"Hz. Süleyman'ın madenlerinin" sırrı çözüldü

Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
TT

"Hz. Süleyman'ın madenlerinin" sırrı çözüldü

Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)

Hz. Süleyman'la ilişkilendirilen madenlerin, çevreye neredeyse hiç zarar vermediği tespit edildi. 

Bilim insanları, Sanayi Devrimi öncesi metalurji uygulamalarının doğaya ve insan sağlığına etkisine dair yaklaşık 1990'lardan beri fikir ayrılığı yaşıyor. 

Bazıları Tunç ve Demir çağlarındaki faaliyetlerin küresel çapta yeni kirleticiler ortaya çıkardığını, diğerleri de bunların çevreye çok az zarar verdiğini savunuyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden araştırmacılar bu tartışmayı noktalamak adına İsrail'deki Timna Vadisi'nde yer alan iki bakır üretim tesisini inceledi. 

Demir Çağı'ndan kalma tesislerden biri, Yahudi İncili ve Eski Ahit'e göre eski İsrail Kralı Süleyman döneminden kalmıştı. Hz. Süleyman aynı zamanda İslam peygamberleri arasında yer alıyor. 

Bu tesis MÖ 10. yüzyılda kullanılırken, diğeri bundan 1500 yıl daha eskiydi. 

Araştırmacılar iki alandan da yüzlerce toprak örneği toplayıp analiz ederek bölgedeki ağır metal yoğunluğunun haritasını çıkardı. 

Çalışmaya liderlik eden Prof. Erez Ben-Yosef, bölgede daha sonra modern madencilik örneklerine rastlanmadığı ve kuru iklim sayesinde topraktaki metaller kaybolmadığı için Timna Vadisi'nin bu tür bir araştırmaya elverişli olduğunu söylüyor. 

Bulguları hakemli dergi Scientific Reports'ta yayımlanan çalışmada iki bakır üretim tesisinin de çevreye minimum düzeyde zarar verdiği kaydedildi. Ayrıca toprak kirliliği metalin işlendiği fırınların yakın çevresiyle sınırlıydı. 

Metalurji sektörünün en büyük kirleticilerinden olan kurşunun örneklerdeki oranı, milyonda 200 parçanın altındaydı. Prof. Ben-Yosef şöyle diyor:

Kıyaslamak gerekirse ABD Çevre Koruma Ajansı, endüstriyel alanlardaki işçiler için milyonda 1200, yerleşim alanlarındaki çocuklar için de milyonda 200 parça seviyesindeki kurşun yoğunluğunu güvenli kabul ediyor.

Ayrıca ağır metallerin, cüruf gibi endüstriyel atıkların içinde muhafaza edildiği ve çevreye sızarak tehlike yaratmadığı bulundu.

Bilim insanları bu tesislerin ne o dönemki ne de bugünkü halklara risk oluşturduğunu söylüyor. 

Bulgular, Sanayi Devrimi öncesi metalurji faaliyetlerinin sanıldığı gibi küresel bir etki yaratmadığını gösteriyor.

Makalenin ortak yazarı Dr. Omri Yagel, "İklim değişikliği gibi, çağımızın ciddi çevresel sorunlarıyla yüzleşen araştırmacılar olarak genellikle geçmişte benzer sorunlar arama eğilimindeyiz ya da çevresel zararın, tarım devriminden bu yana insan faaliyetlerinin kaçınılmaz bir sonucu olduğunu varsayıyoruz" diyerek ekliyor: 

Ancak ihtiyatlı davranmalıyız. Yerdeki birkaç cüruf parçasını 'kirlilik' diye nitelendirsek de bu yerel atıkları, bölgesel veya küresel çevre kirliliğiyle karıştırmamalıyız.

