Motivasyon psikoloğundan 7 öneri: Uzun süreli alışkanlıklar nasıl oluşturulur?

Hedeflerinizi gerçekleştirmek için yardım almaktan kaçınmayın (Pixabay)
Hedeflerinizi gerçekleştirmek için yardım almaktan kaçınmayın (Pixabay)
TT

Motivasyon psikoloğundan 7 öneri: Uzun süreli alışkanlıklar nasıl oluşturulur?

Hedeflerinizi gerçekleştirmek için yardım almaktan kaçınmayın (Pixabay)
Hedeflerinizi gerçekleştirmek için yardım almaktan kaçınmayın (Pixabay)

Her yılın başında milyonlarca kişi yeni sayfa açıp önündeki dönem için kararlar alıyor.

Ancak bunları istikrarla sürdürmek güç. 

Motivasyon psikoloğu Dr. Ian Taylor düşüncelerinizin gerçek olması için neler yapabileceğinizi sıraladı. 

1. Erken kalkan yol alır

Yeni bir şeye başladığınızda bunu mümkün olduğu kadar erken saatlerde yapmaya çalışın. 

Sabah insanı olmayabilirsiniz. Çocuğunuzu okula götürmeniz gerekebilir. Ancak gün ilerledikçe enerjinizin azalacağını hesaba katın.

Bu alışkanlık oturduğu zaman vaktinde esneklik gösterebilirsiniz.

2. Ödülü beklemeyin

Hiç kimse aylarca pastadan mahrum kalmak istemez ama herkes pantolonuna sığmayı arzular. Ödül geciktikçe motivasyonun düşmesi normal.

Kilo vermeyi amaçlıyorsanız gelecekteki zayıf halinize odaklanmayın. Onun yerine şu anda egzersiz yapıp aktif bir hayat sürmenin sağlığınıza nasıl faydalı olduğuna bakın. 

Bu tavsiye sadece diyetle alakalı değil. Tüm hobilerinizde kısa vadeli faydalar görüp onlara tutunabilirsiniz. 

3. Aklınızdakinden daha küçük bir başlangıç yapın

Bazen bir işe başlamak, onu sürdürmekten daha zahmetli olabilir. Büyük heveslerle kendinizi psikolojik yük altına sokacağınıza daha düşük hedeflerle başlamak işinizi kolaylaştırabilir.

4. İstikrar kilit önemde

Arzularda sebat göstermek, yeni hobinizin kökleşmiş bir alışkanlığa dönmesi için çok önemli. 

Bir hobiyi belli bir işle ya da mekanla eşleştirmek de işinize yarayabilir.

Örneğin dil öğrenmek için kullandığınız uygulamayı her sabah kahvenizin demlenmesini beklerken açabilirsiniz. 

Alışkanlıkları böyle rutinlere bağlarsanız kendinizi her seferinde yeniden motive etmenize gerek kalmaz.

5. Aynaya bakın

Başkalarıyla rekabet ederek motive olmak herkese iyi gelmeyebilir çünkü sonuç sadece sizin kontrolünde değildir.

Kendi kendinizle rekabet ederseniz daha sıkı çalışmaya ve kişisel gelişime daha çok odaklanabilirsiniz. 

6. İyi hissetme faktörünü hesaba katın

İnsanları yalnızca mantık iyi hissettirmez. "Şunu yaparsam şöyle fayda sağlarım" diyerek kendinizi ikna etmeniz, o işi sürdürmenizi sağlamayabilir.

Eğlenebileceğiniz unsurları da hesaba katıp onlarla kendinizi motive edebilirsiniz. 

7. Görmek istediğiniz değişimin ta kendisi olun

Uzun vadeli bir değişim için kendimize kim olmak istediğimizi sormalıyız, ne istediğimizi ya da neye sahip olduğumuzu değil…

Eğer kendinizi çalışkan biri olarak görmek istiyorsanız tembelliği bırakıp gerçekten çalışmanız lazım. Uzun vadede gerçekten çalışkan biri olacaksınız.

Independent Türkçe, BBC Science Focus



Karıncaların kin güdebildiği ortaya kondu

Karıncalar saldırganlaşınca formik asit püskürterek düşmanlarını öldürebiliyor (Unsplash)
Karıncalar saldırganlaşınca formik asit püskürterek düşmanlarını öldürebiliyor (Unsplash)
TT

Karıncaların kin güdebildiği ortaya kondu

Karıncalar saldırganlaşınca formik asit püskürterek düşmanlarını öldürebiliyor (Unsplash)
Karıncalar saldırganlaşınca formik asit püskürterek düşmanlarını öldürebiliyor (Unsplash)

Karıncaların kötü deneyimlerini hatırlayarak düşmanlarına karşı kin güdebildiği tespit edildi. 

Sıkı toplumsal bağlar kurmalarıyla bilinen karıncalar, kokular sayesinde kendi yuvalarının üyeleriyle başkalarını ayırt edebiliyor. 

Daha önceki çalışmalarda bu hayvanların özellikle yakın yuvalardaki komşularına agresif davranışlar sergilediği, alt çenelerini açıp ısırma veya asit püskürtme gibi yollarla rakiplerine saldırdığı görülmüştü. 

Almanya'daki Freiburg Üniversitesi'nden araştırmacılar bu davranışların, karıncaların düşmanlarının kokusunu hatırlamasından kaynaklandığını buldu. Bu nedenle, tanıdık yuvalardan rakiplerle karşılaşınca daha saldırgan oluyorlar.

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de yayımlanan çalışmada iki aşamalı bir deney yürütüldü. 

Bilim insanları ilk başta bir grup karıncayı kendi yuvalarındaki karıncalarla, diğer grubu rakip A yuvasındaki saldırgan karıncalarla, üçüncü grubu da rakip B yuvasındaki saldırgan karıncalarla karşı karşıya getirdi. 

5 gün boyunca birer dakikalığına bu etkileşimleri gerçekleştirdikten sonra deneyin ikinci aşamasına geçtiler. Araştırmacılar, farklı gruplardaki karıncaların A yuvasındakilerle karşılaşınca nasıl davrandığını inceledi.

Deneyin ilk aşamasında bu yuvadan karıncalarla karşılaşan hayvanlar, diğer iki gruptakilere göre kayda değer derecede daha agresif davrandı.

Ancak bu hayvanlar, yolları daha pasif bir yuvanın karıncalarıyla yeniden kesiştiğinde daha sakin davrandı.

Araştırmacılar, çağrışım yoluyla öğrenmenin hem yuva arkadaşlarını hem de yabancı karıncaları tanımada çok önemli bir rol oynadığını söylüyor. Ekip, saldırganlığın düşmanların kokusunu tanımayla bağlantılı olduğunu düşünüyor.

Makalenin ortak yazarı Volker Nehring, "Böceklerin önceden programlanmış robotlar gibi işlev gördüğü fikrine sık sık kapılıyoruz" diyerek ekliyor: 

Çalışmamız bunun aksine karıncaların da deneyimlerinden ders çıkardığına ve kin tutabildiğine dair yeni bir kanıt sunuyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Science Daily, Current Biology