Evrimsel silahlanma yarışının en eski kanıtı ortaya çıktı

Bulgular, Kambriyen Patlaması'nın nasıl gerçekleştiğine ışık tutuyor

Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
TT

Evrimsel silahlanma yarışının en eski kanıtı ortaya çıktı

Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)

Bilim insanları evrimsel silahlanma yarışının en eski örneğini buldu. 

Yaklaşık 540 milyon yıl önce başlayan Kambriyen Patlaması sırasında, daha önce eşi görülmemiş bir hayvan türü çeşitliliği ortaya çıkmıştı.

Bilim dünyası, bu hızlı çeşitlenmenin nedenini uzun süre anlamaya çalıştı. Önde gelen teorilerden biri de evrimsel silahlanma yarışı denen bir sürece işaret ediyor.

Bu süreç, hem av hem de avcıların hayatta kalmak için sürekli yeni yöntemler geliştirmesini gerektiriyor. Örneğin bazı yarasa türleri, güveleri tespit edebilmek için biyosonar (ses dalgalarıyla algılama) özelliği geliştirdi. Daha sonra av olmak istemeyen güveler, karşı sonarlarıyla yarasaların kafasını karıştırmaya başladı. 

Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nden Russell Bicknell "Avcı-av etkileşimleri sık sık Kambriyen Patlaması'nın ana itici gücü olarak anlatılır" diyerek ekliyor: 

Ancak avın, avlanmaya doğrudan yanıt verdiğini ve avcının da aynı şeyi yaptığını gösteren deneysel kanıtlar çok az.

Bicknell ve ekip arkadaşları, aradıkları kanıtı Güney Avustralya'da buldu. Araştırmacılar,  Kambriyen döneminde yaşamış Lapworthella fasciculata adlı bir türün 200'den fazla fosilleşmiş örneğini keşfetti. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de yayımlanan çalışmada incelenen örneklerin boyutu, bir kum tanesinden elma çekirdeğine kadar değişiyor. 

Araştırmacılar, örneklerin üstündeki deliklerin konumu ve incelenen tüm kabukların aynı yerinde bulunmaları nedeniyle delikleri, avcı bir hayvanın açtığını düşünüyor.

Bilim insanları, örneklerin yaşlarını belirleyerek kabukların, bir dizi delik açılmasından sonra kalınlaştığını tespit etti. Ayrıca delikli kabukların sıklığı zaman içinde azalıyordu. 

Ancak bir solucan veya yumuşakça türü olduğu düşünülen avcı hayvan, zaman içinde delici aletini geliştirerek deliklerin tekrar artmasına yol açmıştı. Bunun karşısında L. fasciculata'nın kabuğunu daha kalın hale getirmesiyle delikli örneklerin azaldığı görüldü. 

Bilim insanları yaklaşık 517 milyon yıl önce yaşanan bu olayın, evrimsel silahlanma yarışının en eski örneği olduğunu söylüyor.

Bicknell, "İlk kez bu kritik öneme sahip evrimsel kayıt, avlanmanın erken hayvan ekosistemlerinin çoğalmasında önemli bir rol oynadığını ve Kambriyen Patlaması sırasında bu tür fenotipik değişikliklerin ne kadar hızlı ortaya çıktığını gösteriyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, BBC Discover Wildlife, Current Biology



Lucy Liu, 26 yıl sonra Bill Murray'yle setteki kavgasını anlattı

McG'nin ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesi olan Charlie'nin Melekleri, Ivan Goff ve Ben Roberts'ın yarattığı aynı adlı meşhur diziden uyarlanmıştı (Sony Pictures Releasing)
McG'nin ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesi olan Charlie'nin Melekleri, Ivan Goff ve Ben Roberts'ın yarattığı aynı adlı meşhur diziden uyarlanmıştı (Sony Pictures Releasing)
TT

Lucy Liu, 26 yıl sonra Bill Murray'yle setteki kavgasını anlattı

McG'nin ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesi olan Charlie'nin Melekleri, Ivan Goff ve Ben Roberts'ın yarattığı aynı adlı meşhur diziden uyarlanmıştı (Sony Pictures Releasing)
McG'nin ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesi olan Charlie'nin Melekleri, Ivan Goff ve Ben Roberts'ın yarattığı aynı adlı meşhur diziden uyarlanmıştı (Sony Pictures Releasing)

Lucy Liu, 2021'de Los Angeles Times'ın Asian Enough podcast'inin bir bölümüne katılarak, Bill Murray'nin Charlie'nin Melekleri (Charlie's Angels) setinde kendisine "kabul edilemez" ve "affedilemez" hakaretlerde bulunduğunu öne sürerek manşetlere çıkmıştı. 

Aradan 4 yıl geçtikten sonra Birleşik Krallık'ın Guardian gazetesi, oyuncuya Murray'nin setteki davranışları hakkında konuşmaya nasıl karar verdiğini sordu. 

İkili, 1999'da Cameron Diaz ve Drew Barrymore'la Charlie'nin Melekleri'ni çekmiş, film ertesi yıl sinemalarda gösterime girmişti.

Liu konuşmasıyla ilgili "Bunun üzerine gerçekten düşünmedim" diyerek ekledi: 

Bunu her durumda yapardım. Bir şeyin doğru olmadığını hissettiğimde kendimi koruyacağımı düşünüyorum. Adaletsizlik olduğunu hissettiğinizde bunu yapmak doğuştan gelen bir şey ve ben her zaman böyle hissettim.

"Bir yol bulmak zorundaydık"

56 yaşındaki Liu, "sessiz kalan ve tipik Hollywood oyununu oynayan" biri olmadığını kabul etti ve ekledi: 

Eğer öyle olsaydım, çok daha kolay bir yol olurdu. Ama hiçbir zaman öyle biri olmadığım için bir yol bulmak zorundaydık. Benim ve diğer Asyalı Amerikalı oyuncular için hiçbir zaman kolay bir yol olmadı. Bunun gerçekten bir topluluk çabası olduğunu düşünüyorum. Asla kendime pay çıkarmayacağım. Kariyerimin yolunu tek başıma açmadım.

Liu, Temmuz 2021'de podcast'te yayımlanan röportajda, 74 yaşındaki Murray'yle yaşananları şöyle anlatmıştı: 

Sahneyi çekerken Bill hakaretler yağdırmaya başladı, ayrıntılara girmeyeceğim ama sürüp gitti. 'Vay canına, sanki doğrudan bana bakıyormuş gibi görünüyor' dedim. Yorumların bana yönelik olabileceğine inanamadım. Kelimenin tam anlamıyla Belli ki öyleydi çünkü sonra birebir iletişime dönüşmeye başladı.

Rol arkadaşı Drew Barrymore, 2021'de Murray'e karşı yaptığı yorumların ardından Liu'ya destek vermişti.

Liu, Charlie'nin Melekleri'nin 2003 tarihli devam filmi Charlie'nin Melekleri: Tam Gaz'da (Charlie's Angels: Full Throttle) Alex Munday rolünü yeniden canlandırmıştı. 

Öte yandan Murray, gizli casusların amiri John Bosley rolüyle geri dönmemişti.

Independent Türkçe, Guardian, Variety, US Weekly