Meta, teyit sistemini kaldırdı: Zuckerberg, Trump'a boyun eğdi

Forbes'a göre Zuckerberg'ün net serveti yaklaşık 214 milyar dolar (Reuters)
Forbes'a göre Zuckerberg'ün net serveti yaklaşık 214 milyar dolar (Reuters)
TT

Meta, teyit sistemini kaldırdı: Zuckerberg, Trump'a boyun eğdi

Forbes'a göre Zuckerberg'ün net serveti yaklaşık 214 milyar dolar (Reuters)
Forbes'a göre Zuckerberg'ün net serveti yaklaşık 214 milyar dolar (Reuters)

Facebook ve Instagram'ın sahibi Meta'nın platformlardaki teyit uygulamasını kaldırması tartışma yarattı. 

Meta CEO'su Mark Zuckerberg, kararla ilgili salı günü yaptığı açıklamada, teyit firmalarının "siyasi konularda fazlaca taraf" olduğunu savundu. 

Teyit sisteminde "çok ileri gidildiğini" ileri süren Zuckerberg, içeriklerin sansürlenmesinde hatalar yapıldığını da itiraf etti.

Zuckerberg, sosyal medya platformlarında terörizm, çocuk cinsel istismarı ve uyuşturucu gibi yasadışı içeriklere odaklanmaya devam edileceğini fakat göç ve cinsiyet gibi ana akım tartışmalara yönelik denetimin gevşetilmesiyle "daha fazla ifade özgürlüğüne" kavuşulacağını söyledi. 

Bu kapsamda Elon Musk'ın sahibi olduğu X'teki "topluluk notlarına" benzer bir sistem geliştirilecek. 

40 yaşındaki teknoloji milyarderi, Donald Trump'ın kazandığı başkanlık seçimine de göndermede bulunarak şunları söyledi: 

Son seçimler bir kez daha ifade özgürlüğüne öncelik vermeye yönelik kültürel bir dönüm noktası niteliğinde.

Meta'nın bu önemli adımı, Trump'ın başkanlık koltuğuna oturmasına günler kala geldi. 6 Ocak 2021'deki Kongre baskınıyla ilgili paylaşımları yüzünden Facebook hesabı askıya alınan Cumhuriyetçi lider, platformu "halk düşmanı" diye nitelemiş, daha sonra kendi sosyal medya uygulaması Truth Social'ı kurmuştu. 

20 Ocak'ta göreve başlayacak Trump, kampanyasında Facebook'u seçimlere müdahale etmekle suçlamış ve Zuckerberg'ü hapse atmakla tehdit etmişti.

Cumhuriyetçi lider, Florida'daki Mar-a-Lago malikanesinde salı günü yaptığı açıklamada, Zuckerberg'ün "uyarılarını" dikkate alarak böyle bir adım attığını savundu: 

Bence Meta, Facebook çok yol katetti.

Diğer yandan teyit sisteminin kaldırılmasını eleştirenler, Zuckerberg'ün Trump'a "boyun eğdiğini" ileri sürüyor.

İnsan hakları grubu Global Witness'tan yapılan açıklamada şu ifadelere yer veriliyor: 

Zuckerberg, yeni gelen Trump yönetimine yaranmak için bariz bir girişimde bulundu ve bunun zararlı sonuçları olacak. Bu değişiklikler kadınların, LGBT+ bireylerin, beyaz olmayanların, bilim insanlarının ve aktivistlerin, halihazırda birçok taciz ve saldırıya maruz kaldıkları internette seslerini duyurmasını daha da tehlikeli hale getirecek.

Çevrimiçi nefret söylemi ve dezenformasyonu takip eden Centre for Information Resilience adlı kuruluş da kararı, "dezenformasyon ve zararlı paylaşımların her zamankinden daha hızlı arttığı bir dönemde içerik denetimi açısından büyük bir darbe" diye niteledi. 

CNN'in analizinde, Zuckerberg'ün Trump ve destekçilerinin istekleri doğrusunda hareket ettiği yazılıyor. 

Bu hamleyle teknoloji milyarderinin, interneti - Trumpçı sloganın "Amerikayı Tekrar Mükemmel Yap" /  Trumpçı slogan "Amerikayı Tekrar Mükemmel Yap"ın (Make America Great Again -MAGA) temsil ettiği muhafazakar ideolojiyle yeniden şekillendirmek istediği belirtiliyor.

