Karıncaların kin güdebildiği ortaya kondu

Karıncalar saldırganlaşınca formik asit püskürterek düşmanlarını öldürebiliyor (Unsplash)
Karıncalar saldırganlaşınca formik asit püskürterek düşmanlarını öldürebiliyor (Unsplash)
TT

Karıncaların kin güdebildiği ortaya kondu

Karıncalar saldırganlaşınca formik asit püskürterek düşmanlarını öldürebiliyor (Unsplash)
Karıncalar saldırganlaşınca formik asit püskürterek düşmanlarını öldürebiliyor (Unsplash)

Karıncaların kötü deneyimlerini hatırlayarak düşmanlarına karşı kin güdebildiği tespit edildi. 

Sıkı toplumsal bağlar kurmalarıyla bilinen karıncalar, kokular sayesinde kendi yuvalarının üyeleriyle başkalarını ayırt edebiliyor. 

Daha önceki çalışmalarda bu hayvanların özellikle yakın yuvalardaki komşularına agresif davranışlar sergilediği, alt çenelerini açıp ısırma veya asit püskürtme gibi yollarla rakiplerine saldırdığı görülmüştü. 

Almanya'daki Freiburg Üniversitesi'nden araştırmacılar bu davranışların, karıncaların düşmanlarının kokusunu hatırlamasından kaynaklandığını buldu. Bu nedenle, tanıdık yuvalardan rakiplerle karşılaşınca daha saldırgan oluyorlar.

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de yayımlanan çalışmada iki aşamalı bir deney yürütüldü. 

Bilim insanları ilk başta bir grup karıncayı kendi yuvalarındaki karıncalarla, diğer grubu rakip A yuvasındaki saldırgan karıncalarla, üçüncü grubu da rakip B yuvasındaki saldırgan karıncalarla karşı karşıya getirdi. 

5 gün boyunca birer dakikalığına bu etkileşimleri gerçekleştirdikten sonra deneyin ikinci aşamasına geçtiler. Araştırmacılar, farklı gruplardaki karıncaların A yuvasındakilerle karşılaşınca nasıl davrandığını inceledi.

Deneyin ilk aşamasında bu yuvadan karıncalarla karşılaşan hayvanlar, diğer iki gruptakilere göre kayda değer derecede daha agresif davrandı.

Ancak bu hayvanlar, yolları daha pasif bir yuvanın karıncalarıyla yeniden kesiştiğinde daha sakin davrandı.

Araştırmacılar, çağrışım yoluyla öğrenmenin hem yuva arkadaşlarını hem de yabancı karıncaları tanımada çok önemli bir rol oynadığını söylüyor. Ekip, saldırganlığın düşmanların kokusunu tanımayla bağlantılı olduğunu düşünüyor.

Makalenin ortak yazarı Volker Nehring, "Böceklerin önceden programlanmış robotlar gibi işlev gördüğü fikrine sık sık kapılıyoruz" diyerek ekliyor: 

Çalışmamız bunun aksine karıncaların da deneyimlerinden ders çıkardığına ve kin tutabildiğine dair yeni bir kanıt sunuyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Science Daily, Current Biology



Hıristiyan kuruluş, NYT'ye vereceği Gazze reklamını çekti: Soykırımı kabul etmiyorlar

İsrail saldırıları sonucunda hayalet şehre dönen Gazze'de ölü sayısı 46 bine yaklaştı (AP)
İsrail saldırıları sonucunda hayalet şehre dönen Gazze'de ölü sayısı 46 bine yaklaştı (AP)
TT

Hıristiyan kuruluş, NYT'ye vereceği Gazze reklamını çekti: Soykırımı kabul etmiyorlar

İsrail saldırıları sonucunda hayalet şehre dönen Gazze'de ölü sayısı 46 bine yaklaştı (AP)
İsrail saldırıları sonucunda hayalet şehre dönen Gazze'de ölü sayısı 46 bine yaklaştı (AP)

Hıristiyan mezhebi Kuveykırlara ait bir kuruluş, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) vermeyi planladıkları Gazze savaşıyla ilgili reklamı, "soykırım" ifadesinin engellenmesi nedeniyle geri çekti. 

Amerikan Dostları Hizmet Komitesi'nden (American Friends Service Committee -AFSC) pazartesi günü yapılan açıklamada, NYT'de yayımlanması planlanan reklamın gazeteyle anlaşmazlık yüzünden iptal edildiği belirtildi. 

Savaş karşıtı Kuveykır kuruluşunun genel sekreteri Joyce Ajlouny, dünkü açıklamasında kararla ilgili şunları söyledi: 

New York Times'ın, İsrail'in Gazze'deki soykırımına son verilmesi çağrısında bulunan ücretli dijital reklamları yayımlamayı reddetmesi, gerçeklerden kaçmaya yönelik çirkin bir girişimdir.

Grup, NYT'nin kendilerine "soykırım" yerine "savaş" kelimesini kullanmalarını önerdiğini fakat bunu kabul etmediklerini bildiriyor. 

NYT'nin örgüte gönderdiği yazıda, "Çeşitli uluslararası kuruluşların ve insan hakları örgütlerinin bu konuda farklı görüşlere sahip olduğu" ifade ediliyor. AFSC ise açıklamasında, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi grupların raporlarında, İsrail'in Gazze'de soykırım işlediğine yönelik bulgulara yer verildiği hatırlatılıyor. 

NYT'den bir temsilci, Guardian'a yaptığı açıklamada "tüm reklamların aynı yönerge ve standartlar kapsamında incelendiğini" iddia ediyor.  

Amerikan gazetesinin reklam yönergesinde, "tüm bakış açılarına açık olunduğu" savunuluyor. Başvuruların teyit kontrolünden geçirildiği, gazetenin aldatıcı ya da yanlış gördüğü bir reklamı reddetme hakkını saklı tuttuğu ifade ediliyor. 

Diğer yandan NYT, daha önce soykırım ifadesinin yer aldığı reklamları yayımlamıştı. 2016'da Ermeni Eğitim Vakfı gazetede bir reklam paylaşmıştı. Metinde, "Ermeni soykırımının inkarına karşı çıktığı" gerekçesiyle Kim Kardashian'a teşekkür edilmişti. 

2008'de başkan adayları Barack Obama, Hillary Clinton ve John McCain de Darfur'daki soykırıma dikkat çeken NYT'deki mektubu imzalamıştı. 

AFSC, uzun yıllardır Gazze'deki insani yardım çabalarını destekliyor, Washington'ın İsrail'e silah ve finansman desteğini kesmesi için lobicilik faaliyeti yürütüyor. 

Grubun paylaştığı bilgilere göre Ekim 2023'ten bu yana Gazze'deki AFSC personeli, yerinden edilmiş Filistinlilere 1,5 milyon öğün yemek ve temizlik malzemesi sağladı.

17. yüzyılda Birleşik Krallık'ta kurulan ve zamanla ABD'de güç kazanan Kuveykır hareketi, Protestan mezhebi içinden çıkmıştı. Dini Dostlar Topluluğu olarak da bilinen hareket, köleliğe ve savaşa karşı pasifist tutumuyla tanınıyor.

Independent Türkçe, Guardian, AFSC