Independent Türkçe, IFLScience, Newsweek, Scientific Reports



Gişeyi sallayan korku filmindeki tüyler ürperten sahnenin perde arkası

Doğaüstü korku filmi Son Durak: Kan Bağı, 16 Mayıs'ta vizyona girdi (Warner Bros)
Doğaüstü korku filmi Son Durak: Kan Bağı, 16 Mayıs'ta vizyona girdi (Warner Bros)
TT

Gişeyi sallayan korku filmindeki tüyler ürperten sahnenin perde arkası

Doğaüstü korku filmi Son Durak: Kan Bağı, 16 Mayıs'ta vizyona girdi (Warner Bros)
Doğaüstü korku filmi Son Durak: Kan Bağı, 16 Mayıs'ta vizyona girdi (Warner Bros)

Son Durak: Kan Bağı'nın (Final Destination: Bloodlines) en kan donduran ölüm sahnesinin nasıl çekildiği, paylaşılan kamera arkası görüntüleriyle ortaya çıktı.

Eleştirmenlerden övgü dolu yorumlar alan film, gişede de başarılı bir performans sergiliyor. Yönetmenliğini Adam Stein ve Zach Lipovsky'nin üstlendiği filmde Kaitlyn Santa Juana, büyükannesinin ölümü defalarca alt edip birçok hayat kurtardığını ancak bunun korkunç sonuçları olduğunu keşfeden genç bir kadına hayat veriyor. 

14 yıl aradan sonra geri dönen serinin son halkası, başkarakter Stefanie'yi takip ediyor. Stefanie, bir gökdelenin çöküşüne dair tekrarlayan kabuslar görmeye başlıyor. Ardından büyükannesinin de yıllar önce benzer önseziler sayesinde birçok insanın hayatını kurtardığını öğreniyor. Stefanie, ailesini kaçınılmaz gibi görünen korkunç sondan kurtarmak ve kendi kehanetinin kaynağını bulmak için memleketine geri dönüyor.

Filmin kadrosunda ayrıca Teo Briones, Richard Harmon, Owen Patrick Joyner, Anna Lore, Tony Todd, Gabrielle Rose, Brec Bassinger ve Max Lloyd-Jones da yer alıyor.

*Buradan sonrası, Son Durak: Kan Bağı'yla ilgili sürprizleri kaçırabilir, bizden uyarması*

Sosyal medyada paylaşılan görüntüler, filmin en dehşet verici sahnesi olan MR cihazı ölümünün nasıl çekildiğini gözler önüne serdi. Final Destination Updates adlı hesabın X'te paylaştığı videoda, cihaza yerleştirilen iki kişinin, ortadan ikiye bükülmüş tek bir kişi gibi göründüğü anlaşılıyor. 

Bu ölüm sahnesi, filmin ortalarında yer alıyor. Lanetli Irene'in biyolojik torunu olmadığını öğrenen Erik, ölümden paçayı kurtardığını düşünüyor. Daha sonra lanetli kan bağının bir parçası olan kardeşi Bobby'yi hastaneye götürüyor.

Hastanede Erik, kardeşini öldürüp tekrar hayata döndürerek, tıpkı Son Durak 2'de (Final Destination 2) Kimberly'nin yaptığı gibi kaderi alt etmeye çalışıyor. Ancak saklandıkları MR odasında cihaz tam güç çalışmaya başlıyor ve Erik, vücudundaki metal piercing'ler nedeniyle makineye doğru hızla çekiliyor. Acılar içindeki Erik tamamen makinenin içine girdikten sonra, vücudu ortadan ikiye katlanıyor.

Hayranlar, son dönemde birçok korku filminde olduğu gibi, Daily Beast tarafından "Seri tarihindeki en rahatsız edici ölüm" diye nitelenen bu sahnede de CGI kullanıldığını düşünmüştü. Ancak nihai sonucu elde etmek için bazı dijital düzenlemeler yapılsa da sahne için yapılan fiziksel hazırlıklar ve pratik efektler izleyicilerin büyük beğenisini topladı. 

Bir hayran, "Bu kadar yaratıcı ve görsel olarak etkileyici bir sahneyi pratik efektle yapmak harika bir fikir" derken, bir diğeri "Filmin en travmatik sahnesi buydu" yorumunu yaptı.

Independent Türkçe, GamesRadar, Daily Beast