"Hz. Süleyman'ın madenlerinin" sırrı çözüldü

Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
TT

"Hz. Süleyman'ın madenlerinin" sırrı çözüldü

Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)

Hz. Süleyman'la ilişkilendirilen madenlerin, çevreye neredeyse hiç zarar vermediği tespit edildi. 

Bilim insanları, Sanayi Devrimi öncesi metalurji uygulamalarının doğaya ve insan sağlığına etkisine dair yaklaşık 1990'lardan beri fikir ayrılığı yaşıyor. 

Bazıları Tunç ve Demir çağlarındaki faaliyetlerin küresel çapta yeni kirleticiler ortaya çıkardığını, diğerleri de bunların çevreye çok az zarar verdiğini savunuyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden araştırmacılar bu tartışmayı noktalamak adına İsrail'deki Timna Vadisi'nde yer alan iki bakır üretim tesisini inceledi. 

Demir Çağı'ndan kalma tesislerden biri, Yahudi İncili ve Eski Ahit'e göre eski İsrail Kralı Süleyman döneminden kalmıştı. Hz. Süleyman aynı zamanda İslam peygamberleri arasında yer alıyor. 

Bu tesis MÖ 10. yüzyılda kullanılırken, diğeri bundan 1500 yıl daha eskiydi. 

Araştırmacılar iki alandan da yüzlerce toprak örneği toplayıp analiz ederek bölgedeki ağır metal yoğunluğunun haritasını çıkardı. 

Çalışmaya liderlik eden Prof. Erez Ben-Yosef, bölgede daha sonra modern madencilik örneklerine rastlanmadığı ve kuru iklim sayesinde topraktaki metaller kaybolmadığı için Timna Vadisi'nin bu tür bir araştırmaya elverişli olduğunu söylüyor. 

Bulguları hakemli dergi Scientific Reports'ta yayımlanan çalışmada iki bakır üretim tesisinin de çevreye minimum düzeyde zarar verdiği kaydedildi. Ayrıca toprak kirliliği metalin işlendiği fırınların yakın çevresiyle sınırlıydı. 

Metalurji sektörünün en büyük kirleticilerinden olan kurşunun örneklerdeki oranı, milyonda 200 parçanın altındaydı. Prof. Ben-Yosef şöyle diyor:

Kıyaslamak gerekirse ABD Çevre Koruma Ajansı, endüstriyel alanlardaki işçiler için milyonda 1200, yerleşim alanlarındaki çocuklar için de milyonda 200 parça seviyesindeki kurşun yoğunluğunu güvenli kabul ediyor.

Ayrıca ağır metallerin, cüruf gibi endüstriyel atıkların içinde muhafaza edildiği ve çevreye sızarak tehlike yaratmadığı bulundu.

Bilim insanları bu tesislerin ne o dönemki ne de bugünkü halklara risk oluşturduğunu söylüyor. 

Bulgular, Sanayi Devrimi öncesi metalurji faaliyetlerinin sanıldığı gibi küresel bir etki yaratmadığını gösteriyor.

Makalenin ortak yazarı Dr. Omri Yagel, "İklim değişikliği gibi, çağımızın ciddi çevresel sorunlarıyla yüzleşen araştırmacılar olarak genellikle geçmişte benzer sorunlar arama eğilimindeyiz ya da çevresel zararın, tarım devriminden bu yana insan faaliyetlerinin kaçınılmaz bir sonucu olduğunu varsayıyoruz" diyerek ekliyor: 

Ancak ihtiyatlı davranmalıyız. Yerdeki birkaç cüruf parçasını 'kirlilik' diye nitelendirsek de bu yerel atıkları, bölgesel veya küresel çevre kirliliğiyle karıştırmamalıyız.

