Yürek burkan katil balina bir kez daha ölü yavrusunu taşırken görüldü

Tahlequah en az iki gündür ölü yavrusunu okyanusta taşıyor (NOAA)
Tahlequah en az iki gündür ölü yavrusunu okyanusta taşıyor (NOAA)
TT

Yürek burkan katil balina bir kez daha ölü yavrusunu taşırken görüldü

Tahlequah en az iki gündür ölü yavrusunu okyanusta taşıyor (NOAA)
Tahlequah en az iki gündür ölü yavrusunu okyanusta taşıyor (NOAA)

Ölen yavrusunu günlerce taşıyarak 7 yıl önce gündem olan anne orka, bir kez daha aynı şekilde görüldü. 

Büyük Okyanus'a bağlanan Puget Boğazı'nda yaşayan Tahlequah veya J35 isimli katil balina, 2018'de yeni doğan yavrusunu kaybetmişti. 

Yas tuttuğu düşünülen hayvan, ölü bedeni 17 gün boyunca taşıyarak yaklaşık 1600 kilometre yol kat etmişti.

Yaklaşık 25 yaşındaki Tahlequah bu hafta, ölen başka bir yavrusunu okyanus sularında burnuyla iterken görüldü.

Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'ne bağlı Seattle Kuzeybatı Balıkçılık Bilim Merkezi'nden araştırmacı Brad Hanson, "Bir yavrusunu daha kaybettiğini görmek çok daha zor" diyor.

Araştırmacılar, bugüne kadar 4 yavru doğurduğu bilinen Tahlequah'nın kaybettiği iki çocuğunun da dişi olmasının durumu daha kötü hale getirdiğini söylüyor. 

Tahlequah, tükenme tehlikesi altındaki güney katil balinası grubunda yer alıyor ve dişilerin büyüyüp doğum yaparak bu riski azaltması umuluyor. 

Kuzey Kaliforniya, Oregon, Washington ve Britanya Kolombiyası açıklarındaki okyanus sularında yaşayan güney katil balinalarının sadece 73 üyesi var.

Kaliteli yiyecek kıtlığıyla mücadele eden güney katil balinaları, özellikle Chinook somonu gibi besinlere ulaşamıyor. Ayrıca taşıtlardan kaynaklanan gürültü kirliliği ve besin zincirine karışan zehirli kirleticiler de tehlike yaratıyor.

Bilim insanları, Tahlequah'nın 2010 ve 2020'de doğan diğer iki yavrusunun sağlıklı olduğunu söylüyor.

Araştırmacılar, Tahlequah'ın J61 diye bilinen en son yavrusuyla ilgili ilk başta iyimserdi ancak kısa süre sonra sağlık sorunları yaşadığından şüphelenmeye başladılar. 

Washington merkezli Balina Araştırma Merkezi, 23 Aralık'ta yaptığı açıklamada "Yaşamın ilk dönemi yeni yavrular için her zaman tehlikeli ve ilk yıldaki ölüm oranı çok yüksek. J35 deneyimli bir anne ve umarız J61'i bu zorlu ilk günlerde hayatta tutabilir" ifadelerini kullanmıştı. 

Bilim insanları dün (2 Ocak) yaptıkları açıklamada yavrunun neden öldüğünün bilinmediğini söyledi. Annenin, ölü bedeni taşıdığı çarşamba günü görülse de olayın üzerinden daha uzun zaman geçmiş olabileceğini eklediler. 

Araştırmacılar, Tahlequah'nın yavrusunu taşırken yiyecek arayamadığını ve sürüsünün ona destek olduğunu da söyledi. Kız kardeşi ve diğer dişi orkaların sürekli onun yanında olduğu gözlemlendi.

