3 soruda Çin'de yayılan HMPV virüsü

Soğuk algınlığı benzeri semptomları olan kişilerin, maske takması veya öksürüp hapşırırken ağzıyla burnunu kapatması, HMPV gibi virüslerin yayılmasını engelleyebilir (Pexels)
Soğuk algınlığı benzeri semptomları olan kişilerin, maske takması veya öksürüp hapşırırken ağzıyla burnunu kapatması, HMPV gibi virüslerin yayılmasını engelleyebilir (Pexels)
TT

3 soruda Çin'de yayılan HMPV virüsü

Soğuk algınlığı benzeri semptomları olan kişilerin, maske takması veya öksürüp hapşırırken ağzıyla burnunu kapatması, HMPV gibi virüslerin yayılmasını engelleyebilir (Pexels)
Soğuk algınlığı benzeri semptomları olan kişilerin, maske takması veya öksürüp hapşırırken ağzıyla burnunu kapatması, HMPV gibi virüslerin yayılmasını engelleyebilir (Pexels)

Çin'de insan metapnömovirüsü (HMPV) vakalarındaki artış geniş çapta endişe yaratıyor.

Sosyal medyada HMPV ve influenza A vakaları sonucu hastanelerin dolup taştığı öne sürülerek durum Kovid-19 pandemisine benzetiliyor. 

Ancak Çinli sağlık yetkilileri ve Dünya Sağlık Örgütü henüz acil durum ilan etmedi. 

Diğer yandan Çin Komünist Partisi'ne ait China Daily, HMPV vakalarının 14 yaş ve altındaki çocuklarda artış gösterdiğini aralık sonunda aktarmıştı. 

Birleşik Krallık merkezli Reuters da vakalarda artış olduğunu bildirmişti.

Fakat halihazırda durumun boyutu ve nedeni belirsizliğini koruyor.

1) HMPV nedir?

İnsan metapnömovirüsünün (HMPV) yeni ortaya çıktığı iddia edilse de virüs ilk 2001'de tanımlanmıştı.

Respiratuar sinsityal virüsle (RSV) aynı ailede yer alan HMPV, soğuk algınlığı benzeri belirtilere sahip. 

Öksürük, ateş, burun akıntısı ve boğaz ağrısı gibi semptomlara yol açan virüs, genellikle hafif seyrediyor.

Ancak bazı durumlarda bronşit veya zatürre gibi daha ciddi akciğer hastalıklarına yol açabiliyor.

Uzmanlar; çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerin daha yüksek risk altında olduğunu söylüyor. 

HMPV, kış mevsimi ve ilkbaharın başlarında daha yaygın görülüyor.

2) Diğer ülkeler endişenmeli mi?

Kovid-19 pandemisinin arkasındaki SARS-CoV-2'nin ilk Çin'de ortaya çıkmasının da etkisiyle HMPV vakalarındaki mevcut eğilim dünya genelinde endişelere yol açıyor. 

Ancak uzmanlar HMPV'nin yeni bir virüs olmadığının altını çiziyor. 

Birleşik Krallık'taki Warwick Üniversitesi'nden virolog Andrew Easton "HMPV, yüzyılın başında keşfedilmesinden beri dünya genelinde risk altındaki nüfusta önemli bir sorun olarak kabul ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu riskin derecesi yaklaşık 25 yıldır büyük ölçüde aynı kaldı.

Özellikle bir yaşından küçük çocukların risk altında olduğunu söyleyen Easton, bunun RSV ve grip için de geçerli olduğunu ekliyor. 

Kaygıların baş göstermesinin ardından Hindistan sağlık yetkilileri de ülkede olağandışı bir durum yaşanmadığını açıkladı. 

Solunum yolu hastalıklarına dair verileri analiz eden yetkililer, 2024'te ciddi bir artış görülmediğini ifade ediyor.

Sağlık Bakanlığı, Türkiye'deki durumla ilgili bir açıklama yapmadı. 

Diğer yandan daha ciddi bir durumun sözkonusu olup olmadığını anlamak için Çin'deki artışın sebebinin belirlenmesi gerekiyor.

Easton, "Enfeksiyon modellerindeki değişiklikleri tespit etmek ve ardından potansiyel nedenlerin neler olduğunu belirlemek önemli" diyor: 

Enfekte kişilerin davranışlarındaki bir değişikliğin mi daha fazla vakaya yol açtığını, yoksa virüsteki bir değişikliğin mi enfekte bireylerin sayısının artmasına neden olduğunu değerlendirmeliyiz.

Virolog muhtemelen virüsün mutasyon geçirmediğini düşünse de emin olmak için genetik incelemeye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Ayrıca China Daily, Çin'de bu kış solunum yolu enfeksiyonlarının son yıllara göre daha az görüldüğünü aktarmıştı. 

3) HMPV'den korunmak için ne yapılmalı?

Halihazırda herhangi bir HMPV aşısı bulunmuyor. Ayrıca virüse özel olarak geliştirilmiş bir tedavi yöntemi de yok.

Hastalığın tedavisinde semptomların gerilemesi ve yaşamsal belirtilerin stabil tutulması amaçlanıyor.

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'ne göre enfeksiyon süresi kişiden kişiye değişse de diğer virüs kaynaklı solunum yolu hastalıklarına benziyor.

