Yürek burkan katil balina bir kez daha ölü yavrusunu taşırken görüldü

Tahlequah en az iki gündür ölü yavrusunu okyanusta taşıyor (NOAA)
Tahlequah en az iki gündür ölü yavrusunu okyanusta taşıyor (NOAA)
TT

Yürek burkan katil balina bir kez daha ölü yavrusunu taşırken görüldü

Tahlequah en az iki gündür ölü yavrusunu okyanusta taşıyor (NOAA)
Tahlequah en az iki gündür ölü yavrusunu okyanusta taşıyor (NOAA)

Ölen yavrusunu günlerce taşıyarak 7 yıl önce gündem olan anne orka, bir kez daha aynı şekilde görüldü. 

Büyük Okyanus'a bağlanan Puget Boğazı'nda yaşayan Tahlequah veya J35 isimli katil balina, 2018'de yeni doğan yavrusunu kaybetmişti. 

Yas tuttuğu düşünülen hayvan, ölü bedeni 17 gün boyunca taşıyarak yaklaşık 1600 kilometre yol kat etmişti.

Yaklaşık 25 yaşındaki Tahlequah bu hafta, ölen başka bir yavrusunu okyanus sularında burnuyla iterken görüldü.

Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'ne bağlı Seattle Kuzeybatı Balıkçılık Bilim Merkezi'nden araştırmacı Brad Hanson, "Bir yavrusunu daha kaybettiğini görmek çok daha zor" diyor.

Araştırmacılar, bugüne kadar 4 yavru doğurduğu bilinen Tahlequah'nın kaybettiği iki çocuğunun da dişi olmasının durumu daha kötü hale getirdiğini söylüyor. 

Tahlequah, tükenme tehlikesi altındaki güney katil balinası grubunda yer alıyor ve dişilerin büyüyüp doğum yaparak bu riski azaltması umuluyor. 

Kuzey Kaliforniya, Oregon, Washington ve Britanya Kolombiyası açıklarındaki okyanus sularında yaşayan güney katil balinalarının sadece 73 üyesi var.

Kaliteli yiyecek kıtlığıyla mücadele eden güney katil balinaları, özellikle Chinook somonu gibi besinlere ulaşamıyor. Ayrıca taşıtlardan kaynaklanan gürültü kirliliği ve besin zincirine karışan zehirli kirleticiler de tehlike yaratıyor.

Bilim insanları, Tahlequah'nın 2010 ve 2020'de doğan diğer iki yavrusunun sağlıklı olduğunu söylüyor.

Araştırmacılar, Tahlequah'ın J61 diye bilinen en son yavrusuyla ilgili ilk başta iyimserdi ancak kısa süre sonra sağlık sorunları yaşadığından şüphelenmeye başladılar. 

Washington merkezli Balina Araştırma Merkezi, 23 Aralık'ta yaptığı açıklamada "Yaşamın ilk dönemi yeni yavrular için her zaman tehlikeli ve ilk yıldaki ölüm oranı çok yüksek. J35 deneyimli bir anne ve umarız J61'i bu zorlu ilk günlerde hayatta tutabilir" ifadelerini kullanmıştı. 

Bilim insanları dün (2 Ocak) yaptıkları açıklamada yavrunun neden öldüğünün bilinmediğini söyledi. Annenin, ölü bedeni taşıdığı çarşamba günü görülse de olayın üzerinden daha uzun zaman geçmiş olabileceğini eklediler. 

Araştırmacılar, Tahlequah'nın yavrusunu taşırken yiyecek arayamadığını ve sürüsünün ona destek olduğunu da söyledi. Kız kardeşi ve diğer dişi orkaların sürekli onun yanında olduğu gözlemlendi.

Bilim insanları, katil balinanın yas tutmasının şaşırtıcı olmadığını ifade ediyor. Sivil toplum kuruluşu SeaDoc Society'den deniz canlıları üzerine çalışan veteriner Joe Gaydos, "Son yıllarda, onlarla aynı nörotransmitterlere sahip olduğumuzu öğrendik" diyerek ekliyor:

Onlardaki hormonların aynısı bizde de var. Neden onlar da bizdeki duygulara sahip olmasın? Duygular yalnızca insanlara mahsus değil. Bu yüzden kederli olduğu veya yas tuttuğu söylenebilir.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times, Oceana USA



Motivasyon psikoloğundan 7 öneri: Uzun süreli alışkanlıklar nasıl oluşturulur?