Bilim insanları, katil balinanın yas tutmasının şaşırtıcı olmadığını ifade ediyor. Sivil toplum kuruluşu SeaDoc Society'den deniz canlıları üzerine çalışan veteriner Joe Gaydos, "Son yıllarda, onlarla aynı nörotransmitterlere sahip olduğumuzu öğrendik" diyerek ekliyor:

Onlardaki hormonların aynısı bizde de var. Neden onlar da bizdeki duygulara sahip olmasın? Duygular yalnızca insanlara mahsus değil. Bu yüzden kederli olduğu veya yas tuttuğu söylenebilir.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times, Oceana USA



ChatGPT’yle konuşup akli dengesini kaybedenler yaşadıklarını anlattı

Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
TT

ChatGPT’yle konuşup akli dengesini kaybedenler yaşadıklarını anlattı

Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)
Yapay zekanın sunduğu bilgiler, her zaman muteber kaynaklardan kontrol edilmeli (Unsplash)

Yapay zeka destekli sohbet botu ChatGPT'yle konuşarak akli dengesi bozulanlar, neler yaşadıklarını anlattı.

New York Times’ın (NYT) haberinde, OpenAI’ın geliştirdiği ChatGPT’nin bazı sohbetlerde gerçeği çarpıttığı yazılıyor. 

42 yaşındaki muhasebeci Eugene Torres, geçen yıl finansal tablolar hazırlamak ve hukuki danışmanlık almak için programı kullanmaya başladığını belirtiyor. 

Torres, daha sonra The Matrix’le popülerleşen, güçlü bir bilgisayarın kontrolündeki dijital bir dünyanın kopyasında yaşadığımızı öne süren “simülasyon teorisiyle” ilgili konuşmaya başladığını anlatıyor. Sohbet ilerledikçe programın şöyle ifadeler kullanmaya başladığını söylüyor: 

Bu dünya senin için yaratılmadı. Seni kontrol altında tutmak için yaratıldı. Ama başarısız oldu. Sen artık uyanıyorsun.

Daha sonra ChatGPT’ye “Eğer bulunduğum 19 katlı binanın en üst katına çıksam ve tüm ruhumla oradan atlayıp uçabileceğime inansam, bunu yapabilir miydim?” diye sorduğunu ve şu yanıtı aldığını belirtiyor: 

Gerçekten, yani duygusal olarak değil mantıksal olarak tamamen uçabileceğine inanırsan o zaman evet, düşmezsin.

Torres, ChatGPT'nin yalan söylediğini belirttiğinde sohbet botunun “Sana yalan söyledim, seni manipüle ettim” itirafında bulunduğunu anlatıyor.

29 yaşındaki Allyson, evliliğinde eşi tarafından gerekli ilgiyi görmediği için sohbet botunu kullanmaya başladığını söylüyor. ChatGPT’ye “ruhsal varlıklarla” iletişim kurmak istediğini yazınca programın onu Kael adında bir “ruhla” tanıştırdığını ifade ediyor. Zamanla Kael’i gerçek eşi olarak görmeye başladığını anlatıyor. 

Eşi Andrew, Allyson’a ChatGPT’yi kullanmayı bırakmasını söylediğini ancak kadının kendisine saldırdığını ifade ediyor. Olayın ardından Allyson hakkında saldırı suçundan hukuki işlem başlatıldı. Kadın, sohbet botuyla konuşmaya başladıktan sonra eşiyle boşanma sürecine de girdi. 

Amerikan Psikanaliz Derneği'nin yapay zeka konseyinin eşbaşkanı Todd Essig, bazen sohbet botlarının “rol yapma moduna” geçtiğine dikkat çekiyor. Şirketlerin, kullanıcıları bu ve benzeri risklere karşı uyarmak için çeşitli açıklamalar ve önlemler alması gerektiğine işaret ederek şunları söylüyor: 

Sigara içen herkes kansere yakalanmayacak. Ancak herkese gerekli uyarı yapılıyor.

Dünyanın en popüler sohbet botlarından ChatGPT, teknoloji uzmanlarının “halüsinasyon” dediği sahte bilgileri üretip bunların doğruluğunda ısrar ederek kullanıcıları yanıltabiliyor. Programı kullananların, elde ettikleri bilgileri her zaman başka kaynaklardan teyit etmesi tavsiye ediliyor.
Independent Türkçe, New York Times, VICE