Kafkas Dağları'ndaki 3 bin yıllık bir kalenin daha önce düşünülenden neredeyse "40 kat daha büyük" olduğunu ortaya çıkaran yeni drone araştırması, Doğu Avrupa'daki Tunç Çağı yerleşimlerine dair anlayışımızı yeniden şekillendiriyor.
Dmanisis Gora adı verilen "mega kale", Avrupa, Avrasya Bozkırı ve Ortadoğu arasındaki sınırda yer alan Kafkasya bölgesinde MÖ 1500'le MÖ 500 arasında bir dönemde inşa edilmişti.
Özgün toplulukların kültürel kesişme noktası olan bölgenin uzun bir geçmişi var.
Cranfield Üniversitesi'nden Nathaniel Erb-Satullo, yer aldığı araştırma hakkında "Dmanisis Gora sadece Kafkasya'nın güney bölgesi için önemli bir bulgu değil, büyük ölçekli yerleşimlerin yapısındaki çeşitlilik açısından daha geniş bir öneme sahip" diyor.
Kazılar ilk kez 2023'te bölgedeki iki derin vadi arasındaki müstahkem bir bölümde başladı ancak yaz otlarının öldüğü sonbaharda yapılan bir sonraki ziyaret, yapının ilk başta düşünülenden çok daha büyük olabileceğini ortaya koydu.
Araştırmacılar daha sonra iç kale alanının dışında başka tahkimat ve diğer yapıların kalıntılarını buldu.
Alanın büyüklüğünü yerden anlamanın imkansız olduğunu fark ettiklerinde, bölgenin insan yapımı özelliklerini inceleyip haritalamak için drone kullandılar.
Dr. Erb-Satullo, "Drone yaklaşık 11 bin fotoğraf çekti ve bunlar gelişmiş yazılımlarla bir araya getirilerek yüksek çözünürlüklü dijital yükseklik modelleri ve ortofotolar (her noktayı dümdüz aşağıya bakıyormuşsunuz gibi gösteren birleştirilmiş resimler) üretildi" diyor.
Bu veri setleri, dikkat çekmeyen topografik özellikleri belirlememizi ve dış yerleşimdeki tüm sur duvarları, mezarlar, tarla sistemleri ve diğer taş yapıların doğru haritalarını çıkarmamızı sağladı.
Hakemli dergi Antiquity'de çarşamba günü detaylandırılan araştırma, kazı alanının daha önce düşünülenden 40 kat daha büyük olduğunu ve bir kilometre uzunluğunda bir sur duvarıyla korunan büyük bir dış yerleşime sahip olduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılar, hangi özelliklerin yeni olduğunu anlamak için fotoğrafları Soğuk Savaş dönemi casus uydu görüntüleriyle karşılaştırdı.
Bu da eski yerleşimin bazı bölümlerinin modern tarım nedeniyle zarar gördüğünü ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, kalenin bölgedeki gezgin pastoral gruplarla etkileşimin ardından genişlediğinden ve dış kısımdaki büyük yerleşimin muhtemelen mevsime göre genişleyip daraldığından şüpheleniyor.
Bilim insanları, Asya, Avrupa ve Ortadoğu'nun kesişim noktasındaki kritik öneme sahip bu bölgenin nüfus yoğunluğu, hayvan hareketleri ve tarımsal uygulamalarına ışık tutacak daha fazla çalışma yapılmasını umuyor.
Bölgedeki yerleşimler üzerine gelecekte yapılacak araştırmalar, Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı toplumlarına ve bu toplulukların nasıl işlediğine dair yeni bilgiler de sağlayabilir.
Independent Türkçe