Independent Türkçe, Guardian, CNN



Plüton, en büyük uydusunu "öpüp yakalamış"

Plüton (altta) ve Charon birbirlerinin etrafında dönüyor (NASA)
Plüton (altta) ve Charon birbirlerinin etrafında dönüyor (NASA)
TT

Plüton, en büyük uydusunu "öpüp yakalamış"

Plüton (altta) ve Charon birbirlerinin etrafında dönüyor (NASA)
Plüton (altta) ve Charon birbirlerinin etrafında dönüyor (NASA)

Bilim insanları, cüce gezegen Plüton'un en büyük uydusu Charon'u "öpüp yakalama" dedikleri bir süreçle yörüngesine aldığını öne sürdü. 

Plüton'un 5 uydusundan en büyüğü Charon, cüce gezegenin yarısı kadar. Araştırmacılar Charon'un, büyük bir cismin Plüton'la çarpışması sonucu ortaya çıktığını düşünüyordu. 

Çarpışmada uzaya saçılan maddenin bir araya gelerek uyduyu oluşturduğu ve Plüton'un yörüngesine girdiği tahmin ediliyordu. Ay'ın da benzer bir şekilde oluştuğu kabul ediliyor. 

Ancak hakemli dergi Nature Geoscience'ta 6 Ocak Pazartesi günü yayımlanan makaleye göre Plüton ve Charon'un daha farklı bir geçmişi var.

Arizona Üniversitesi'nden Dr. Adeene Denton liderliğindeki ekip, iki cismin gücünü de hesaba kattıkları bilgisayar modelleri oluşturarak sistemin nasıl ortaya çıktığını anlamaya çalıştı.

Dr. Denton, galaksiler veya dev gezegenler arasındaki çarpışmada gücün dikkate alınmadığını ancak Plüton ve Charon gibi küçük cisimlerde bunun kritik bir rol oynadığını söylüyor.

Mars büyüklüğünde bir cisim Dünya'ya çarptığında uzaya erimiş materyal saçılmış ve bu maddeden Ay oluşmuştu.

Dr. Denton, "Plüton ve Charon farklı; daha küçük ve daha soğuklar ve esasen kaya ve buzdan oluşuyorlar. Bu maddelerin gerçek gücünü hesaba kattığımızda, hiç beklemediğimiz bir şey keşfettik" diye açıklıyor.

Araştırmacılar Charon'un, Plüton'a çarptığını ve iki cismin kardan adam gibi bir süre birbirine yapışmış halde kaldıktan sonra ayrıldığını öne sürüyor. 

Bu süreçte bir miktar madde alışverişi yapılsa da her iki cismin de büyük ölçüde ayrı ve sağlam kaldığı düşünülüyor.

Dr. Denton "Gezegen çarpışma senaryolarının çoğu 'vur ve kaç' ya da 'sıyır ve birleş' diye sınıflandırılıyor. Bizim keşfettiğimiz ise tamamen farklı bir şey" diyerek ekliyor:

Cisimlerin çarpışarak kısa bir süre birbirine yapıştığı ve ardından kütleçekimsel bağı koruyarak ayrıldığı bir 'öp ve yakala' senaryosu sözkonusu.

Araştırmacılar Plüton'un diğer küçük uydularının bu çarpışmada salınan maddeden oluşup oluşmadığını anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

Ayrıca Kuiper Kuşağı'nda büyük bir uyduya sahip pek çok cisim olduğu için "öp ve yakala" yaygın bir süreç olabilir. 

Dr. Denton çarpışmanın Plüton ve Charon'un jeolojik evrimini etkilediğini ve yeraltı okyanusları meydana getirmiş olabileceğini düşünüyor. 

Araştırmacı, "Bu ilk şekillenmenin Plüton'un jeolojik evrimini nasıl etkilediğini anlamakla özellikle ilgileniyoruz" diyerek ekliyor: 

Çarpışmadan kaynaklanan ısı ve ardından gelen gelgit kuvvetleri, bugün Plüton'un yüzeyinde gördüğümüz özelliklerin şekillenmesinde kritik bir rol oynamış olabilir.

Independent Türkçe, IFLScience, Guardian, Nature Geoscience