Evrimsel silahlanma yarışının en eski kanıtı ortaya çıktı

Bulgular, Kambriyen Patlaması'nın nasıl gerçekleştiğine ışık tutuyor

Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
TT

Evrimsel silahlanma yarışının en eski kanıtı ortaya çıktı

Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)

Bilim insanları evrimsel silahlanma yarışının en eski örneğini buldu. 

Yaklaşık 540 milyon yıl önce başlayan Kambriyen Patlaması sırasında, daha önce eşi görülmemiş bir hayvan türü çeşitliliği ortaya çıkmıştı.

Bilim dünyası, bu hızlı çeşitlenmenin nedenini uzun süre anlamaya çalıştı. Önde gelen teorilerden biri de evrimsel silahlanma yarışı denen bir sürece işaret ediyor.

Bu süreç, hem av hem de avcıların hayatta kalmak için sürekli yeni yöntemler geliştirmesini gerektiriyor. Örneğin bazı yarasa türleri, güveleri tespit edebilmek için biyosonar (ses dalgalarıyla algılama) özelliği geliştirdi. Daha sonra av olmak istemeyen güveler, karşı sonarlarıyla yarasaların kafasını karıştırmaya başladı. 

Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nden Russell Bicknell "Avcı-av etkileşimleri sık sık Kambriyen Patlaması'nın ana itici gücü olarak anlatılır" diyerek ekliyor: 

Ancak avın, avlanmaya doğrudan yanıt verdiğini ve avcının da aynı şeyi yaptığını gösteren deneysel kanıtlar çok az.

Bicknell ve ekip arkadaşları, aradıkları kanıtı Güney Avustralya'da buldu. Araştırmacılar,  Kambriyen döneminde yaşamış Lapworthella fasciculata adlı bir türün 200'den fazla fosilleşmiş örneğini keşfetti. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de yayımlanan çalışmada incelenen örneklerin boyutu, bir kum tanesinden elma çekirdeğine kadar değişiyor. 

Araştırmacılar, örneklerin üstündeki deliklerin konumu ve incelenen tüm kabukların aynı yerinde bulunmaları nedeniyle delikleri, avcı bir hayvanın açtığını düşünüyor.

Bilim insanları, örneklerin yaşlarını belirleyerek kabukların, bir dizi delik açılmasından sonra kalınlaştığını tespit etti. Ayrıca delikli kabukların sıklığı zaman içinde azalıyordu. 

Ancak bir solucan veya yumuşakça türü olduğu düşünülen avcı hayvan, zaman içinde delici aletini geliştirerek deliklerin tekrar artmasına yol açmıştı. Bunun karşısında L. fasciculata'nın kabuğunu daha kalın hale getirmesiyle delikli örneklerin azaldığı görüldü. 

Bilim insanları yaklaşık 517 milyon yıl önce yaşanan bu olayın, evrimsel silahlanma yarışının en eski örneği olduğunu söylüyor.

Bicknell, "İlk kez bu kritik öneme sahip evrimsel kayıt, avlanmanın erken hayvan ekosistemlerinin çoğalmasında önemli bir rol oynadığını ve Kambriyen Patlaması sırasında bu tür fenotipik değişikliklerin ne kadar hızlı ortaya çıktığını gösteriyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, BBC Discover Wildlife, Current Biology



House of the Dragon'un yıldızı, Star Wars evrenine katılıyor

42 yaşındaki Matt Smith, Doctor Who'daki 11. Doktor'u ve The Crown'da Prens Philip'i canlandırmasıyla da tanınıyor (HBO)
42 yaşındaki Matt Smith, Doctor Who'daki 11. Doktor'u ve The Crown'da Prens Philip'i canlandırmasıyla da tanınıyor (HBO)
TT

House of the Dragon'un yıldızı, Star Wars evrenine katılıyor

42 yaşındaki Matt Smith, Doctor Who'daki 11. Doktor'u ve The Crown'da Prens Philip'i canlandırmasıyla da tanınıyor (HBO)
42 yaşındaki Matt Smith, Doctor Who'daki 11. Doktor'u ve The Crown'da Prens Philip'i canlandırmasıyla da tanınıyor (HBO)

Sevilen dizi House of the Dragon'daki Daemon Targaryen rolüyle adından söz ettiren Matt Smith, bu kez kendini galaksiler arası bir mücadelede buluyor.

Deadline'ın özel haberine göre Smith, Ryan Gosling ve Mia Goth'la birlikte Star Wars: Starfighter'da rol alacak. Filmin yönetmen koltuğunda geçen yıl Deadpool & Wolverine'i çeken Shawn Levy otururken, senaryosu ise Jonathan Tropper imzasını taşıyor.

Levy onu seçti

Lucasfilm ya da Smith'in temsilcileri konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı. Ancak kaynaklar, Smith'in filmin başlıca kötü karakterlerinden birini canlandıracağını belirtiyor. Levy'nin son haftalarda bu rol için birçok oyuncuyla görüştüğü, sonunda tercihini Smith'ten yana kullandığı ifade ediliyor.

Starfighter'da birden fazla kötü karakter yer alacak. Levy'nin bu karakterlerden biri için hâlâ kadın bir oyuncu arayışında olduğu, bir dönem Anora'nın Oscar ödüllü yıldızı Mikey Madison'ın da bu rol için düşünüldüğü belirtiliyor.

Starfighter, Star Wars: Skywalker'ın Yükselişi'ndeki (Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker) olaylardan 5 yıl sonrasını konu alıyor. 28 Mayıs 2027'de vizyona girmesi planlanan film, nisanda Japonya'nın başkenti Tokyo'daki Star Wars etkinliğinde duyurulmuştu.

Matt Smith, kısa süre önce HBO'nun sevilen dizisi House of the Dragon'un ikinci sezonunda izleyiciyle buluşmuştu. Yakında başrolünü Austin Butler'la paylaştığı, Darren Aronofsky imzalı gerilim filmi Caught Stealing'le izleyici karşısına çıkmaya hazırlanıyor. Ayrıca Nick Cave'in Bunny Munro'nun Ölümü (The Death of Bunny Munro) adlı romanından uyarlanan aynı adlı mini dizide de rol alıyor.

Adı daha önce de bu evrenle anılmıştı

Öte yandan, Smith'in adı daha önce de Yıldız Savaşları evreniyle anılmıştı. 2018'de Skywalker'ın Yükselişi'ne katılacağı iddia edilmiş, hatta genç Palpatine'i canlandıracağı öne sürülmüştü. Ancak bu karakteri yeniden Ian McDiarmid oynamıştı. 

Smith, Happy Sad Confused podcast'inde bu konuyla ilgili soruları yanıtsız bıraksa da "Son derece havalı bir rol ve fikir vardı. Hikaye açısından büyük, dönüştürücü bir detaydı ama hayata geçirilemedi" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe, Deadline, Hollywood Reporter, Happy Sad Confused