Bilim insanları uyardı: Sanılandan çok daha fazla süper kütleli kara delik saklanıyor olabilir

Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
TT

Bilim insanları uyardı: Sanılandan çok daha fazla süper kütleli kara delik saklanıyor olabilir

Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)

Yeni bir araştırmaya göre, evren sandığımızdan çok daha fazla süper kütleli kara deliğe ev sahipliği yapıyor olabilir.

Araştırmacılar, bunların birçoğunun görüş alanımızın ötesinde gizlendiğini ve bunun, kozmostaki dönen boşluk sayısını kayda değer derecede eksik hesapladığımız anlamına gelebileceğini öne sürüyor.

Southampton Üniversitesi'nden gökbilimciler, bazıları Güneş'ten milyarlarca kat daha ağır bu galaktik devlerin yüzde 35'inin, kalın gaz ve toz bulutları tarafından gizlendiği için keşfedilemediğini söylüyor.

Bu sayının daha önce yaklaşık yüzde 15 olduğu tahmin ediliyordu.

Astrophysical Journal'da yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Profesör Poshak Gandhi "Kara delikler evrendeki en gizemli cisimler ve her yerdeler; yine de nasıl evrimleştiklerini hâlâ tam olarak bilmiyoruz" diyor.

Çok daha fazlasının göz önünde gizlendiğini, normal teleskoplar tarafından görülemeyecek şekilde toz ve gazın arkasına saklandığını bulduk. Çevrelerindeki yıldızlararası materyali tüketerek büyüyen kara deliklerin son derece hassas bir sayımına ilk kez sahibiz.

Prof. Gandhi "Eğer Samanyolu Galaksisi'nde süper kütleli kara delik olmasaydı, gökyüzünde çok daha fazla yıldız olabilirdi" diye ekliyor.

Bu, kara deliklerin bir galaksinin evrimini nasıl etkileyebileceğinin sadece bir örneği.

Bilim insanları ekibi, NASA'nın Kızılötesi Astronomi Uydusu ve X ışını uzay teleskobu NuSTAR'dan alınan verileri kullanarak süper kütleli kara delikleri çevreleyen bulutlardan gelen kızılötesi emisyonları analiz etti.

Prof. Gandhi "Kara delikler karanlık olmasına karşın çevrelerindeki gazın ısınıp yoğun bir şekilde parlaması, onları evrendeki en parlak nesnelerden bazıları haline getiriyor" diye ekliyor.

Gizlendiklerinde bile, çevrelerindeki toz bu ışığı kızılötesi radyasyon halinde emiyor ve tekrar salıyor; böylece varlıklarını ortaya çıkarıyor. X ışınları, tıpkı doktorların tıbbi bir X ışını taramasıyla içimize bakması gibi, cismi perdeleyen gazın ötesine bakarak bütünleyici bir görüntü sunuyor.

Ekip, bilinen kara deliklerin sayısına kıyasla gizli kara deliklerin sayısını bulmanın, bu boyutlara nasıl ulaştıklarını anlamaya katkı sağlayabileceğini söylüyor.

Daha önce Southampton Üniversitesi'nde görev yapan ve halihazırda Kaliforniya'nın Pasadena bölgesindeki Caltech'te çalışan başyazar Dr. Peter Boorman, "Kara delikler, içinde yaşadıkları galaksileri de etkiliyor; bunun nedeni devasa gaz ve toz bulutlarıyla çevrili olmaları ve muazzam seviyede malzeme tüketebilmeleri" diye açıklyor.

Eğer bir kara deliğe çok fazla madde düşerse, kara delik fazlalıkları kusmaya ve galaksiye geri püskürtmeye başlıyor. Bu da galakside yıldızların oluştuğu gaz bulutlarını dağıtarak yıldız oluşum hızını yavaşlatabilir.

Ajanslardan da yararlanılmıştır

Independent Türkçe



Setteki taciz iddiaları sonunu getirdi: Medikal drama tek sezonda iptal

Medikal drama Doctor Odyssey, gemideki tıbbi krizleri güçlü sağlık ekibiyle birlikte çözmeye çalışan doktor Max Bankman'ı merkeze alıyor (ABC)
Medikal drama Doctor Odyssey, gemideki tıbbi krizleri güçlü sağlık ekibiyle birlikte çözmeye çalışan doktor Max Bankman'ı merkeze alıyor (ABC)
TT

Setteki taciz iddiaları sonunu getirdi: Medikal drama tek sezonda iptal

Medikal drama Doctor Odyssey, gemideki tıbbi krizleri güçlü sağlık ekibiyle birlikte çözmeye çalışan doktor Max Bankman'ı merkeze alıyor (ABC)
Medikal drama Doctor Odyssey, gemideki tıbbi krizleri güçlü sağlık ekibiyle birlikte çözmeye çalışan doktor Max Bankman'ı merkeze alıyor (ABC)

Ryan Murphy imzası taşıyan medikal drama Doctor Odyssey, ilk sezonunun ardından iptal edildi. 

ABC dizisinin kaderi, nisandan bu yana belirsiz kalmıştı. Variety, oyuncu kadrosunun sözleşmelerinin pazartesi günü sona ereceğini ve kanalın diziyi yeni yayın takvimine eklemeye yönelik bir adım atmadığını yazdı.

Doctor Odyssey, Türkiye'de Disney+ üzerinden izleyiciyle buluşuyordu. Dizinin ilk ve tek sezonu 18 bölümden oluşuyordu.

İptal haberi, dizinin üç eski set çalışanının 30 Mayıs'ta Disney ve 20th Television'a dava açmasının ardından geldi. Dava dilekçesinde stüdyonun aylar boyunca "kontrolsüz bir cinsel taciz kampanyasına" göz yumduğu iddia edildi. Yardımcı aksesuar sorumlusu Tyler Patton'ın "cinsel içerikli şakalar, imalar, yorumlar ve jestlerin yanı sıra, bir kadın çalışanı istenmeyen şekilde elle taciz ettiği ve kalçasını alenen ellediği" öne sürüldü.

Başrolde Joshua Jackson'ın yer aldığı dizide, lüks yolcu gemisi Odyssey'de görev yapan doktor Max Bankman'ın, ekibiyle birlikte karadan kilometrelerce uzakta karmaşık tıbbi vakalara müdahale etmesi konu alınıyordu. Phillipa Soo hemşire Avery Morgan'a; Sean Teale hemşire Tristan Silva'ya; Don Johnson ise gemi kaptanı Robert Massey'ye hayat veriyordu.

Doctor Odyssey, 20th Television tarafından Ryan Murphy Television işbirliğiyle hazırlandı. Diziyi Murphy, Jon Robin Baitz ve Joe Baken birlikte kaleme aldı. Yapımcı kadrosunda bu üç isme ek olarak Joshua Jackson, Don Johnson ve yönetmen Paris Barclay yer aldı.

Independent Türkçe, Variety, Entertainment Weekly