İsveç, yeni drone teknolojisini test etmeye hazırlanıyor

Ukrayna birlikleri tarafından kullanılan bir dizi drone. İsveç, savaşta kullanılmak üzere "sürü teknolojisini" test ediyor (AP)
Ukrayna birlikleri tarafından kullanılan bir dizi drone. İsveç, savaşta kullanılmak üzere "sürü teknolojisini" test ediyor (AP)
TT

İsveç, yeni drone teknolojisini test etmeye hazırlanıyor

Ukrayna birlikleri tarafından kullanılan bir dizi drone. İsveç, savaşta kullanılmak üzere "sürü teknolojisini" test ediyor (AP)
Ukrayna birlikleri tarafından kullanılan bir dizi drone. İsveç, savaşta kullanılmak üzere "sürü teknolojisini" test ediyor (AP)

İsveç, Rusya'yla gerilim tırmanırken ülkenin savunmasını güçlendirmek üzere yeni "drone sürüsü teknolojisini" test etmeye hazırlanıyor.

Nordik ülke, drone'ları "gerçek mühimmatlı operasyonel tatbikat" diye tanımladığı Arctic Strike tatbikatında test edecek.

İsveç Savunma Bakanı Pal Jonson, bu teknolojinin farklı boyutlardaki drone gruplarının oluşturulmasını ve görevleri otonom bir şekilde çözmelerini mümkün kıldığını söyledi.

Bu drone sürüleriyle keşif, konumlandırma ve tanımlama yapmak mümkün.

Jonson "Normalde yaptığımızdan daha hızlı bir şekilde daha güçlü bir savunma gücü inşa etmek için bazı riskler almamız gerekecek" diye ekledi.
 

csdvfbgrhy
Ukraynalı bir asker, drone sürüsü operasyonlarında kullanılan DJI Mavic 3 drone'u çalıştırıyor (AFP)

ABD Savunma Bakanlığı'nın eski analiz uzmanı Marcel Plichta, drone sürülerinin genellikle 50 birimden oluştuğunu ve dünyanın dört bir yanındaki ordular için "bir sonraki adım" olduğunu söyledi.

Plichta, ABD, Çin ve Rusya da dahil olmak üzere en gelişmiş orduların, mayın döşemekten hedefleri saptamaya kadar kullanılabilen bu teknolojiyi test ettiğini anlattı.

Sürü konsepti birkaç yıldır var ama bu teknoloji, son 12 ayda savunma ekipmanları grubu Saab ve İsveç ordusu tarafından geliştirildi.

İsveç, Rusya'nın Ukrayna'yla savaşı sonucunda Mart 2024'te NATO'ya katılmıştı ve 2024'te GSYH'nin yüzde 2,2'sini oluşturan savunma harcamalarını 2028'de yüzde 2,6'ya çıkarmayı planlıyor.

2024'te Norveç ve İsveç; ABD, Birleşik Krallık ve Hollanda'nın da dahil olduğu daha büyük bir operasyonun ardından Arctic Strike tatbikatını gerçekleştirmek için güçlerini birleştirmişti.
 

sacdfvg
İsveç Savunma Bakanı Pal Jonson, ülkesinin teknolojiyi bu yıl test edeceğini söyledi (AP)

Finlandiya, Norveç ve İsveç'in kuzey bölgelerinde yaklaşık iki hafta süren tatbikatlara 13 ülkeden 20 binin üzerinde asker katılmıştı.

Rusya'yla 1340 kilometrelik bir sınır paylaşan Finlandiya, onlarca yıl süren askeri bağlantısızlığın ardından tarihi bir hamleyle Nisan 2023'te NATO'ya katılmıştı.

Kuzey Norveç'in Kuzey Kutbu'ndaki uç noktalarında iki yılda bir gerçekleştirilen NATO tatbikatı yıllar boyunca "Cold Response" (Soğuk Mukabele) diye adlandırılmıştı.

Ancak 2023 ve 2024'te Finlandiya'yla İsveç'in ittifaka katılmasının ardından ismi "Nordic Response" olarak değiştirilmişti.

Geçen yılki tatbikata Birleşik Krallık, Belçika, Kanada, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç ve Amerika Birleşik Devletleri katılmıştı.
Independent Türkçe



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature