleyman döneminden kalmıştı. Hz. Süleyman aynı zamanda İslam peygamberleri arasında yer alıyor. 

Bu tesis MÖ 10. yüzyılda kullanılırken, diğeri bundan 1500 yıl daha eskiydi. 

Araştırmacılar iki alandan da yüzlerce toprak örneği toplayıp analiz ederek bölgedeki ağır metal yoğunluğunun haritasını çıkardı. 

Çalışmaya liderlik eden Prof. Erez Ben-Yosef, bölgede daha sonra modern madencilik örneklerine rastlanmadığı ve kuru iklim sayesinde topraktaki metaller kaybolmadığı için Timna Vadisi'nin bu tür bir araştırmaya elverişli olduğunu söylüyor. 

Bulguları hakemli dergi Scientific Reports'ta yayımlanan çalışmada iki bakır üretim tesisinin de çevreye minimum düzeyde zarar verdiği kaydedildi. Ayrıca toprak kirliliği metalin işlendiği fırınların yakın çevresiyle sınırlıydı. 

Metalurji sektörünün en büyük kirleticilerinden olan kurşunun örneklerdeki oranı, milyonda 200 parçanın altındaydı. Prof. Ben-Yosef şöyle diyor:

Kıyaslamak gerekirse ABD Çevre Koruma Ajansı, endüstriyel alanlardaki işçiler için milyonda 1200, yerleşim alanlarındaki çocuklar için de milyonda 200 parça seviyesindeki kurşun yoğunluğunu güvenli kabul ediyor.

Ayrıca ağır metallerin, cüruf gibi endüstriyel atıkların içinde muhafaza edildiği ve çevreye sızarak tehlike yaratmadığı bulundu.

Bilim insanları bu tesislerin ne o dönemki ne de bugünkü halklara risk oluşturduğunu söylüyor. 

Bulgular, Sanayi Devrimi öncesi metalurji faaliyetlerinin sanıldığı gibi küresel bir etki yaratmadığını gösteriyor.

Makalenin ortak yazarı Dr. Omri Yagel, "İklim değişikliği gibi, çağımızın ciddi çevresel sorunlarıyla yüzleşen araştırmacılar olarak genellikle geçmişte benzer sorunlar arama eğilimindeyiz ya da çevresel zararın, tarım devriminden bu yana insan faaliyetlerinin kaçınılmaz bir sonucu olduğunu varsayıyoruz" diyerek ekliyor: 

Ancak ihtiyatlı davranmalıyız. Yerdeki birkaç cüruf parçasını 'kirlilik' diye nitelendirsek de bu yerel atıkları, bölgesel veya küresel çevre kirliliğiyle karıştırmamalıyız.

Independent Türkçe, IFLScience, Newsweek, Scientific Reports



Trump dönemine hazırlanan Meta, UFC'nin başkanı Dana White'ı yönetim kuruluna ekledi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Trump dönemine hazırlanan Meta, UFC'nin başkanı Dana White'ı yönetim kuruluna ekledi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

ABD'deki yeni yönetimle ilişkilerini geliştirmeye çalışan teknoloji devi Meta pazartesi günü, Ultimate Fighting Championship Başkanı ve Trump'ın müttefiki Dana White'ın yönetim kuruluna katılacağını duyurdu.

Meta'nın CEO'su Mark Zuckerberg, Facebook'ta "Dana, UFC'nin Başkanı ve CEO'su ve onu dünyanın en değerli, en hızlı büyüyen ve en popüler spor girişimlerinden biri haline getirdi" diye yazdı.

Bir girişimci olarak ona ve böylesine sevilen bir markayı inşa etme becerisine hayranım.

Her ikisi de dövüş sanatlarına ilgi duyan başarılı medya yöneticileri olsa da bu hamleye, genel olarak yeni yönetimle uyum sağlamaya yönelik daha büyük bir girişim gözüyle bakılıyor.

Geçen hafta şirket, firmadaki en kıdemli Cumhuriyetçi yetkililerden Joel Kaplan'ın Meta'nın küresel ilişkiler başkanı olacağını ve Cumhuriyetçiler tarafından atanan eski bir Federal İletişim Komisyonu başkanının da bir başka kilit göreve yükseleceğini duyurmuştu.

Bu hamleler, Meta'nın Trump'ın yemin töreni fonuna 1 milyon dolar bağışta bulunmasının ardından geldi.

Zuckerberg kasımda Trump'la Mar-a-Lago'da yemek yemişti.

Kampanya sırasında Zuckberg, temmuzda Pensilvanya'daki mitingde suikastçı tarafından vurulduktan hemen sonra ayağa kalktığı için Trump'ı "havalı" diye nitelemişti.

Xjkdj
Dana White, UFC dövüşlerine sık sık gelen Donald Trump'ın yakın bir müttefiki (Reuters)

Trump ve Zuckerberg'ün karmaşık bir ilişkisi var.

Facebook, 2016 Trump kampanyasının seçmenlere ulaşmak için kullandığı hayati bir platformdu ancak 2021'e gelindiğinde, sosyal medya devi ABD Kongre Binası'nda 6 Ocak ayaklanmasını gerçekleştiren destekçileri övdükten sonra başkanın Facebook ve Instagram'daki hesaplarını süresiz olarak askıya aldığı için ittifak bozulmuştu.

2023'e gelindiğinde Facebook, Trump'ın hesabını yeniden kullanıma açmıştı.

Meta, Uber, Amazon ve Apple gibi büyük teknoloji şirketleri yeni yönetime ciddi tekliflerde bulunuyor. Yöneticiler Trump'la Mar-a-Lago'da yemek yiyor ve yemin töreni komitesinin rekor düzeyde bağış toplamasını sağlıyor.

Kxkxk
Son aylarda Mark Zuckerberg ve Meta, yıllardır sarsıntılı bir ilişkiye sahip olduğu Trump'la daha yakın bağlar kurma girişimlerinde bulunuyor (AP)

Trump'ın kampanyasıysa uzun zamandır Demokratların seçmen kitlesi olarak görülen teknoloji dünyasına hitap etmek için açık girişimlerde bulunuyor.

Kampanya, eski risk sermayedarı J.D. Vance'i başkan yardımcısı seçti, X milyarderi Elon Musk'la güçlü ittifakı sürdürdü ve kripto para sektörünün önemli bir destekçisi olacağına söz verdi.

Kampanya sona erdiğine göre Cumhuriyetçi Parti'yle teknoloji dünyası arasındaki ittifak bazı engellerle karşılaşabilir. Trump'ın ticaret savaşı öncelikleri Çin'e bağımlı elektronik tedarik zincirlerini tehlikeye atabilirken, Musk bu yıl şirketlerinde üst düzey görevler için göçmenleri işe almaktan bahsettiğinde yerlilerin çıkarlarını koruyan Cumhuriyetçi taban bölünme belirtileri gösterdi.

Independent Türkçe