"Hz. Süleyman'ın madenlerinin" sırrı çözüldü

Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
TT

"Hz. Süleyman'ın madenlerinin" sırrı çözüldü

Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)
Dr. Omri Yagel ve ekip arkadaşları, yüzlerce yıllık tesislerden aldıkları örnekleri analiz etti (Tel Aviv Üniversitesi)

Hz. Süleyman'la ilişkilendirilen madenlerin, çevreye neredeyse hiç zarar vermediği tespit edildi. 

Bilim insanları, Sanayi Devrimi öncesi metalurji uygulamalarının doğaya ve insan sağlığına etkisine dair yaklaşık 1990'lardan beri fikir ayrılığı yaşıyor. 

Bazıları Tunç ve Demir çağlarındaki faaliyetlerin küresel çapta yeni kirleticiler ortaya çıkardığını, diğerleri de bunların çevreye çok az zarar verdiğini savunuyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden araştırmacılar bu tartışmayı noktalamak adına İsrail'deki Timna Vadisi'nde yer alan iki bakır üretim tesisini inceledi. 

Demir Çağı'ndan kalma tesislerden biri, Yahudi İncili ve Eski Ahit'e göre eski İsrail Kralı Süleyman döneminden kalmıştı. Hz. Süleyman aynı zamanda İslam peygamberleri arasında yer alıyor. 

Bu tesis MÖ 10. yüzyılda kullanılırken, diğeri bundan 1500 yıl daha eskiydi. 

Araştırmacılar iki alandan da yüzlerce toprak örneği toplayıp analiz ederek bölgedeki ağır metal yoğunluğunun haritasını çıkardı. 

Çalışmaya liderlik eden Prof. Erez Ben-Yosef, bölgede daha sonra modern madencilik örneklerine rastlanmadığı ve kuru iklim sayesinde topraktaki metaller kaybolmadığı için Timna Vadisi'nin bu tür bir araştırmaya elverişli olduğunu söylüyor. 

Bulguları hakemli dergi Scientific Reports'ta yayımlanan çalışmada iki bakır üretim tesisinin de çevreye minimum düzeyde zarar verdiği kaydedildi. Ayrıca toprak kirliliği metalin işlendiği fırınların yakın çevresiyle sınırlıydı. 

Metalurji sektörünün en büyük kirleticilerinden olan kurşunun örneklerdeki oranı, milyonda 200 parçanın altındaydı. Prof. Ben-Yosef şöyle diyor:

Kıyaslamak gerekirse ABD Çevre Koruma Ajansı, endüstriyel alanlardaki işçiler için milyonda 1200, yerleşim alanlarındaki çocuklar için de milyonda 200 parça seviyesindeki kurşun yoğunluğunu güvenli kabul ediyor.

Ayrıca ağır metallerin, cüruf gibi endüstriyel atıkların içinde muhafaza edildiği ve çevreye sızarak tehlike yaratmadığı bulundu.

Bilim insanları bu tesislerin ne o dönemki ne de bugünkü halklara risk oluşturduğunu söylüyor. 

Bulgular, Sanayi Devrimi öncesi metalurji faaliyetlerinin sanıldığı gibi küresel bir etki yaratmadığını gösteriyor.

Makalenin ortak yazarı Dr. Omri Yagel, "İklim değişikliği gibi, çağımızın ciddi çevresel sorunlarıyla yüzleşen araştırmacılar olarak genellikle geçmişte benzer sorunlar arama eğilimindeyiz ya da çevresel zararın, tarım devriminden bu yana insan faaliyetlerinin kaçınılmaz bir sonucu olduğunu varsayıyoruz" diyerek ekliyor: 

Ancak ihtiyatlı davranmalıyız. Yerdeki birkaç cüruf parçasını 'kirlilik' diye nitelendirsek de bu yerel atıkları, bölgesel veya küresel çevre kirliliğiyle karıştırmamalıyız.

Independent Türkçe, IFLScience, Newsweek, Scientific Reports



Sevilen dizi 7. sezon prömiyeriyle rekor kırdı

The Chi'nin 16 Mayıs'ta başlayan 7. sezonu, 8 Ağustos'ta ekranlara gelecek 12 bölümüyle sona erecek (Showtime)
The Chi'nin 16 Mayıs'ta başlayan 7. sezonu, 8 Ağustos'ta ekranlara gelecek 12 bölümüyle sona erecek (Showtime)
TT

Sevilen dizi 7. sezon prömiyeriyle rekor kırdı

The Chi'nin 16 Mayıs'ta başlayan 7. sezonu, 8 Ağustos'ta ekranlara gelecek 12 bölümüyle sona erecek (Showtime)
The Chi'nin 16 Mayıs'ta başlayan 7. sezonu, 8 Ağustos'ta ekranlara gelecek 12 bölümüyle sona erecek (Showtime)

Showtime'ın sevilen dizisi The Chi, 7. sezon prömiyeriyle kendi rekorunu kırdı. Bölüm, farklı platformlarda toplam 2 milyon izleyiciye ulaşarak, dizinin şimdiye kadarki en çok seyredilen bölümü oldu. Showtime'a göre, bölümün izlenme oranı dijital platformlarda geçen sezona kıyasla yüzde 2 artış gösterdi.

"Yaratıcılık çıtasını daha da yukarı taşıdı"

Paramount Global Eş CEO'su ve Showtime/MTV Entertainment Studios Başkanı Chris McCarthy yaptığı açıklamada, "The Chi'nin 7. sezonuyla Lena Waithe, yaratıcılık çıtasını daha da yukarı taşıdı ve dizi tarihinin en çok izlenen sezon açılışına imza attı" dedi. 

McCarthy, "Lena'nın hikaye anlatımı ezber bozuyor, klişelere teslim olmuyor ve Şikago'nun Güney Yakası'ndaki hayatın derinliğini, gücünü ve karmaşasını cesurca gözler önüne seriyor" diye ekledi.

The Chi, Şikago'nun Güney Yakası'nda yaşayan bir grup insanın, tesadüflerle yollarının kesişmesini ve ardından birbirlerine duydukları bağ ve arayışlarını konu alan güncel bir büyüme öyküsü.

Nancy C. Mejia'nın yönettiği sezonun açılış bölümünde Lynn Whitfield'ın canlandırdığı Alicia, oğlunun katilini bulmak için yola koyulup ortalığı birbirine katıyor. 

Dizinin oyuncu kadrosunda Lynn Whitfield'ın yanı sıra Jacob Latimore, Yolonda Ross, Shamon Brown Jr. ve Luke James gibi isimler yer alıyor. 20th Television imzası taşıyan The Chi, Lena Waithe tarafından yaratıldı. 

Prestijli ödüllerde 10 adaylık kazandı

The Chi her yıl siyahların sinema, televizyon, müzik ve edebiyat alanındaki başarılarını ödüllendirmek amacıyla dağıtılan NAACP Image Awards'da En İyi Drama Dizisi dahil 10 adaylık almıştı.

Televizyon yazarlarının da beğenisini kazanan dizi, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da yüzde 87'lik beğeni puanına sahip. "The Wire'a iyimser bir eşlikçi" diye nitelenen dizi, "Şikago'nun Güney Yakası'ndaki yaşamın karmaşıklıklarını şefkatli bir dokunuş ve büyüleyici karakterlerine karşı bariz bir sevgiyle keşfediyor" ifadeleriyle övülüyor.

Independent Türkçe, Deadline, TVLine