Hedeflerinizi gerçekleştirmek için yardım almaktan kaçınmayın (Pixabay)
Hedeflerinizi gerçekleştirmek için yardım almaktan kaçınmayın (Pixabay)
TT

Motivasyon psikoloğundan 7 öneri: Uzun süreli alışkanlıklar nasıl oluşturulur?

Hedeflerinizi gerçekleştirmek için yardım almaktan kaçınmayın (Pixabay)
Hedeflerinizi gerçekleştirmek için yardım almaktan kaçınmayın (Pixabay)

Her yılın başında milyonlarca kişi yeni sayfa açıp önündeki dönem için kararlar alıyor.

Ancak bunları istikrarla sürdürmek güç. 

Motivasyon psikoloğu Dr. Ian Taylor düşüncelerinizin gerçek olması için neler yapabileceğinizi sıraladı. 

1. Erken kalkan yol alır

Yeni bir şeye başladığınızda bunu mümkün olduğu kadar erken saatlerde yapmaya çalışın. 

Sabah insanı olmayabilirsiniz. Çocuğunuzu okula götürmeniz gerekebilir. Ancak gün ilerledikçe enerjinizin azalacağını hesaba katın.

Bu alışkanlık oturduğu zaman vaktinde esneklik gösterebilirsiniz.

2. Ödülü beklemeyin

Hiç kimse aylarca pastadan mahrum kalmak istemez ama herkes pantolonuna sığmayı arzular. Ödül geciktikçe motivasyonun düşmesi normal.

Kilo vermeyi amaçlıyorsanız gelecekteki zayıf halinize odaklanmayın. Onun yerine şu anda egzersiz yapıp aktif bir hayat sürmenin sağlığınıza nasıl faydalı olduğuna bakın. 

Bu tavsiye sadece diyetle alakalı değil. Tüm hobilerinizde kısa vadeli faydalar görüp onlara tutunabilirsiniz. 

3. Aklınızdakinden daha küçük bir başlangıç yapın

Bazen bir işe başlamak, onu sürdürmekten daha zahmetli olabilir. Büyük heveslerle kendinizi psikolojik yük altına sokacağınıza daha düşük hedeflerle başlamak işinizi kolaylaştırabilir.

4. İstikrar kilit önemde

Arzularda sebat göstermek, yeni hobinizin kökleşmiş bir alışkanlığa dönmesi için çok önemli. 

Bir hobiyi belli bir işle ya da mekanla eşleştirmek de işinize yarayabilir.

Örneğin dil öğrenmek için kullandığınız uygulamayı her sabah kahvenizin demlenmesini beklerken açabilirsiniz. 

Alışkanlıkları böyle rutinlere bağlarsanız kendinizi her seferinde yeniden motive etmenize gerek kalmaz.

5. Aynaya bakın

Başkalarıyla rekabet ederek motive olmak herkese iyi gelmeyebilir çünkü sonuç sadece sizin kontrolünde değildir.

Kendi kendinizle rekabet ederseniz daha sıkı çalışmaya ve kişisel gelişime daha çok odaklanabilirsiniz. 

6. İyi hissetme faktörünü hesaba katın

İnsanları yalnızca mantık iyi hissettirmez. "Şunu yaparsam şöyle fayda sağlarım" diyerek kendinizi ikna etmeniz, o işi sürdürmenizi sağlamayabilir.

Eğlenebileceğiniz unsurları da hesaba katıp onlarla kendinizi motive edebilirsiniz. 

7. Görmek istediğiniz değişimin ta kendisi olun

Uzun vadeli bir değişim için kendimize kim olmak istediğimizi sormalıyız, ne istediğimizi ya da neye sahip olduğumuzu değil…

Eğer kendinizi çalışkan biri olarak görmek istiyorsanız tembelliği bırakıp gerçekten çalışmanız lazım. Uzun vadede gerçekten çalışkan biri olacaksınız.

Independent Türkçe, BBC Science Focus