Independent Türkçe, IFLScience, Newsweek, Scientific Reports



Yeni gerilim, Netflix'te tüm zamanların en çok izlenen 5. filmi oldu

13 Aralık'ta Netflix'te izleyiciyle buluşan Kabin Bagajı'nda, FX dizisi Sons of Anarchy'yle tanınan 49 yaşındaki Theo Rossi de rol alıyor (Netflix)
13 Aralık'ta Netflix'te izleyiciyle buluşan Kabin Bagajı'nda, FX dizisi Sons of Anarchy'yle tanınan 49 yaşındaki Theo Rossi de rol alıyor (Netflix)
TT

Yeni gerilim, Netflix'te tüm zamanların en çok izlenen 5. filmi oldu

13 Aralık'ta Netflix'te izleyiciyle buluşan Kabin Bagajı'nda, FX dizisi Sons of Anarchy'yle tanınan 49 yaşındaki Theo Rossi de rol alıyor (Netflix)
13 Aralık'ta Netflix'te izleyiciyle buluşan Kabin Bagajı'nda, FX dizisi Sons of Anarchy'yle tanınan 49 yaşındaki Theo Rossi de rol alıyor (Netflix)

Kabin Bagajı (Carry-On), Netflix'in en popüler İngilizce filmler listesine girdi.

Yayıncı kuruluşa göre aksiyon ve gerilimi harmanlayan Kabin Bagajı, bir ayda 149,5 milyon kez izlenerek salı günü 5. sıraya yükseldi.

Zirve Red Notice'in

Dwayne Johnson, Ryan Reynolds ve Gal Gadot'un başrollerini paylaştığı aksiyon komedisi Red Notice, listenin bir numarasında yer alıyor. 

Onu dev bir göktaşının gezegeni yok edeceği konusunda insanları uyarmak için çalışan iki gökbilimcinin hikayesini konu alan 2021 yapımı Don't Look Up izliyor. 

Üçüncü sıradaysa zamanda yolculuk ederken kazara 2022'ye zorunlu iniş yapan savaş pilotu Adam Reed'in hikayesini anlatan The Adam Project var. 

Yönetmen koltuğunda Susanne Bier'ın oturduğu Sandra Bullock filmi Bird Box, listenin 4. sırasında kendine yer bulurken onu Kabin Bagajı takip ediyor.  

Kabin Bagajı'nın yönetmeni Jaume Collet-Serra, salı sabahı Variety yazarı Marc Malkin'e konuşarak "Rakamlardan çok, insanların filme verdiği tepkileri görmek önemli" dedi: 

Filmi yönettiğimi bilmeyen arkadaşlarımdan çok sayıda telefon ve mesaj almaya başladım. Jeneriği görene kadar bilmiyorlardı ve bana filmi beğendiklerine dair mesajlar gönderdiler. Sanırım o anda filmin izleyici bulduğunu ve onunla bağ kurduğunu anladım.

Kabin Bagajı, Noel arifesinde uçağa tehlikeli ve gizemli bir valiz sokmaya çalışan bir yolcuyu alt etmek için zamanla yarışan güvenlik görevlisi Ethan'ı merkeze alıyor.

Başroldeki Taron Egerton'a Ozark, Patrondan Kurtulma Sanatı (Horrible Bosses) ve Oyun Gecesi'nin (Game Night) yıldızı Jason Bateman eşlik ediyor.

"Ben mutluyum"

Karanlık Sular (The Shallows), The Black Adam ve Jungle Cruise'u da çeken Collet-Serra, filmin sinemalarda gösterime girmemesini sorun etmediğinde ısrarcı. 

"Sinemada gösterime giren her filmimi çektiğim gibi çektik" diyen yönetmen şöyle dedi: 

Non-Stop sinemada harika iş yaptı ama bugün çekseydim sinemada oynar mıydı? Muhtemelen hayır. Devir böyle ve ben mutluyum. Seyirci bulabilecekleri her yol harika. Ama teknik ya da görsel olarak hiçbir şeyden kaçınmadım.

Collet-Serra, devam filmi konusunda resmi bir görüşme yapılmadığını da ekledi:

Devam filmi için herhangi bir planımız yok. Ancak izleyiciler ve aileler bir devam filmi isteseydi, bizim de ilk filme uygun bir fikrimiz olsaydı belki bir şeyler yapardık. Ancak şu anda planımız yok.

Independent Türkçe, Variety, Deadline