Uzmanlar, HMPV'nin grip ve Kovid-19 gibi bulaştığını söyleyerek benzer önlemler alınmasını tavsiye ediyor.

Elleri en az 20 saniye boyunca su ve sabunla düzenli bir şekilde yıkamak, kirli ellerle göz, burun ve ağza dokunmamak ve öksürüp hapşırırken ağzı kapatmak bunlar arasında yer alıyor.

Ayrıca hastayken başka kişilerle yakın temasa girmemek ve mümkünse evde kalmak da önemli. 

Independent Türkçe, Live Science, Hindustan Times, Live Mint, Cleveland Clinic, China Daily, Reuters, CDC



Netflix'in "çılgın" belgeseli izleyicileri ekran başına kilitledi

51. Bölge Baskını, sosyal medyada gece yarısı yapılan bir şakanın viral olmasını ve Nevada'daki çok gizli bir ABD Hava Kuvvetleri üssüne kadar uzanan olayların fitilini ateşlemesini anlatıyor (Netflix)
51. Bölge Baskını, sosyal medyada gece yarısı yapılan bir şakanın viral olmasını ve Nevada'daki çok gizli bir ABD Hava Kuvvetleri üssüne kadar uzanan olayların fitilini ateşlemesini anlatıyor (Netflix)
TT

Netflix'in "çılgın" belgeseli izleyicileri ekran başına kilitledi

51. Bölge Baskını, sosyal medyada gece yarısı yapılan bir şakanın viral olmasını ve Nevada'daki çok gizli bir ABD Hava Kuvvetleri üssüne kadar uzanan olayların fitilini ateşlemesini anlatıyor (Netflix)
51. Bölge Baskını, sosyal medyada gece yarısı yapılan bir şakanın viral olmasını ve Nevada'daki çok gizli bir ABD Hava Kuvvetleri üssüne kadar uzanan olayların fitilini ateşlemesini anlatıyor (Netflix)

Netflix izleyicileri, "küçük bir zaman kapsülü" diye nitelendirilen "çılgın" belgesel dizisini art arda izliyor.

Belgesel antolojisi, ana akım medyada manşetlere taşınan sansasyonel olayları yeniden ele alarak izleyicilerin beğenisini kazandı. 

Seri, tatil facialarından siyasi skandallara, festival felaketlerinden sosyal medya olaylarına uzanan birçok başlığı inceliyor.

Her bölüm, özel röportajlar ve daha önce görülmemiş görüntüler eşliğinde farklı bir bakış açısıyla sunuluyor. Serinin Netflix'te yayımlanan son bölümü izleyiciler arasında büyük yankı uyandırdı.

Netflix, 51. Bölge Baskını (Trainwreck: Storm Area 51) adlı bu yeni bölüm için şu açıklamayı yapıyor:

Gerçek olaylara dayanan bu sıradışı öyküde gizli bir ABD Hava Kuvvetleri üssüne baskın düzenlenmesiyle ilgili bir internet şakası, hem medyayı hem de orduyu harekete geçiriyor.

2019'da 20 yaşındaki Matty Roberts, "51. Bölge'yi Basalım, Hepimizi Durduramazlar" adlı bir Facebook etkinliği oluşturarak tüm dünyada büyük bir sansasyon yaratmıştı.

Amaç, Nevada'daki ABD Hava Kuvvetleri'ne ait 51. Bölge'deki tesise sızmak ve hükümetin sakladığı iddia edilen gizli bilgileri ortaya çıkarmaktı. Etkinlikte, deneylerden uzaylı teknolojilerine kadar birçok "sır" açığa çıkarılacağı vaat ediliyordu. Tüm dünya bu olayla ilgilenmeye başlamış ve etkinlik kısa sürede bir internet fenomenine dönüşmüştü.

Milyonlarca kişi etkinliğe katılacağını söyleyince, ABD kolluk kuvvetleri acil uyarılar yayımlamak zorunda kalmıştı.

Belgeselin yeni bölümü, tüm dünyada konuşulan bu sosyal medya olayını mercek altına alıyor.

İzleyiciler belgesel serisinin yeni bölümüne büyük ilgi gösterdi. Bir sosyal medya kullanıcısı şöyle yazdı:

Az önce 51. Bölge Baskını'nı izledim. Baştan sona tam bir delilikti.

İzleyicilerden biri şunları paylaştı:

51. bölge baskınını hatırlayan var mı? Belgeselini izliyorum ve bunun 2019'da yaşanmış olması hâlâ şok edici. Daha dün gibi! Zaman su gibi geçmiş. O etkinliğe gerçekten giden olmuş muydu?

Bir başka yorumda şu ifadeler yer aldı:

51. Bölge Baskını epey komik. Özellikle ilk bölümde dönemin TikTok trendleri falan var. Gerçekten küçük bir zaman kapsülü gibi.

Bir diğer izleyiciyse şunları yazdı:

51. Bölge Baskını'nı sabırsızlıkla bekliyordum! O zamanlar o Facebook grubundaydım, çok komikti, hâlâ gülüyorum.

Bir başka kullanıcı ise şöyle dedi:

Netflix'te 51. Bölge Baskını'nı izliyorum ve fark ettim ki ben de Facebook'ta 51. Bölge'yi basacağını söyleyen 3,5 milyon kişiden biriydim.

51. Bölge Baskını, halen Netflix'te izlenebilir.

Independent Türkçe, Express, Mirror